Cần sớm xử lý dứt điểm việc bồi thường, giải phóng mặt bằng tại dự án Cảng cá Cửa Việt năm 1998
Mặc dù dự án đầu tư xây dựng Cảng cá - Khu dịch vụ hậu cần nghề cá Cửa Việt (xã Triệu An, huyện Triệu Phong) được đầu tư xây dựng từ năm 1998 nhưng đến nay, việc bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB) vẫn chưa được xử lý dứt điểm, gây khó khăn cho quá trình triển khai thực hiện các dự án khác. Hiện nay, UBND huyện Triệu Phong và các cơ quan liên quan đang kiểm tra, rà soát hồ sơ để trình UBND tỉnh hướng xử lý.
Ngày 17/4, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án, Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp huyện Triệu Phong Nguyễn Văn Việt cho biết, ngày 9/4 vừa qua, UBND tỉnh có văn bản giao UBND huyện Triệu Phong chủ trì rà soát, nghiên cứu đề xuất của Sở Nông nghiệp và PTNT, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan để chủ động xử lý việc bồi thường, GPMB khi xây dựng công trình Cảng cá Cửa Việt năm 1998.
“UBND huyện đã giao cho ban kiểm tra, rà soát. Dự án này được triển khai từ năm 1998 nên ban không thực hiện. Hiện nay, chúng tôi đang phối hợp với các ban, ngành rà soát hồ sơ. Khi nào có kết quả cụ thể, chúng tôi sẽ tham mưu UBND huyện báo cáo UBND tỉnh”, ông Việt nói.
Trước đó, vào ngày 28/3, UBND tỉnh có văn bản số 1488/UBND-KT về việc GPMB công trình nâng cấp, mở rộng cảng cá kết hợp khu neo đậu tránh trú bão Nam Cửa Việt; ngày 9/4, UBND tỉnh có văn bản số 1656/UBND-KT về việc GPMB công trình khi xây dựng Cảng cá Cửa Việt năm 1998 do Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Hà Sỹ Đồng ký, giao Sở Nông nghiệp và PTNT chỉ đạo Ban Quản lý Cảng cá và các đơn vị liên quan phối hợp với UBND huyện Triệu Phong kiểm tra hồ sơ, tình hình thực hiện bồi thường, hỗ trợ GPMB khi xây dựng Cảng cá Cửa Việt năm 1998. Báo cáo UBND tỉnh về việc thu hồi đất nhưng chưa bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân và đề xuất hướng giải quyết các bước tiếp theo trước ngày 3/4.
Ngày 2/4, Sở Nông nghiệp và PTNT có văn bản gửi UBND tỉnh báo cáo tình hình GPMB khi xây dựng Cảng cá Cửa Việt năm 1998. Theo đó, dự án Cảng cá - Khu dịch vụ hậu cần nghề cá Cửa Việt được phê duyệt đầu tư xây dựng tại Quyết định 212/QĐ-UB ngày 5/3/1998 với tổng mức đầu tư 15,5 tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách 10 tỉ đồng. Chủ đầu tư là Sở Thủy sản (sau này sáp nhập với Sở Nông nghiệp và PTNT).
Dự án được xây dựng tại bờ Nam Cửa Việt, thuộc xã Triệu An, huyện Triệu Phong với diện tích khu đất 1,26 ha, diện tích khu nước 2,8 ha. Khu đất xây dựng cảng cá là khu vực bãi cát ven sông, có trồng cây phi lao, nằm trong vùng quy hoạch phát triển chế biến thủy sản thuộc Xí nghiệp chế biến thủy sản Cửa Việt (trước thuộc huyện Triệu Hải (cũ), sau này thuộc Sở Thủy sản).
