Cần gỡ khó trong xây dựng thôn, bản nông thôn mới kiểu mẫu

Thôn C9, xã Thanh Xương (huyện Điện Biên) được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2020.

Kết quả bước đầu

Về thôn 7, xã Thanh Xương (huyện Điện Biên) hôm nay, cảm nhận đầu tiên là bộ mặt nông thôn thay đổi rõ rệt, với nhiều ngôi nhà xây mới khang trang, đường bê tông sạch đẹp, những con đường hoa rực rỡ, vườn cây ăn quả xanh mướt, người dân đoàn kết, đồng lòng xây dựng NTM kiểu mẫu.

Ông Dương Đức Chính, Bí thư Chi bộ thôn 7 cho biết: Năm 2019 thôn đăng ký với UBND xã xây dựng NTM kiểu mẫu. Để hoàn thành mục tiêu đề ra, căn cứ tình hình thực tế và bám sát các tiêu chí theo quy định, Chi bộ thôn đã phối hợp với các đoàn thể đẩy mạnh tuyên truyền, huy động sự tham gia của nhân dân; đồng thời phát huy vai trò nêu gương của đảng viên trong xây dựng thôn NTM kiểu mẫu.

Từ năm 2019 đến nay, người dân thôn 7 đã đóng góp 800 triệu đồng và tự nguyện hiến hơn 800m2 đất vườn để mở rộng mặt đường ngõ xóm từ 2m lên 3,5m; đối với đường trục thôn mở rộng từ 3m lên 4,5m. Các tổ chức hội, đoàn thể trực tiếp đôn đốc, điều hành việc thắp sáng đèn đường, thu gom rác thải, trồng hoa ven đường, bảo vệ môi trường khu vực sinh sống. Nhờ đó chất lượng cuộc sống của người dân không ngừng được cải thiện. Hiện nay thu nhập bình quân đầu người đạt trên 55 triệu đồng/năm; 100% trẻ em đi học đúng độ tuổi; người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt tỷ lệ gần 100%; tỷ lệ người có việc làm trong độ tuổi lao động đạt 96%; 100% hộ dân được sử dụng nước hợp vệ sinh; 100% số hộ có nhà xây kiên cố... Sau gần 2 năm nỗ lực, thôn 7 đã được công nhận thôn NTM kiểu mẫu.

Thôn Cộng Hòa (xã Thanh Luông, huyện Điện Biên) là 1 trong 10 thôn, bản đã được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu năm 2020 của tỉnh.

Ông Cao Đăng Tân, Bí thư Chi bộ thôn Cộng Hòa cho biết: Để hoàn thành các tiêu chí xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, thôn đã tiến hành rà soát và đánh giá tổng thể từng tiêu chí. Trong suốt quá trình thực hiện, phương châm: “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng thụ” được quán triệt tối đa, việc nào khó thì cán bộ, đảng viên tiên phong, gương mẫu làm trước; tuân thủ nguyên tắc dân chủ, công khai, minh bạch trong mọi công việc. Nhờ vậy, người dân đồng tình ủng hộ đóng góp tiền của, ngày công lao động. Với cách làm này, từ năm 2018 đến nay, người dân thôn Cộng Hòa đã tự nguyện hiến hơn 5.000m2 đất để mở rộng đường xóm. Việc phát triển các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, chế biến nông sản được thôn quan tâm. Hiện nay trong thôn có 12 hộ làm nghề chế biến nông sản và làm dịch vụ, tạo việc làm cho hàng chục lao động. Phong trào cải tạo vườn tạp, trồng cây có giá trị kinh tế cao được phát động sâu rộng. Đến nay, trên 90% số hộ dân trong thôn đã cải tạo vườn tạp để chuyển đổi sang các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, như: Dừa xiêm, bưởi diễn, hoa, cây cảnh... thu nhập trung bình trên đầu người đạt trên 50 triệu đồng/năm.

