Căn cứ Bagram- biểu tượng sức mạnh mà ông Trump muốn giành lại ở Afghanistan
Sân bay Bagram từng là 'biểu tượng sức mạnh' của Mỹ ở Afghanistan trước chiến dịch rút quân thảm họa và hiện ông Trump muốn Taliban giao lại.
Căn cứ không quân Bagram từng là trái tim của sự hiện diện quân sự Mỹ tại Afghanistan, nơi gắn liền với hai thập kỷ can dự vào cuộc chiến chống khủng bố.
Khi rút quân năm 2021, Washington buộc phải từ bỏ cơ sở này, để Taliban nhanh chóng tiếp quản.
Giờ đây, phát biểu của ông Donald Trump về ý định giành lại Bagram một lần nữa đưa căn cứ này trở thành tâm điểm, đặt ra câu hỏi: Vì sao Mỹ muốn lấy lại biểu tượng từng bị bỏ lại?
Hôm 18/9, Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ tuyên bố nước này đang tìm cách lấy lại căn cứ Bagram ở Afghanistan, sau khi quân đội Mỹ rút toàn bộ lực lượng khỏi đây vào năm 2021.
"Mỹ đã trao căn cứ Bagram cho Taliban mà chẳng nhận được gì. Giờ đây, chúng tôi đang cố gắng giành lại", ông Trump nói.
Chính quyền Taliban sau đó bác bỏ khả năng cho phép Washington trở lại kiểm soát căn cứ Bagram, nhấn mạnh Mỹ "không thể hiện diện quân sự tại Afghanistan".
Dù vậy, Tổng thống Trump vẫn không thay đổi ý định. Ông hôm 20/9 cảnh báo "những điều tồi tệ sẽ xảy ra" nếu Afghanistan không giao lại quyền kiểm soát sân bay Bagram cho Mỹ, song không nêu cụ thể.
Nằm ở tỉnh Parwan, cách thủ đô Kabul chỉ 60 km, căn cứ có vị trí kiểm soát then chốt trong khu vực.
Với hệ thống đường băng, kho tàng và cơ sở hạ tầng khổng lồ, nơi đây từng cho phép Mỹ triển khai chiến dịch không kích, tiếp vận và điều phối toàn bộ hoạt động quân sự tại Afghanistan.
Việc mất Bagram không chỉ là mất đi một căn cứ, mà còn đồng nghĩa với việc Mỹ từ bỏ “con mắt và bàn tay” của mình tại vùng đất này.
Mặt khác, Bagram là biểu tượng quyền lực. Trong suốt nhiều năm, nơi này được xem như “pháo đài Mỹ” ở Trung Á, khẳng định sự hiện diện và sức mạnh của Washington ngay tại cửa ngõ với Iran, Pakistan và gần kề Trung Quốc.
Khi Taliban giành lại quyền kiểm soát, thông điệp gửi ra thế giới là nước Mỹ đã thực sự rút lui.
Vì vậy, mong muốn chiếm lại Bagram phản ánh khát vọng khôi phục hình ảnh siêu cường, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ bị đặt dấu hỏi về khả năng duy trì ảnh hưởng toàn cầu.
Thêm vào đó, Bagram còn gắn với bài toán an ninh. Sự trỗi dậy của IS-K, cùng với nguy cơ Afghanistan lại trở thành mảnh đất cho các nhóm cực đoan ẩn náu, khiến Washington lo ngại.
Một căn cứ như Bagram có thể trở thành “bàn đạp” để Mỹ kiểm soát, giám sát và phản ứng nhanh trước các mối đe dọa trong khu vực.
Tuy nhiên, việc tái lập sự hiện diện sẽ vấp phải rào cản lớn từ Taliban, đồng thời đòi hỏi chi phí khổng lồ và nguy cơ thương vong mà dư luận Mỹ chưa chắc chấp nhận.
Rõ ràng, lời kêu gọi giành lại Bagram không chỉ là một tuyên bố chính trị. Nó gợi lại một biểu tượng của quyền lực Mỹ đã mất, đồng thời cho thấy khát vọng khẳng định lại vị thế trong một thế giới đang nhiều biến động.
Nhưng từ ý định đến thực tế là khoảng cách dài, khi Taliban chắc chắn không chấp nhận từ bỏ căn cứ, còn Mỹ cũng phải cân nhắc kỹ giữa biểu tượng và cái giá phải trả.
