Cần lời giải từ quy hoạch

Điệp khúc nhà "siêu mỏng", "siêu méo"

Để chỉnh trang đô thị, làm cho thành phố đẹp, khang trang hơn và tránh tình trạng ùn tắc giao thông, những năm qua, TP Cần Thơ đã tiến hành giải tỏa, xây dựng nhiều công trình giao thông. Mục tiêu thứ nhất đã đạt, song việc chỉnh trang đô thị thì phá sản bởi điệp khúc mở đường phát sinh nhà "siêu mỏng", "siêu méo" tiếp tục tái diễn gây mất mỹ quan.

Theo Quyết định số 19, ngày 24-11-2014 của UBND TP Cần Thơ quy định diện tích tối thiểu được tách thửa với đất ở trên địa bàn thành phố, đất ở tại các phường, thị trấn: Diện tích tối thiểu được pháp tách thửa bằng hoặc lớn hơn 40m2. Đối với đất ở tại xã: Diện tích tối thiểu được phép tách thửa bằng hoặc lớn hơn 60m2. Ngoài điều kiện bảo đảm diện tích quy định tại Khoản 1 và 2 trong Điều 4 của quyết định này, các thửa đất được phép tách thửa phải có bề rộng và chiều sâu bằng hoặc lớn hơn 4m.

Còn Quyết định số 05/2017/QĐ-UBND ngày 2-10-2017 của UBND TP Cần Thơ quy định diện tích tối thiểu được tách thửa đối với đất nông nghiệp và đất phi nông nghiệp không phải là đất ở rất cụ thể. Theo đó, diện tích tối thiểu được tách thửa đối với trường hợp thửa đất phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị, quy hoạch xây dựng nông thôn (quy hoạch xã nông thôn mới), quy hoạch sản xuất nông nghiệp được phê duyệt. Đất nông nghiệp: Đối với đất nông nghiệp là đất trồng cây lâu năm, phường thuộc quận: Diện tích tối thiểu được tách thửa từ 150m2 trở lên. Thị trấn thuộc huyện: Diện tích tối thiểu được tách thửa từ 200m2 trở lên. Xã thuộc huyện: Diện tích tối thiểu được tách thửa từ 300m2 trở lên. Đối với các loại đất nông nghiệp là đất trồng lúa, đất trồng cây hàng năm khác: Phường, thị trấn thuộc quận, huyện: Diện tích tối thiểu được tách thửa từ 500m2 trở lên.

Nhà "siêu mỏng", "siêu méo" tại tuyến đường Huỳnh Phan Hộ đến đường Võ Văn Kiệt (quận Bình Thủy, TP Cần Thơ)

Như vậy, theo các quyết định nêu trên của UBND TP Cần Thơ thì các thửa đất sau khi đền bù, giải tỏa còn lại chỉ vài mét vuông, các cạnh còn lại không bằng hoặc lớn hơn 4m sẽ không được xây dựng nhà ở (nếu là đất ở), trường hợp là đất vườn, đất lúa đương nhiên sẽ không được xây dựng công trình. Quy định là vậy, nhưng theo thống kê sơ bộ, toàn thành phố hiện tồn tại hơn 150 căn nhà "siêu mỏng", "siêu méo". Tình trạng này đã tồn tại khoảng 15 năm nay, nhưng chính quyền địa phương và các sở, ngành vẫn loay hoay tìm cách giải quyết. Điển hình như căn nhà siêu mỏng số 37 và 37A của gia đình bà Phan Thị Bê, ông Huỳnh Tấn Phát chiếm cả hành lang lộ giới trên đường 3-2, phường Xuân Khánh (quận Ninh Kiều) tồn tại hơn 10 năm vẫn chưa giải tỏa được. Cá biệt, tại đường Hùng Vương có căn nhà của các ông, bà: Lê Minh Cường, Lê Thị Hồng Sương, Tô Thị Năm và Trần Trung Thiện diện tích từ 3,9 đến 4,2m2; đường Trần Việt Châu có căn nhà của gia đình ông Lâm Xiếu Hương diện tích 4,5m2; đường 30/4 là căn nhà của gia đình ông Trương Quốc Bền với kết cấu 1 trệt, 1 lầu chỉ có diện tích 4,5m2... Tất cả nhà "siêu mỏng" nêu trên đều không được cấp phép xây dựng, phần lớn người dân cải tạo lại để sử dụng hoặc cho thuê.