Công trình được khởi công vào ngày 11/8/1999. Trước khi khởi công, UBND tỉnh đã giao cho UBND huyện Triệu Phong thành lập hội đồng bồi thường, GPMB. Chủ đầu tư không trực tiếp GPMB. Công tác GPMB thực hiện theo quy định của pháp luật hiện hành, chỉ bồi thường cây trồng hiện có trên đất, không bồi thường đất vì nguồn gốc đất đó thuộc Nhà nước quản lý. Tại thời điểm đó, chưa có hộ nào được cấp có thẩm quyền giao đất hoặc có bằng chứng được giao sử dụng đất.
Đến năm 2001, khi công trình được bàn giao đưa vào sử dụng thì có 5 hộ dân (trước đây trồng khoai lang, đã thu hoạch trước thời điểm GPMB nên không được bồi thường) có ý kiến khiếu nại. Ngày 15/7/2002, trên cơ sở đề xuất của UBND xã Triệu An, Sở Thủy sản (cũ) có tờ trình đề nghị Sở Tài chính - Vật giá (cũ) thẩm định và trình UBND tỉnh phê duyệt kinh phí hỗ trợ cho 5 hộ gia đình nêu trên. Qua xem xét, các cấp có thẩm quyền không phê chuẩn, với lý do các hộ trên không có hồ sơ phù hợp với quy định hiện hành của tỉnh Quảng Trị về đất đai để được bồi thường.
Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Hữu Vinh, việc quản lý quy hoạch và GPMB khu vực quy hoạch mở rộng Cảng cá Cửa Việt hiện gặp một số khó khăn. Cụ thể, tại thời điểm xây dựng vào năm 1998, chưa có hộ gia đình hoặc cá nhân nào được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy tờ khác về đất đai.
Sau năm 2003, khu vực xung quanh cảng cá đã được cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho rất nhiều hộ dân. Kể cả sau thời điểm UBND tỉnh phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng mở rộng Cảng cá Cửa Việt (tại Quyết định số 602/QĐ-UBND ngày 29/3/2016 của UBND tỉnh), nhiều hộ dân trong khu vực quy hoạch vẫn tiếp tục được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và xây dựng các công trình nhà ở kiên cố, gây khó khăn trong công tác quản lý quy hoạch và GPMB đầu tư xây dựng mở rộng Cảng cá Cửa Việt theo quy hoạch được duyệt.
Do đó, Sở Nông nghiệp và PTNT kiến nghị UBND tỉnh giao UBND huyện Triệu Phong chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương liên quan đến công tác giao đất, xử lý hồ sơ bồi thường hỗ trợ hoa màu cho 5 hộ dân tổ chức rà soát, kiểm tra lại toàn bộ quá trình quản lý đất đai và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại khu vực quy hoạch mở rộng Cảng cá Cửa Việt. Từ đó, tham mưu phương án xử lý, giải quyết khiếu nại của các hộ dân một cách phù hợp và đảm bảo quy định hiện hành.
Trao đổi với phóng viên Báo Quảng Trị, Chủ tịch UBND xã Triệu An Nguyễn Văn Phương cho biết, thông qua các cuộc họp, lãnh đạo xã đã nhiều lần kiến nghị cấp trên kiểm tra, xem xét để trả lời cho người dân và có hướng xử lý phù hợp.
Trước đó, ngày 26/10/2023, báo Quảng Trị có bài viết “Khó khăn trong chống khai thác IUU vì chậm thi công tại Cảng cá Nam Cửa Việt”. Bài viết phản ánh dự án Nâng cấp, mở rộng cảng cá kết hợp khu neo đậu tránh trú bão Nam Cửa Việt, huyện Triệu Phong có mức đầu tư 130 tỉ đồng.
Đây là một dự án thành phần thuộc Dự án Xây dựng, nâng cấp cơ sở dịch vụ hậu cần nghề cá tỉnh Quảng Trị, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đầu tư tại Quyết định số 476/QĐ-TTg ngày 1/5/2019 từ nguồn kinh phí bồi thường thiệt hại do sự cố môi trường biển của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh. Tiến độ thi công dự án chậm đã gây ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất và công tác chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).