Cần ngăn chặn tình trạng khai thác cát trắng trái phép

Một điểm khai thác cát trắng trái phép tại khu vực giáp ranh hai thôn Phương An, Thượng Phú Phường, xã Triệu Sơn - Ảnh: S.H

Sau khi nhận được phản ánh của người dân về tình trạng khai thác cát trắng trái phép ở các địa phương nằm trên tuyến đường trung tâm trục dọc Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị như các xã Triệu Vân, Triệu Trạch, Triệu Sơn (huyện Triệu Phong), Hải An (huyện Hải Lăng), phóng viên Báo Quảng Trị đã tiếp cận hiện trường dọc theo tuyến đường này. Tại hiện trường trên tuyến đường liên xã nối xã Triệu Sơn với xã Triệu Lăng (huyện Triệu Phong) giao với đường trung tâm trục dọc Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị, nhiều đồi cát trắng ở đây bị cày xới, khoét thành từng hố sâu từ 1 - 2m với vết xúc còn rất mới; ước tính đã có hàng chục mét khối cát bị lấy đi. Những gốc tràm hoa vàng thuộc khu vực rừng phòng hộ nằm trơ trọi trên mặt đất. Nhiều con đường dẫn vào đồi cát vẫn còn nguyên dấu vết bánh xe ô tô vận chuyển của các đối tượng khai thác trộm cát trắng…

Được biết, loại cát trắng phục vụ cho việc san lấp mặt bằng để xây dựng nhà cửa cũng như các công trình khác đang được thị trường ưa chuộng nên có giá bán khá cao. Cụ thể, cát trắng được mua tại đồi cát với giá từ 200 - 300 nghìn đồng/ xe (khoảng 8 m3 cát trắng); còn giá bán sẽ tùy theo quãng đường vận chuyển đến địa điểm gần hoặc xa với giá khoảng 1 - 2 triệu đồng/xe. Chỉ cần một ngày khai thác trộm cát trắng vận chuyển đi bán được vài chuyến là có thể kiếm vài triệu đồng.

Chính vì nguồn thu lớn nên nhiều đối tượng ở các xã nằm trên tuyến đường trung tâm trục dọc Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị đã vào các đồi cát để khai thác trộm cát trắng đi bán. Trước đây, nhiều xe ô tô nối đuôi nhau vào các đồi cát trắng để khai thác trộm cát rồi chở ra tuyến đường trung tâm trục dọc Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị để bán cho các cơ sở kinh doanh vật liệu xây dựng hoặc cho người dân san lấp mặt bằng xây dựng nhà cửa…

Các đối tượng khai thác trộm cát trắng rồi lấy bạt phủ lên trên khi vận chuyển nhằm che mắt người dân và các cơ quan chức năng. Thời gian gần đây, chính quyền các xã liên quan cùng các cơ quan chức năng đã nhiều lần tổ chức các đợt truy quét, xử phạt, nên các đối tượng khai thác trộm cát trắng ít hoạt động ban ngày mà chuyển sang hoạt động chủ yếu vào thời gian đêm khuya.

Anh N.T. ở thôn Thượng Trạch, xã Triệu Sơn cho biết: “Trong các cuộc họp ở thôn, xã, người dân địa phương đã nhiều lần kiến nghị về tình trạng khai thác trộm cát trắng, nhưng đến nay vẫn không thể xử lý dứt điểm. Tình trạng khai thác trộm cát trắng đã khiến vùng đất cát rộng lớn biến thành những ao hồ đầy nước, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cho người và gia súc mỗi khi ngang qua đây…”.

Chủ tịch UBND xã Triệu Sơn Nguyễn Hữu Vãn thừa nhận, tình trạng khai thác trộm cát trắng ở khu vực thôn Phương An, Thượng Phú Phường, xã Triệu Sơn (giáp ranh giữa xã Triệu Sơn với xã Triệu Lăng) đã diễn ra trong thời gian gần đây. Xã Triệu Sơn cũng đã tổ chức nhiều đợt truy quét, xử phạt hành chính, nhưng tình trạng khai thác trộm cát trắng vẫn chưa được ngăn chặn, lý do là bởi lực lượng chức năng của xã Triệu Sơn quá mỏng, trong khi đó các đối tượng khai thác trộm cát trắng lại hoạt động chủ yếu vào thời gian khoảng 1 - 4 giờ sáng.

Khi phát hiện các đối tượng khai thác trộm cát trắng trên địa bàn, xã Triệu Sơn bố trí lực lượng để bắt quả tang thì các đối tượng khai thác trộm cát trắng liền di chuyển sang địa giới hành chính của xã khác nên rất khó xử lý. Còn ban ngày, các đối tượng khai thác trộm cát trắng thường cử người canh chừng, có động tĩnh là lập tức dừng khai thác… Một khó khăn nữa đó là khi bắt quả tang tại hiện trường mới xử lý được, còn khi cát trắng xúc lên xe chạy trên đường thì lực lượng chức năng của xã không có quyền dừng xe để kiểm tra. Khó khăn như vậy nên từ năm 2021 đến nay, mặc dù xã Triệu Sơn đã phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức nhiều đợt truy quét, nhưng chỉ bắt được 3 vụ khai thác trộm cát trắng.

Trong thời gian tới, xã Triệu Sơn sẽ tiếp tục phối hợp với các lực lượng chức năng tăng cường các biện pháp kiểm tra, xử lý tình trạng khai thác trộm cát trắng trên địa bàn xã; vận động nguồn kinh phí để tiến hành lắp đặt hệ thống camera an ninh trên các tuyến đường từ trung tâm xã đến các thôn để giám sát các hoạt động vận chuyển cát trắng trên địa bàn xã…

Tình trạng khai thác cát trắng trái phép gây thất thoát tài nguyên khoáng sản, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân. Để hạn chế và từng bước chấm dứt tình trạng khai thác trộm cát trắng, các cơ quan chức năng của huyện Triệu Phong, Hải Lăng cần tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân khai thác trộm cát trắng; phối hợp với các địa phương tổ chức các đợt truy quét nhằm phát hiện các hành vi khai thác, vận chuyển cát trắng trái phép để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Lãnh đạo các xã, thị trấn chịu trách nhiệm chính nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn được giao quản lý.

Sỹ Hoàng