Cần siết chặt việc chuyển nhượng nhà ở xã hội sau 5 năm sở hữu

Số liệu thống kê từ Bộ Xây dựng cho thấy, lũy kế đến nay, cả nước có 692 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai với quy mô 633.559 căn. Đáng chú ý, số lượng căn nhà ở xã hội hoàn thành bứt tốc mạnh mẽ, riêng 7 tháng đầu năm nay, cả nước đã hoàn thành 36.862 căn nhà ở xã hội. Mặc dù mới chỉ đạt 37% mục tiêu của cả năm 2025, tuy nhiên, kết quả này bằng hơn 80% kết quả của cả năm 2024 và gấp hơn 7 lần so với năm 2022.

Theo Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE), trước năm 2023 nguồn cung nhà ở xã hội luôn trong tình trạng thiếu hụt, không thể đáp ứng nhu cầu thực tế. Tuy nhiên, chỉ trong vòng 3 năm kể từ khi Đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội đi vào triển khai, thị trường đã ghi nhận những tín hiệu tích cực.

Trên cơ sở đó, VARS IRE cho rằng, tốc độ triển khai đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội sẽ tiếp tục được duy trì, tiến tới hoàn thành kế hoạch xây dựng 100.000 căn nhà ở xã hội trong năm nay.

Viện Nghiên cứu thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE) nhận định nhà ở xã hội vẫn xuất hiện tình trạng đầu cơ, nhiều người mua không phải để ở mà sang nhượng kiếm lời, đẩy giá lên cao và khiến người có nhu cầu thực khó tiếp cận. Hoạt động này làm méo mó thị trường và tước đi cơ hội của người thu nhập thấp.

Nhiều người sở hữu căn nhà ở xã hội đủ 5 năm lập tức chuyển nhượng. Ảnh HNM.

Theo VARS IRE, để khắc phục, ngoài việc tăng cường thanh tra, xử phạt cả chủ đầu tư bán sai đối tượng lẫn người dân chuyển nhượng trái phép, cần có khung pháp lý quy định rõ việc bán lại nhà ở xã hội sau 5 năm sở hữu.

Cụ thể, các căn hộ chỉ được phép chuyển nhượng cho người thuộc diện đủ điều kiện mua nhà ở xã hội và đã được cơ quan chức năng xác nhận. Trường hợp bán cho người ngoài chính sách, chủ sở hữu phải hoàn trả toàn bộ ưu đãi đã được hưởng từ chương trình hỗ trợ.

Theo Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100, người mua nhà ở xã hội không được phép bán, thế chấp hay cho thuê trong 5 năm kể từ khi trả hết tiền mua. Nếu muốn chuyển nhượng trong giai đoạn này, họ chỉ có thể bán lại cho Nhà nước, chủ đầu tư dự án hoặc người vẫn thuộc diện đủ điều kiện mua, với giá tối đa bằng giá gốc cộng chi phí sửa chữa, cải tạo (nếu có). Sau 5 năm, khi đã được cấp giấy chứng nhận, căn hộ được phép giao dịch theo cơ chế thị trường. Điều này thường dẫn đến tình trạng sau 5 năm, giá sang tay nhà ở xã hội thường tăng cao đột biến, nhiều dự án tăng gấp 3-4 lần so với giá gốc từ chủ đầu tư.

Theo PGS,TS Trần Kim Chung, Chuyên gia kinh tế, tư duy thị trường cần được áp dụng vào phát triển nhà ở xã hội. Nhà ở xã hội không chỉ là giải pháp an sinh mà phải được coi là một phần cấu trúc của thị trường bất động sản. Khi tiếp cận theo hướng thị trường, sẽ có cơ chế giá hợp lý, quản lý vận hành minh bạch và tạo sức hút với nhà đầu tư.

Muốn vậy, cần có chính sách ưu đãi mạnh mẽ hơn về tín dụng, thuế, đất đai, đồng thời giảm bớt rào cản pháp lý và thủ tục hành chính để các dự án triển khai nhanh chóng, hiệu quả.

Loạt dự án nhà ở xã hội sắp ‘bung hàng’ tại Hà Nội

Mới đây, liên danh đầu tư Công ty CP Đầu tư kinh doanh bất động sản và Thương mại Vĩnh Hưng và Công ty TNHH Hòa Bình khởi công dự án nhà ở xã hội cao tầng Vĩnh Hưng, quy mô 31 tầng, tổng vốn đầu tư khoảng 1.183 tỷ đồng, dự kiến cung cấp chỗ ở cho khoảng 1.154 người.

Dự án dự kiến bàn giao nhà ở cho người dân vào quý IV/2026

Trước đó, Bộ Công an đã khởi công 3 dự án nhà ở xã hội dành cho cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân, đó là các dự án nhà ở xã hội tại ô đất 6.2, phân khu S4, đường Lê Trọng Tấn, phường Dương Nội (quy mô khoảng 1.056 căn); dự án nhà ở xã hội tại đường Nguyễn Xiển (quy mô 400 căn hộ); dự án nhà ở xã hội tại 275 Nguyễn Trãi (quy mô 408 căn hộ).

Một loạt dự án nhà ở xã hội khác sẽ được khởi công xây dựng trong thời gian tới tại Hà Nội, đó là dự án nhà ở xã hội Tiên Dương 1 (3.344 căn), dự án nhà ở xã hội Tiên Dương 2 (3.100 căn), dự án nhà ở xã hội CT-M2 khu đô thị Vân Canh, dự án nhà ở xã hội HH1 tại Sơn Tây.

Theo Sở Xây dựng Hà Nội, trong năm nay thành phố sẽ có 6 dự án nhà ở xã hội hoàn thành và nhiều dự án mới được phê duyệt đầu tư, khởi công xây dựng, bao gồm dự án nhà ở xã hội Thượng Thanh, quy mô 1.980 căn, do liên danh Công ty CP Him Lam Thủ Đô và Công ty CP BIG Việt Nam đầu tư.

Dự án nhà ở xã hội cho cán bộ chiến sĩ Bộ Công an, quy mô 1.340 căn, do Công ty CP Contrexim số 1 và Công ty TNHH In và thương mại Thái Hà đầu tư.

Dự án nhà ở xã hội tại ô CT3, CT4, khu đô thị mới Kim Chung, quy mô 1.104 căn hộ, do Liên danh Viglacera và Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà đầu tư.

Dự án nhà ở tại xã Uy Nỗ, quy mô 952 căn hộ, do Tổng công ty 319 Bộ Quốc phòng đầu tư.

Dự án nhà ở xã hội tại ô đất CT1-CT4, khu nhà ở đô thị Kim Hoa, quy mô 720 căn hộ, do Công ty Thương mại và Xây dựng Thân Hà đầu tư.

Dự án nhà ở xã hội tại ô CT05, CT06, CT07 khu đô thị Thanh Lâm - Đại Thịnh 2, quy mô 500 căn hộ, do Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị đầu tư.

Với một loạt dự án sẽ hoàn thành trong năm nay, Bộ Xây dựng nhận định TP Hà Nội sẽ hoàn thành mục tiêu xây dựng 4.670 căn nhà ở xã hội được Chính phủ giao trong năm nay.

Đông Bắc