Cần có giải pháp hiệu quả để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường ở làng nghề Ninh Vân
Làng nghề chế tác đá mỹ nghệ ở xã Ninh Vân, huyện Hoa Lư phát triển mạnh đã góp phần nâng cao đời sống nhân dân địa phương, tạo nên diện mạo nông thôn mới ở vùng quê này. Song, bên cạnh lợi ích về mặt kinh tế, nhiều năm qua, môi trường nơi đây bị ô nhiễm do bụi đá, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của người dân.
Theo thống kê,hiện toàn xã Ninh Vân có 90 doanh nghiệp và khoảng 500 hộ sản xuất chế tác đámỹ nghệ. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp, hộ cá thể trong xã đã đầu tư xây dựngnhà xưởng, máy móc thiết bị và công nghệ sản xuất lên đến hàng chục tỷ đồng.Làng nghề Ninh Vân đã thu hút, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hơn 3.000lao động của xã và 1.000 lao động ở các địa phương khác. Đóng góp 80% tổng giátrị thu nhập từ tiểu thủ công nghiệp - dịch vụ của xã Ninh Vân.
Đi đôi với sựphát triển, mở rộng quy mô, làng nghề đá Ninh Vân đang đối mặt với nhiều khókhăn, bất cập. Ông Vũ Ngọc Tuyên, Phó Chủ tịch UBND xã Ninh Vân cho biết: Phầnlớn mặt bằng của các cơ sở sản xuất trong xã nhỏ hẹp do tận dụng đất sinh hoạtcủa gia đình nên nhiều cơ sở không đủ điều kiện để đầu tư, đổi mới công nghệ vàthiết bị để mở rộng sản xuất, không có mặt bằng để xây dựng khu trung tâm trưngbày, giới thiệu sản phẩm, bãi đỗ xe, khu vệ sinh...
Do lịch sử để lạiđường đi chật hẹp, cốt nền yếu, khó vận chuyển lượng hàng hóa lớn nên người dânphải thường xuyên dùng xe tự chế để vận chuyển hàng. Bên cạnh đó, thiết bị côngnghệ của nhiều cơ sở lạc hậu, nên năng suất thấp, giá thành cao, chất lượngkém. Đặc biệt, tình trạng ô nhiễm môi trường khói bụi, tiếng ồn, chất thảirắn... làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống của người dân nơi đây.
Qua công tác kiểmtra tình trạng ô nhiễm môi trường tại xã Ninh Vân của Sở Tài nguyên và Môitrường cũng cho thấy, hầu hết các cơ sở sản xuất đá mỹ nghệ hoạt động sản xuấttruyền thống, trên đất của hộ gia đình. Trong quá trình hoạt động, các cơ sởsản xuất cũng đã thực hiện một số giải pháp nhằm giảm thiểu ô nhiễm như: phunnước vào các lưỡi cưa, đầu chạm đá để giảm thiểu bụi, chất thải rắn chủ yếu làđá được thu gom làm vật liệu san lấp mặt bằng. Một số cơ sở đã đầu tư bể lắngđể thu gom nước thải phát sinh trong quá trình xử lý bụi và tuần hoàn sử dụng...
Tuy nhiên, phầnlớn các cơ sở này đều chưa lập và trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt báo cáođánh giá tác động môi trường hoặc xác nhận kế hoạch bảo vệ môi trường theo quyđịnh. Trong quá trình quản lý, UBND xã Ninh Vân cũng chưa xây dựng phương án bảovệ môi trường làng nghề trình UBND huyện Hoa Lư xem xét, phê duyệt theo quyđịnh. Trong quá trình làm nghề, một số cơ sở sản xuất đá mỹ nghệ có sử dụng máychạm khắc đá tự động gây tiếng ồn lớn cho môi trường xung quanh. Tuy nhiên,hoạt động này chỉ diễn ra ở thời gian giáp Tết âm lịch do các cơ sở phải đâỷnhanh tiến độ để kịp bàn giao sản phẩm cho khách hàng.
Để đảm bảo môitrường làng nghề, Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề nghị UBND huyện Hoa Lư yêucầu các cơ sở sản xuất đá phải thực hiện các giải pháp đảm bảo môi trường xungquanh trong quá trình hoạt động (tại văn bản số 565/STNMT-BVMT ngày 12/3/2019).
Đồng thời Sở Tàinguyên và Môi trường cũng đề nghị UBND huyện Hoa Lư tăng cường công tác kiểmtra, giám sát yêu cầu các cơ sở sản xuất đá mỹ nghệ nằm trong khu dân cư thựchiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường và khẩn trươnghoàn thiện cơ sở hạ tầng cụm công nghiệp làng nghề giai đoạn II, có cơ chế,chính sách phù hợp để sớm di chuyển toàn bộ các cơ sở chế tác đá mỹ nghệ nằmtrong khu dân cư vào cụm công nghiệp làng nghề (cụm công nghiệp làng nghề giaiđoạn 1 đã giao đất, các cơ sở đã đi vào hoạt động). UBND xã Ninh Vân cần sớmlập phương án bảo vệ môi trường cho các làng nghề trình UBND huyện Hoa Lư phêduyệt theo quy định.
Làm việc với ôngVũ Vĩnh Thụy, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hoa Lư, chúng tôiđược biết: Sau khi có ý kiến chỉ đạo của các ngành chuyên môn và huyện Hoa Lư,UBND xã Ninh Vân đã có Thông báo số 26/TB-UBND yêu cầu các cơ sở sản xuất đátrong khu dân cư: không được tự ý xả chất thải chưa được xử lý từ máy chạm khắcđá ra môi trường; có biện pháp giảm tiếng ồn, không cho máy chạm khắc đá chạyquá 22 giờ 30 phút và trước 5 giờ sáng, các cơ sở đã ký cam kết hoạt động sảnxuất theo đúng thời gian UBND xã Ninh Vân quy định trong các làng nghề của xã.
Bảo Yến