Kết quả xây dựng thôn, bản NTM kiểu mẫu thời gian qua đã thực sự nâng cao chất lượng đời sống người dân, góp phần xây dựng NTM bền vững trên địa bàn.

Chưa hoàn thành mục tiêu

Năm 2017 xã Thanh Hưng (huyện Điện Biên) được công nhận đạt chuẩn NTM và sau đó được lựa chọn là xã điểm xây dựng NTM nâng cao cấp xã. Tuy nhiên, đến nay xã mới đạt 13/16 tiêu chí theo Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao. Theo quy định, xã đạt chuẩn phải có ít nhất 2 bản NTM kiểu mẫu nhưng Thanh Hưng chưa có thôn, bản nào được công nhận danh hiệu đạt NMT kiểu mẫu.

Tương tự, hiện nay nhiều xã dù đã được công nhận đạt chuẩn NTM, nhưng chưa xây dựng được thôn, bản NTM kiểu mẫu, như: Pom Lót, Núa Ngam (huyện Điện Biên); Thanh Minh, Mường Phăng (TP. Điện Biên Phủ); Lay Nưa (TX. Mường Lay)... Theo Kế hoạch 3055/KH-UBND, đến hết năm 2020, toàn tỉnh có 26 thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Trong đó huyện Điện Biên có 18 thôn, bản; Mường Ảng có 2 thôn, bản; TX. Mường Lay 2 thôn, bản và TP. Điện Biên Phủ có 4 thôn, bản. Nhưng kết quả thực hiện chưa đạt mục tiêu đề ra.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Chánh văn phòng Điều phối NTM tỉnh cho biết: Đến nay, toàn tỉnh mới có 10 thôn, bản được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; trong đó, tất cả đều trên địa bàn huyện Điện Biên, gồm: Thôn Cộng Hòa (xã Thanh Luông); Việt Yên 4 (Thanh Yên); thôn A1 (Noong Luống); thôn 10 (Sam Mứn); Hợp Thành (Noong Hẹt); thôn Hoàng Công Chất, bản Chiềng An (Thanh An); thôn 5, 7, C9 (xã Thanh Xương).

Có nhiều nguyên nhân khiến việc xây dựng thôn, bản đạt NTM kiểu mẫu đạt thấp so với mục tiêu đề ra. Để đạt NTM kiểu mẫu, các thôn, bản phải đáp ứng 26 chỉ tiêu thuộc 6 tiêu chí của Bộ tiêu chí thôn bản NTM kiểu mẫu theo Quyết định số 136/QĐ-UBND của UBND tỉnh, gồm: Tiêu chí thu nhập; tỷ lệ hộ nghèo; nhà ở, vườn hộ gia đình, khuôn viên cảnh quan, hàng rào, cổng ngõ; giáo dục, y tế, văn hóa; môi trường - cảnh quan; quốc phòng - an ninh. Trong đó có những tiêu chí rất khó đạt, như: Thu nhập bình quân đầu người/năm của thôn, bản tại thời điểm xét phải lớn hơn hoặc bằng 1,5 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người/năm của xã tại thời điểm xã được công nhận đạt chuẩn NTM. Tương tự, với tiêu chí hộ nghèo phải nhỏ hơn hoặc bằng 3% trở xuống, trong khi các thôn bản, nhất là ở vùng cao tỷ lệ hộ nghèo đa chiều thường lớn... Ngoài ra, do điều kiện tự nhiên không thuận lợi cho canh tác nông nghiệp, trình độ sản xuất của một bộ phận dân cư thấp nên việc hoàn thành tiêu chí về tổ chức sản xuất gặp rất nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, đầu năm 2020, một số thôn, bản thực hiện sáp nhập làm tăng tỷ lệ hộ nghèo, nhà văn hóa không đáp ứng nhu cầu khiến tiêu chí về hộ nghèo và cơ sở vật chất văn hóa chưa đạt...

Văn Tâm