Cần sớm xây dựng bản đồ ngập lụt

17 hồ chưa xây dựng được bản đồ ngập lụt

Theo thống kê của Chi cục Thủy lợi tỉnh, trên địa bàn hiện có 31 hồ chứa nước (28 hồ thủy lợi, 3 hồ thủy điện), với dung tích toàn bộ khoảng 250 triệu m3 nước. Phân loại theo dung tích, trong số 31 hồ có 19 hồ chứa nước lớn, 4 hồ vừa và 8 hồ chứa nước nhỏ. Đến nay, mới có 6 hồ chứa đã được xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ du, tập trung ở các hồ lớn, vùng hạ du có nhiều hạ tầng và khu vực dân cư. Đó là 4 hồ thủy lợi: Hoa Sơn, Đá Bàn, Suối Dầu, Tà Rục và 2 hồ thủy điện: Eakrong Rou, Sông Chò 2. Ngoài ra, có 8 hồ chứa đang xây dựng bản đồ ngập lụt hạ du, đó là các hồ thuộc dự án WB8 gồm: Suối Luồng, Suối Lớn, Suối Trầu, Bến Ghe, Đá Mài, Cây Sung, Láng Nhớt, Đồng Bò.

Như vậy, hiện vẫn còn 17 hồ chứa chưa xây dựng được bản đồ ngập lụt vùng hạ du. Trong số này, có 3 hồ do doanh nghiệp là chủ sở hữu, quản lý gồm: Hồ C90, Hòn Khói, Sông Giang 2 (hồ thủy điện). 6 hồ do cấp huyện là chủ sở hữu, quản lý gồm: Sở Quan, Đồng Mộc, Ba Dùi, Bầu Sang, Bích Đầm, Đường Đệ. Có 8 hồ do Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Khánh Hòa quản lý, trong đó có 4 hồ lớn, vùng hạ du đập có nhiều công trình hạ tầng và khu dân cư gồm: Cam Ranh, Suối Hành, Đá Đen, Am Chúa cùng 4 hồ nhỏ và vừa gồm: Bà Bác, Cây Bứa, Tiên Du, Suối Sim. Vùng hạ du đập của các hồ này chủ yếu là đất sản xuất, không có nhiều công trình hạ tầng, khu dân cư.

Đường 23-10 ngập nặng mỗi khi mưa lớn kéo dài.

Ưu tiên xây dựng bản đồ đối với vùng ảnh hưởng bởi nhiều hồ

Qua phân loại về mức độ ảnh hưởng của mỗi hồ chứa nước trong trường hợp xảy ra sự cố hoặc xả lũ, cơ quan chuyên môn đưa ra các khu vực chịu ảnh hưởng bởi nhiều hồ chứa và khu vực chịu ảnh hưởng của 1 hồ chứa. Trong đó, qua rà soát, toàn tỉnh có 3 vùng hạ du bị ảnh hưởng ngập lụt của nhiều hồ đập chưa xây dựng được bản đồ ngập lụt, đó là hạ du sông Dinh Ninh Hòa (4 hồ: Eakrong Rou, Suối Trầu, Đá Bàn, Suối Sim), sông Cái Nha Trang (5 hồ: Am Chúa, Suối Dầu, Sông Giang 2, Sông Chò 1, Sông Chò 2) và tuyến sông Tà Rục, Cam Ranh (2 hồ: Tà Rục, Suối Hành). Đây là nơi hợp lưu giữa nhiều hồ chứa nước đổ vào, khu vực chịu ảnh hưởng ngập lụt khi xảy ra sự cố hoặc xả lũ rất lớn và nặng nề hơn so với các khu vực chỉ chịu ảnh hưởng bởi 1 hồ chứa. Vì vậy, việc xây dựng bản đồ ngập lụt đang được đề xuất ưu tiên đối với các khu vực này.

Hạ du sông Cái Nha Trang vẫn chưa xây dựng được bản đồ ngập lụt.

Theo lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, ngày 13-10 vừa qua, sở đã đề xuất, kiến nghị UBND tỉnh một số nội dung, trong đó đối với 9 hồ do các địa phương, doanh nghiệp quản lý, việc xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ du đập của các hồ tương đối đơn giản nên sở sẽ đôn đốc, hướng dẫn thực hiện xong trong năm 2021. Với 8 hồ do UBND tỉnh là chủ sở hữu, quản lý, ưu tiên thực hiện xây dựng bản đồ ngập lụt vùng hạ du trong năm 2020 - 2021 cho 4 hồ: Cam Ranh, Suối Hành, Đá Đen, Am Chúa vì đây là các hồ lớn, vùng hạ du đập có nhiều công trình hạ tầng và khu dân cư. Đối với 4 hồ còn lại, là các hồ vừa và nhỏ, vùng hạ du đập chủ yếu là đất sản xuất, không có nhiều công trình hạ tầng, khu dân cư sẽ thực hiện trong năm 2022.

Riêng đối với bản đồ ngập lụt vùng hạ du bị ảnh hưởng ngập lụt của nhiều hồ đập, đề nghị ưu tiên xây dựng bản đồ ngập lụt lưu vực sông Dinh Ninh Hòa, thời gian thực hiện năm 2020 - 2021 vì việc xây dựng bản đồ ngập lụt tương đối thuận lợi do hồ Eakrong Rou và hồ Đá Bàn đã có bản đồ ngập lụt hạ du, hồ Suối Trầu cũng đang thực hiện xây dựng bản đồ và sẽ xong trong năm 2020. Đối với vùng hạ du thuộc lưu vực sông Cái Nha Trang, hiện nay, thượng nguồn đang triển khai xây dựng công trình hồ chứa nước Sông Chò 1 (dự kiến hoàn thành trong năm 2021), khu vực hạ du đang triển khai xây dựng Đập ngăn mặn sông Cái Nha Trang (dự kiến hoàn thành trong năm 2022), việc vận hành điều tiết của 2 công trình trên sẽ ảnh hưởng đến tình hình ngập lụt vùng hạ du. Do đó, đề xuất xem xét xây dựng bản đồ ngập lụt khu vực này sau khi 2 công trình trên được xây dựng xong. Đối với vùng hạ du thuộc lưu vực sông Tà Rục, vừa qua, UBND TP. Cam Ranh đã triển khai hồ sơ lập dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát lũ của 2 hồ chứa nước Suối Hành, Tà Rục (giai đoạn thực hiện năm 2021 - 2024). Việc đầu tư xây dựng công trình trên sẽ giảm thiểu ngập lụt cho vùng hạ du của 2 hồ Tà Rục và Suối Hành, đồng thời sẽ ảnh hưởng lớn đến kết quả tính toán, xây dựng bản đồ ngập lụt sau khi công trình đi vào hoạt động. Vì vậy, sở đề xuất tỉnh xem xét xây dựng bản đồ ngập lụt khu vực này sau năm 2024.

Hồng Đăng

Bản đồ ngập lụt vùng hạ du nhằm mục tiêu xác định được các tình huống nguy hiểm, khẩn cấp trong các trường hợp xả lũ và khi xảy ra sự cố công trình như vỡ đập; xác định được tuyến lũ quét, phạm vi ngập lụt ứng với các tình huống xả lũ hoặc sự cố nêu trên. Từ đó, làm cơ sở để đưa ra kế hoạch ứng phó hiệu quả, triển khai khẩn cấp các giải pháp giảm thiểu thiệt hại ứng với từng kịch bản xảy ra sự cố.