Loay hoay trong xử lý

Từ thực tế này cho thấy, để giải quyết triệt để nhà “siêu mỏng", "siêu méo”, xây dựng các tuyến đường đồng bộ, văn minh, việc lập và phê duyệt quy hoạch chi tiết hai bên tuyến đường, thiết kế đô thị bắt buộc phải được thực hiện trước khi phê duyệt dự án xây dựng tuyến đường. Tuy nhiên, theo các chuyên gia đô thị, thời gian qua, việc phê duyệt các đồ án này còn chậm dẫn đến tình trạng nhà "siêu mỏng", "siêu méo" xuất hiện tràn lan. Ngoài ra, theo đánh giá của ngành chuyên môn, nguyên nhân khai sinh ra những căn nhà "siêu mỏng" tại TP Cần Thơ chủ yếu là do các chủ đầu tư dự án mở rộng, cơi nới những con đường thường chỉ bồi thường phần diện tích trong phạm vi lộ giới. Đối với phần còn lại, người dân bị bỏ mặc, không biết xoay xở cách nào vì bán không ai mua, đành cất nhà ở. Bên cạnh đó, việc các hộ dân thi nhau xây dựng nhà siêu mỏng trong thời gian dài cũng có nguyên nhân từ sự quản lý lỏng lẻo của chính quyền trong việc kiểm tra, giám sát nên có dự án mở đường là có nhà siêu mỏng mọc lên, đến khi cơ quan chức năng vào cuộc thì nhà đã xây xong.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Tâm, Trưởng phòng Quản lý Đô thị quận Bình Thủy cho biết: “Việc xử lý các trường hợp nhà đất “siêu mỏng", "siêu méo” rất khó khăn. Với chủ trương hợp thửa, không phải hộ nào cũng có điều kiện để mua lại, bởi giá đất mặt đường tăng cao. Nhiều trường hợp không có nhu cầu mua hợp thửa do công trình đã ổn định”.

Tương tự, theo ông Mai Như Toàn, Giám đốc Sở Xây dựng TP Cần Thơ: Thành phố còn rất nhiều chính sách an sinh cần phải giải quyết nên việc điều phối ngân sách để giải quyết, xử lý những căn nhà "siêu mỏng" này thực sự gặp nhiều khó khăn. Trước mắt, những căn nhà mới phát hiện phải xử lý triệt để, còn những ngôi nhà cũ thì phải có kế hoạch xử lý tuần tự, dài hơi hơn. “Sở Xây dựng thành phố đề nghị chính quyền địa phương cần vào cuộc quyết liệt để ngăn chặn không cho những căn nhà dạng này có cơ hội mọc lên. Chúng tôi cũng đề xuất đối với các dự án thực hiện các tuyến đường mới, khi phát sinh những diện tích đất nhỏ, chủ đầu tư, ban quản lý dự án, ban giải phóng mặt bằng của các địa phương phải có trách nhiệm thống kê các diện tích đủ chuẩn xây dựng hay không. Từ đó có phương án thu hồi diện tích này đưa vào dự án triển khai, tránh tình trạng nhà "siêu mỏng", "siêu méo”, ông Toàn cho biết thêm.

TP Cần Thơ đang thực hiện nhiều dự án mở đường để đáp ứng yêu cầu phát triển. Do vậy cần nhanh chóng rà soát và phê duyệt quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị hai bên các tuyến đường mới mở. Có như vậy mới sớm giải quyết triệt để nhà “siêu mỏng", "siêu méo”, xây dựng các tuyến đường đồng bộ, văn minh.

Bài và ảnh: THÚY AN