Cần đẩy mạnh giải quyết các vụ án tại tòa án phát sinh nhiều vướng mắc

Ông Phạm Toàn Vượng, Chủ tịch Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Tổng Giám đốc Agribank

Phát biểu tại Hội thảo, ông Phạm Toàn Vượng, Chủ tịch Hội đồng Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, Tổng giám đốc Agribank chia sẻ, thời gian vừa qua, hoạt động của các tổ chức tín dụng (TCTD) nói chung và công tác xử lý nợ xấu nói riêng đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ, nợ xấu được xử lý hiệu quả, thực chất hơn, góp phần lành mạnh hóa hoạt động của các TCTD. Có được kết quả đó, ngoài sự chỉ đạo quyết liệt, sâu sát của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nỗ lực, tích cực từ các TCTD, còn có sự đóng góp rất lớn của ngành Tòa án trong công tác xét xử, giải quyết tranh chấp liên quan đến TCTD.

Cụ thể, ông Vượng thông tin, năm 2019, Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam phối hợp với Tòa án Nhân dân tối cao tổ chức Hội thảo “Thực tiễn giải quyết tranh chấp liên quan đến tín dụng ngân hàng tại Tòa án Nhân dân” đã tạo điều kiện cho các ngân hàng có cơ hội được trao đổi, phản ánh những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn giải quyết tranh chấp hợp đồng tín dụng tại Tòa án, từ đó có cái nhìn toàn diện và sâu hơn về hoạt động của hệ thống ngân hàng.

Tuy nhiên, ông Vượng chia sẻ, từ năm 2020 đến nay, kinh tế-xã hội nói chung và hệ thống ngân hàng nói riêng có nhiều thay đổi, hoạt động của các TCTD tăng trưởng mạnh mẽ, quy mô ngày càng được mở rộng, do đó, các vụ án tranh chấp cũng không ngừng gia tăng. Hiện nay, Hiệp hội Ngân hàng nhận được nhiều ý kiến phản ánh của các TCTD liên quan đến quá trình giải quyết các vụ án tại Tòa án phát sinh nhiều vướng mắc.

Dẫn chứng minh họa được ông Vượng cho biết, thời gian giải quyết vụ án, quá trình thụ lý đơn khởi kiện còn chậm trễ (như các trường hợp của Agribank, Vietcombank, TPBank, SHB, HDBank). Hay như vấn đề liên quan đến thẩm quyền giải quyết tranh chấp của Tòa án như TCTD phản ánh về số vụ án đổ dồn về Tòa án nơi có trụ sở của TCTD, Tòa án nơi có Chi nhánh của TCTD (Tòa án không đồng ý thụ lý, hoặc thụ lý nhưng vẫn chuyển về Tòa án nơi bị đơn có trụ sở/nơi cư trú, làm việc…) (PVcomBank, Vietinbank, SHB, VIB)…

Đối với việc xác định, triệu tập đương sự là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan tham gia tố tụng, TCTD phản ánh một số vụ án liên quan đến tranh chấp tài sản là quyền sử dụng đất đang được thế chấp tại TCTD, nhưng TCTD không nhận được thông báo của Tòa án về tham gia tố tụng trong vụ án (ABBank, Vietcombank…).

Toàn cảnh Hội thảo

Ông Vượng cho biết thêm, TCTD phản ánh về việc các đương sự không hợp tác, chống đối, gây rối, đóng cửa, bỏ đi, vắng mặt; chưa có quy định chi phí xem xét, thẩm định tại chỗ; các tranh chấp có nhiều tài sản thế chấp là quyền sử dụng đất với diện tích rộng, ranh giới không rõ ràng việc thẩm định tại chỗ, đo đạc thực tế và xác định vị trí tranh chấp khó khăn… (PGBank, VRB, Eximbank, VIB, HDBank, SHB…). Vướng mắc về quy định bảo vệ người thứ ba ngay tình; tranh chấp về tài sản bảo đảm của hộ gia đình sử dụng đất (Agribank, vietinbank, PGBank, Eximbank, GPBank, HDBank, VIB…).

Đối với việc hoàn trả, xử lý vật chứng trong vụ án hình sự, các TCTD như Agribank, Fecredit, SHB, Vietinbank, SHB, Vietcombank, VIB, Techcombank… phản ánh tài sản đã được giao dịch hợp pháp với TCTD (bên thứ ba ngay tình) nhưng vẫn bị tuyên vô hiệu, hủy bỏ. Tài sản bảo đảm bị “đóng băng” trong khi công tác tố tụng có thể kéo dài nhiều năm khiến TCTD không thể xử lý để thu hồi nợ.

“Trong các vướng mắc nêu trên, có nguyên nhân xuất phát từ TCTD, có nguyên nhân do quan điểm về áp dụng quy định của pháp luật, về cách đánh giá chứng cứ của những người tiến hành tố tụng. Do đó, các cơ quan tiến hành tố tụng cần có hướng dẫn để áp dụng thống nhất về các tình huống nêu trên để Tòa án các cấp áp dụng giải quyết các tình huống thực tiễn phát sinh”, ông Vượng chia sẻ.

Để tạo điều kiện cho các TCTD có cơ hội trao đổi, thảo luận về những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn giải quyết các vụ việc liên quan đến TCTD tại Tòa án, ông Vượng cho biết, Hội thảo với chủ đề: “Nâng cao hiệu quả giải quyết các vụ việc liên quan đến tổ chức tín dụng tại Tòa án nhân dân” được tổ chức nhằm tập trung vào các vấn đề sau:

Thứ nhất, trao đổi, thảo luận về thực trạng giải quyết tranh chấp các vụ án kinh doanh thương mại; vụ án hình sự liên quan tín dụng ngân hàng tại Tòa án hiện nay.

Thứ hai, chia sẻ kinh nghiệm về việc xử lý các vụ án liên quan đến hoạt động ngân hàng thời gian qua - bài học kinh nghiệm và các biện pháp phòng tránh cho các ngân hàng; Nhận diện một số vi phạm trong giao kết hợp đồng tín dụng, hợp đồng bảo đảm.

Thứ ba, kiến nghị, đề xuất các cơ quan có thẩm quyền và Tòa án Nhân dân tối cao xem xét có giải pháp cụ thể tháo gỡ vướng mắc trong việc giải quyết các tranh chấp về tín dụng ngân hàng.

Nhuệ Mẫn