Cần có nghị quyết đặc thù quy định cơ chế, chính sách tài chính-ngân sách cho Thủ đô Hà Nội

Báo cáo trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn đã nhấn mạnh đến sự cần thiết và căn cứ pháp lý ban hành nghị định. Theo đó, TP Hà Nội có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, giáo dục-đào tạo, khoa học và công nghệ lớn của đất nước. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của thành phố luôn ở mức cao, hằng năm đều tăng gấp 1,5 lần so với trung bình cả nước; thu ngân sách nhà nước trên địa bàn lớn thứ hai cả nước, khẳng định vị thế đầu tàu, động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế-xã hội của Vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc, Vùng đồng bằng sông Hồng nói riêng và cả nước nói chung.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn báo cáo trước UBTVQH. Ảnh: TTXVN.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn, Đảng, Nhà nước đã đặc biệt quan tâm đến sự nghiệp xây dựng, phát triển Thủ đô; từ năm 1965 đến nay, Bộ Chính trị đã ban hành 4 Nghị quyết riêng về Thủ đô Hà Nội. Tuy nhiên, TP Hà Nội còn một số vấn đề trong các lĩnh vực kinh tế-xã hội cần được giải quyết có hiệu quả, như: Công tác quy hoạch, quản lý đô thị chưa theo kịp yêu cầu phát triển; tốc độ đô thị hóa diễn ra rất nhanh, trong khi cơ sở hạ tầng còn nhiều bất cập; tình trạng ô nhiễm môi trường; ùn tắc giao thông; ngập úng; tình trạng tăng dân cư tự phát đã gây sức ép lớn đối với hệ thống hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội ở khu vực nội thành...

Để khắc phục những hạn chế và đáp ứng các yêu cầu mới đặt ra trong quá trình tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, cải cách hành chính, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn nhấn mạnh cần thiết phải ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 63/2004/NĐ-CP phù hợp với Luật Ngân sách nhà nước năm 2015 và Luật Thủ đô.

Thảo luận tại phiên họp, các ý kiến bày tỏ nhất trí về việc cần thiết phải sửa đổi Nghị định 63/2017/NĐ-CP ngày 19-5-2017 của Chính phủ quy định một số cơ chế, chính sách tài chính-ngân sách đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội để đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội của Thủ đô trong giai đoạn tới.

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: TTXVN.

Tuy nhiên, các thành viên UBTVQH cho rằng, những vấn đề mà Chính phủ xin ý kiến hôm nay đang vượt quá thẩm quyền của UBTVQH; những nội dung Chính phủ trình sửa đổi Nghị định hiện nay đều nằm ngoài quy định của Luật Ngân sách nhà nước và Luật Thủ đô. Vì vậy, để bảo đảm đúng thẩm quyền và phù hợp với việc áp dụng thí điểm các cơ chế đặc thù, các đại biểu yêu cầu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết về một số cơ chế tài chính đặc thù đối với Thủ đô Hà Nội.

Phát biểu tại phiên họp, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho rằng, muốn Hà Nội phát triển được thì phải dành cơ chế tốt nhất cho Hà Nội. Tuy nhiên, những cơ chế mà Chính phủ đề xuất trong dự thảo Nghị định hôm nay chưa thực sự phù hợp lắm, chưa đủ để tạo được sức mạnh cho Thủ đô Hà Nội phát triển. Do vậy, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cũng cho rằng, cần phải có một đề xuất cao hơn nữa, theo đó, Quốc hội nên có một Nghị quyết riêng cho Thủ đô Hà Nội.

Đồng tình với quan điểm trên, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh, để phù hợp với thẩm quyền, UBTVQH đề nghị Chính phủ nghiên cứu lại tên gọi cũng như phạm vi điều chỉnh của dự thảo để trình ra Quốc hội ban hành một Nghị quyết riêng cho Thủ đô Hà Nội; bổ sung nội dung này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2020 của Quốc hội.

Đồng quan điểm cần ban hành nghị quyết riêng để quy định cụ thể cơ chế đặc thù cho Thủ đô Hà Nội, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga đề nghị, cần tổng kết tất cả các thí điểm cơ chế đặc thù của các địa phương đã được ban hành trong thời gian qua để có cơ chế riêng cho Thủ đô và cơ chế riêng các thành phố trực thuộc Trung ương khác, tránh cơ chế đặc thù trở thành đại trà.

Ngoài ra, tại phiên họp, cơ bản các thành viên UBTVQH đồng tình với việc nâng mức dư nợ vay của ngân sách TP Hà Nội từ 70% lên 90% trên nguyên tắc thành phố phải bảo đảm trả được nợ; sử dụng nguồn thực hiện cải cách tiền lương còn dư của ngân sách cấp thành phố để đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội và chi an sinh xã hội… UBTVQH cũng lưu ý Chính phủ cân nhắc một số đề xuất, như: Cho phép Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội được phép quyết định dự toán chi ngân sách thành phố lĩnh vực giáo dục-đào tạo là 20%, khoa học-công nghệ là 2% vì đã có trong một số luật; việc sử dụng nguồn dư tăng thu nhập cho người lao động…

Kết luận nội dung phiên họp, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, UBTVQH thống nhất trình ra Quốc hội xem xét, ban hành Nghị quyết để ngang tầm Thủ đô; thống nhất bổ sung nội dung này vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV theo thủ tục rút gọn tại một kỳ họp.

NGUYỄN THẢO