Cần nâng cao trách nhiệm kiểm tra, giám sát thi công đường bê tông nông thôn

Tuyến đường bê tông từ cầu Vằng Gia, xã Nấm Dẩn đi xã Chế Là (Xín Mần) được kiểm tra, đánh giá chất lượng thấp.

Theo số liệu thống kê của Đoàn KTLN, năm 2019, có 490 công trình đường giao thông NTM được giao cho các huyện, thành phố thực hiện. Tính đến 31.7, có 286 công trình hoàn thành, còn 91 công trình đang thi công và 113 công trình chưa thi công. Từ ngày 4.9 – 19.9.2019, Đoàn KTLN đã kiểm tra 34 công trình tại 26 xã của 9 huyện; 100% các công trình đều được giao cho UBND xã làm chủ đầu tư. Theo đánh giá, các địa phương đã có tiến bộ trong thực hiện công tác quản lý chất lượng theo kiến nghị của Đoàn KTLN trong năm 2018. Tuy nhiên, một số huyện vẫn đưa vào dự toán máy móc thiết bị thi công không phù hợp với điều kiện, năng lực của tổ thi công ở địa phương như máy gạt, lu, cần cẩu; tài liệu về quản lý chất lượng công trình còn thiếu nhiều, như: Không có bản vẽ thiết kế thi công, văn bản hướng dẫn kỹ thuật thi công, nhật ký thi công hoặc có nhưng không được xác nhận của giám sát và không có cả biên bản kiểm tra vật liệu đầu vào…

Kiểm tra thực tế tại hiện trường, Đoàn KTLN đánh giá: Công tác giám sát và hướng dẫn kỹ thuật không được thực hiện nghiêm túc dẫn đến tình trạng một số công trình thi công không đúng thiết kế; công tác xử lý, gia cố nền trước khi đổ bê tông không được thực hiện đúng yêu cầu; không thi công lớp móng đá dăm tiêu chuẩn hoặc cấp phối đá dăm, sỏi cuội hoặc thi công không đúng yêu cầu; vật liệu đầu vào thi công các công trình không đảm bảo chất lượng; máy móc, thiết bị thi công không đầy đủ như hợp đồng đã ký; một số nơi cắt giảm, không sử dụng lớp bạt dứa hoặc ni – lông lót nền nhằm tránh mất nước xi măng và giảm ma sát đáy tấm bê tông…, làm ảnh hưởng lớn tới chất lượng công trình.

Qua khoan lấy mẫu và nén kiểm tra của Trung tâm Kiểm định chất lượng công trình (Sở Xây dựng), trong số 56 mẫu/34 công trình đường bê tông nông thôn chỉ có 4 mẫu có cường độ bê tông đạt 100% so với thiết kế và 5 mẫu đạt mác bê tông đúng hồ sơ công trình. Nhiều mẫu có cường độ bê tông và mác bê tông chỉ đạt 1/5 so với thiết kế. Thậm chí, trong 3 mẫu bê tông lấy trên tuyến đường từ cầu Vằng Gia, xã Nấm Dẩn đi xã Chế Là (Xín Mần); kết quả kiểm tra, nén mẫu xác định mác bê tông lần lượt đạt 47, 68 và 95/mác thiết kế 250; cường độ bê tông qua kiểm tra chỉ đạt từ 18,8% đến 38%.

Nguyên nhân được chỉ rõ: Các huyện không thực hiện tốt công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát; công tác quản lý chất lượng chưa được các chủ đầu tư quan tâm; tuy có thành lập Ban giám sát cộng đồng nhưng các thành viên không có kiến thức về chuyên môn thi công bê tông; không thường xuyên kiểm tra máy móc, thiết bị và biện pháp thi công dẫn đến việc các tổ, đội thi công sử dụng vật liệu không đúng yêu cầu… Ngoài các nguyên nhân khách quan, các công trình đường bê tông nông thôn được thực hiện theo cơ chế nhà nước hỗ trợ 70% mức đầu tư (xi măng và một phần kinh phí vật liệu, thi công), 30% còn lại các địa phương và nhân dân đối ứng. Tuy nhiên, ngân sách các huyện không hỗ trợ được nhiều; trong khi đời sống của người dân còn rất khó khăn, nhiều xã đề ra chỉ tiêu đóng góp vượt quá nguồn lực từ nhân dân… Vì thế, hầu như các xã chỉ sử dụng phần 70% kinh phí hỗ trợ của nhà nước và công lao động của người dân để triển khai thi công nên dẫn đến thiếu vật liệu hoặc vật liệu không đảm bảo chất lượng; cắt bỏ, hoặc thực hiện không đảm bảo một số chi tiết kỹ thuật như: Lớp đá dăm, sỏi cuội lót nền cấp phối, vải bạt hay giảm chiều dày nền đường…

Trong 9 huyện được kiểm tra lần này, Xín Mần là huyện có các mẫu kiểm tra đạt chất lượng kém nhất. 7 mẫu/3 công trình được kiểm tra đều có cường độ bê tông và mác bê tông đạt dưới 50% so với thiết kế; thậm chí, có công trình mác bê tông chỉ đạt 45/250 thiết kế (đạt chưa tới 20%). Chính vì vậy, những nguyên nhân chất lượng công trình đường bê tông đạt thấp mà Đoàn KTLN chỉ ra cũng được Chủ tịch UBND xã Nấm Dẩn và Phó Chủ tịch UBND huyện Xín Mần thẳng thắn thừa nhận.

Phó Chủ tịch UBND huyện Xín Mần, Bùi Minh Hiệu khẳng định: Chất lượng các công trình đường giao thông nông thôn đạt thấp, trách nhiệm lớn nhất là ở các chủ đầu tư. Ngay khi có kết quả kiểm tra, chúng tôi đã yêu cầu các xã có công trình được kiểm tra tự huy động nguồn kinh phí khắc phục đổ thêm lớp bê tông đúng tiêu chuẩn lên nền đường cũ. Đồng thời thành lập tổ công tác của huyện và kiểm tra toàn bộ các công trình trên địa bàn; đồng thời yêu cầu các xã chấn chính ngay công tác quản lý, giám sát thi công các công trình. Công trình nào thi công không đúng thiết kế, chất lượng yêu cầu đình chỉ. Các công trình hoàn thành nhưng chất lượng không đảm bảo chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm.

Từ kết quả kiểm tra của Đoàn KTLN tỉnh, các huyện đã tiến hành chỉ đạo ngay việc rà soát, kiểm tra, giám sát chặt chẽ quy trình làm đường bê tông nông thôn. Tuy nhiên, với kết quả chỉ có 20% số công trình được kiểm tra đạt chất lượng, đúng thiết kế là con số đáng báo động về công tác quản lý, giám sát, thi công các công trình đường giao thông nông thôn. Vì vậy, tại hội nghị giao ban về tiến độ thực hiện chương trình xây dựng NTM trong tháng 9 vừa qua, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Minh Tiến đã chỉ đạo quyết liệt và yêu cầu các địa phương phải chấn chỉnh công tác quản lý, giám sát chất lượng đường giao thông nông thôn, khắc phục tình trạng lãng phí, kém chất lượng.

Bài, ảnh: Lương Hà