Vụ nữ bác sĩ hành hung khách tại phòng khám: Mức phạt có thể lên tới 20 năm tù

Thưa Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu, dưới góc độ tội phạm học, hành vi của người phụ nữ mặc áo blouse trong clip có thể được xem xét ở những tội danh nào theo quy định của pháp luật Việt Nam? Mức độ nghiêm trọng của hành vi này sẽ được đánh giá dựa trên những yếu tố nào?

Dưới góc độ tội phạm học, hành vi của người phụ nữ mặc áo blouse trong clip có thể bị xem xét theo nhiều tội danh trong Bộ luật Hình sự, trong đó trọng tâm là tội cố ý gây thương tích (Điều 134) nếu kết quả giám định xác định có thương tích, tội hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản (Điều 178) khi điện thoại, kính của nạn nhân bị phá hỏng trên 2 triệu đồng, tội làm nhục người khác (Điều 155) nếu có hành vi sỉ nhục, kéo giật gây tổn hại danh dự nhân phẩm, và thậm chí tội gây rối trật tự công cộng (Điều 318) nếu hành vi làm mất an ninh, trật tự tại nơi khám chữa bệnh. Mức độ nghiêm trọng của hành vi này sẽ được đánh giá dựa trên tỷ lệ thương tật, giá trị tài sản thiệt hại, phương thức – thủ đoạn thực hiện (dùng hung khí, có tính chất côn đồ), bối cảnh xảy ra (tại cơ sở y tế – nơi cần chuẩn mực nghề nghiệp) và hậu quả xã hội mà nó gây ra.

Thượng tá, TS. Đào Trung Hiếu, chuyên gia tội phạm học.

Với các hành vi như trong clip (hành hung nạn nhân, phá hoại tài sản của nạn nhân) nếu cơ quan điều tra xác định đủ yếu tố cấu thành tội, mức hình phạt cao nhất theo luật hiện hành có thể lên tới bao nhiêu, thưa ông?

Với các hành vi như trong clip, nếu cơ quan điều tra xác định đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì mức hình phạt cao nhất theo luật hiện hành có thể rất nặng: đối với tội cố ý gây thương tích, khung hình phạt có thể lên tới 20 năm tù hoặc tù chung thân trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng; với tội hủy hoại tài sản, mức cao nhất cũng có thể đến 20 năm tù nếu thiệt hại ở mức rất lớn; với tội làm nhục người khác, tối đa là 5 năm tù; và với tội gây rối trật tự công cộng, hình phạt cao nhất là 7 năm tù. Trường hợp thương tích hoặc thiệt hại chưa đủ yếu tố hình sự, hành vi vẫn có thể bị xử phạt hành chính nhưng nếu có tình tiết như dùng hung khí, có tính chất côn đồ thì vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Thưa Thượng tá, dưới góc độ tội phạm học, ông phân tích như thế nào về tâm lý và hành vi của người phụ nữ mặc áo blouse trắng trong vụ việc?

Dưới góc độ tội phạm học, hành vi của người phụ nữ mặc áo blouse cho thấy sự thiếu kiểm soát xung lực và khả năng kiềm chế kém, khi mâu thuẫn nhỏ trong dịch vụ đã dẫn đến bạo lực thể chất và phá hoại tài sản. Đây là biểu hiện của tâm lý “phòng vệ thể diện” sai lệch, coi việc khách hàng quay clip là đe dọa uy tín nghề nghiệp nên phản ứng bằng bạo lực thay vì giải quyết theo quy trình chuyên nghiệp. Đồng thời, trong không gian bán công cộng như phòng khám, sự hiện diện của người xung quanh và camera có thể khiến hành vi leo thang, nhằm chứng tỏ quyền uy, thay vì lắng dịu. Đây là điển hình của một phản ứng bộc phát, thiếu tự chủ, để cảm xúc lấn át chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp.

Ảnh vụ xô xát cắt từ clip.

Trong tình huống xảy ra mâu thuẫn tại cơ sở dịch vụ, khách hàng dùng điện thoại quay phim làm bằng chứng thì về mặt pháp luật, hành vi này có bị xem là vi phạm pháp luật, thưa Thượng tá?

Trong tình huống xảy ra mâu thuẫn tại cơ sở dịch vụ, khách hàng dùng điện thoại quay phim làm bằng chứng nhìn chung không bị xem là vi phạm pháp luật. Bộ luật Dân sự quy định quyền cá nhân đối với hình ảnh và đời sống riêng tư, nghĩa là việc sử dụng, phổ biến hình ảnh phải có sự đồng ý, trừ trường hợp vì lợi ích công cộng hoặc pháp luật quy định khác. Tuy nhiên, hành vi quay clip để bảo toàn chứng cứ trong một không gian công cộng như phòng khám, không xâm phạm bí mật đời tư của người khác, là hợp pháp và có thể được công nhận là chứng cứ trong tố tụng hình sự. Chỉ khi clip bị phát tán rộng rãi mà không che mặt, gây ảnh hưởng đến quyền hình ảnh của cá nhân thì mới có thể phát sinh trách nhiệm pháp lý dân sự.

Từ vụ việc này, ông có khuyến nghị gì để phòng ngừa các xung đột tương tự trong môi trường dịch vụ, đặc biệt là các cơ sở y tế, nơi đề cao đạo đức của người bác sĩ?

Từ vụ việc này, khuyến nghị quan trọng là các cơ sở dịch vụ, đặc biệt là cơ sở y tế, cần xây dựng quy trình chuẩn trong xử lý mâu thuẫn và kỹ năng khử leo thang xung đột cho nhân viên. Cần có quy định minh bạch về việc ghi hình, cơ chế khiếu nại nhiều kênh, đồng thời lắp đặt hệ thống giám sát để bảo đảm chứng cứ khách quan. Mỗi nhân viên y tế phải thấm nhuần chuẩn mực “không bạo lực”, mọi tranh chấp cần chuyển sang kênh pháp lý, không được phản ứng bằng hành vi thô bạo. Cơ sở y tế cũng phải chuẩn bị kịch bản truyền thông khủng hoảng, phản hồi sớm và minh bạch với khách hàng, tuyệt đối tránh hành vi cấm đoán hoặc phá hủy thiết bị ghi hình. Chỉ như vậy mới bảo vệ được đạo đức nghề nghiệp, duy trì uy tín của ngành y và phòng ngừa những xung đột tương tự trong tương lai.

Trân trọng cảm ơn ông!