Cần phát triển một lớp sàng lọc nội dung đầu ra từ AI

Tọa đàm "Trí tuệ nhân tạo: Tiềm năng đột phá và thách thức" - Ảnh: VGP/HG

AI sẽ "cướp" mất hay tạo thêm công việc cho con người? AI có thể vượt tầm kiểm soát của con người và "nổi loạn" như trong các bộ phim viễn tưởng?... Nhiều câu hỏi lớn đã được đặt ra cho các diễn giả tại Tọa đàm "Trí tuệ nhân tạo: Tiềm năng đột phá và thách thức" do Quỹ VinFuture tổ chức vào ngày 19/12 trong khuôn khổ Tuần lễ khoa học và công nghệ VinFuture 2023.

Theo các nhà khoa học, các tiến bộ trong nghiên cứu AI đã mở ra triển vọng đáng kinh ngạc cho tăng trưởng kinh tế. Các công ty và tổ chức nghiên cứu có thể tận dụng sức mạnh tính toán của AI để tăng cường năng suất và giảm thời gian nghiên cứu.

Nhờ đó, chi phí sản xuất được tiết giảm, khả năng đổi mới được tăng cường, giúp tạo ra một môi trường làm việc thú vị và cạnh tranh, tiết kiệm công sức của con người trong những phần việc truyền thống. Nhưng đó chỉ là viễn cảnh khả quan nhất.

Trên thực tế, AI đã đặt ra những thách thức lớn về đạo đức, an ninh và sự bình đẳng trong tiếp cận, đặc biệt khi khả năng của AI ngày càng lớn. Các thách thức có thể đến từ việc sức mạnh của AI bị sử dụng vào mục đích xấu; AI đưa ra quyết định thiếu toàn diện trong những tình huống khó xử về mặt đạo đức; hoặc quyền kiểm soát năng lực khổng lồ của AI nằm trong tay một nhóm thiểu số...

Chủ tọa của cuộc Tọa đàm, TS. Xuedong David Huang, Giám đốc Công nghệ của Tập đoàn Zoom (Hoa Kỳ), Thành viên Hội đồng Giải thưởng VinFuture phân tích, AI chỉ được đào tạo và xây dựng bằng dữ liệu. Nếu dữ liệu bạn thu thập bị sai lệch, điều đó sẽ được phản ánh trong kết quả cuối cùng và quyết định cũng sẽ bị sai lệch.

"Và tất nhiên, bản thân mô hình AI cũng không hoàn hảo. Vì vậy, chúng tôi cần thực sự phát triển một lớp sàng lọc để đảm bảo rằng nội dung đầu ra từ AI đáp ứng các tiêu chuẩn cộng đồng. Bất kỳ công nghệ mới nào cũng sẽ mang lại sự thay đổi cho xã hội. Vì vậy, chúng ta cần phải cởi mở, đón nhận sự thay đổi đó, bởi chỉ riêng AI sẽ không thể thực sự giải quyết được tất cả các vấn đề mà con người đang gặp phải", TS. Huang khẳng định.

TS. Xuedong David Huang trao đổi tại Tọa đàm - Ảnh: VGP/HG

Việt Nam bắt kịp nhanh chóng trong cuộc đua AI

Trong bối cảnh AI trở thành cuộc đua mới của các quốc gia, Tọa đàm đã dành một phần quan trọng để thảo luận về chính sách phát triển AI tại các nước, đặc biệt là Việt Nam.

GS.TS. Bùi Hải Hưng, Tổng Giám đốc, Công ty VinAI thuộc Tập đoàn Vingroup đánh giá, trào lưu AI đã nhìn thấy rõ với nhiều ứng dụng AI như ChatGPT, các ứng dụng tạo ra hình ảnh, video cùng nhiều ứng dụng khác. Các bạn trẻ Việt Nam bắt kịp những trend này rất nhanh.

Tuy nhiên, không chỉ học theo công nghệ, đội ngũ kỹ sư giỏi về công nghệ của Việt Nam đã nắm được công nghệ lõi và phát triển thành những ứng dụng riêng biệt. Điển hình là mô hình ngôn ngữ lớn cho tiếng Việt như PhởGPT hoặc là một vài mô hình ngôn ngữ tiếng Việt khác. Đây là minh chứng cho thấy đội ngũ trí tuệ Việt Nam đã bắt kịp nhanh chóng với thế giới trong cuộc đua này.

"Với tôi đây là thời điểm thú vị bởi mỗi khi có thời điểm tạo ra bước ngoặt thì cũng có thách thức. Một, hai năm trước còn là thách thức lớn. Trong cuộc cách mạng khoa học công nghệ này, với AI, chúng tôi không nghĩ Việt Nam tụt hậu", GS.TS. Bùi Hải Hưng nói về cơ hội của Việt Nam với AI.

GS.TS. Bùi Hải Hưng cho rằng, công nghệ càng phát triển, sự ảnh hưởng của nó đối với xã hội càng lớn. Câu hỏi quan trọng đặt ra là làm thế nào để những công nghệ này được sử dụng vào mục đích vì con người.

Trào lưu AI tại Việt Nam đang theo kịp thế giới, giúp tự động hóa nhiều tác vụ như: Tạo ra contents trong lĩnh vực marketing, hỗ trợ khi người dùng muốn tìm hiểu một kiến thức nào đó... Trong tương lai, cần phát triển công nghệ lõi để có những công cụ cho người Việt phù hợp với ngôn ngữ và văn hóa Việt Nam.

GS.TS. Bùi Hải Hưng cũng thẳng thắnnhìn nhận: "Thách thức với các nước như Việt Nam là không cạnh tranh được về nguồn lực với các tập đoàn đa quốc gia, họ có nhiều tài nguyên tính toán. Hy vọng những mô hình AI nhỏ vẫn có đất sống với điều kiện và nguồn lực hạn chế".

Chia sẻ về AI, GS. Leslie Gabriel Valiant, Đại học Harvard, Hoa Kỳ (Chủ nhân Giải thưởng A.M Turing 2011) cho rằng, AI cũng như vấn đề hạt nhân, chỉ xấu khi được sử dụng vào mục đích xấu. Do đó, con người cần chung tay để kiểm soát và sử dụng an toàn AI thay vì trao quyền kiểm soát cho máy tính, AI.

Vị giáo sư này cũng khẳng định, việc xây dựng tập dữ liệu tốt cho AI là tiền đề quan trọng nhưng không dễ. Hiện một số nước đang phát triển có nguồn lực hạn chế phải sử dụng những gì đang có và dễ kiếm để đáp ứng nhu cầu.

Để bảo đảm AI được dùng cho mục đích tốt đẹp và không bị máy tính kiểm soát các thuật toán, các nhà khoa học cho rằng, với sự chung tay của mọi người, sẽ giảm thiểu được rủi ro với AI. Do đó, mọi người phải cùng kiểm soát sản xuất, trao đổi và ứng dụng AI một cách có trách nhiệm, sẽ giảm các thông tin sai lệch.

"Con người có thể sử dụng AI để hỗ trợ đưa ra ý tưởng mới, nhưng con người phải kiểm soát những vấn đề này", Giáo sư Leslie Gabriel Valiant bày tỏ.

Hoàng Giang