Cần tăng cường phòng, chống dịch bệnh tại các cảng cá
Thực hiện Quyết định số 1170/QĐ-UBND, ngày 14/5/2021 của UBND tỉnh về việc thành lập Tổ kiểm tra liên ngành tham gia phòng, chống COVID-19 (Tổ kiểm tra liên ngành) tại cảng cá Cửa Tùng và cảng cá Cửa Việt, thời gian qua, công tác phòng, chống COVID-19 tại các cảng cá đã được triển khai quyết liệt nhằm đảm bảo an toàn cho ngư dân, người lao động. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phòng, chống COVID-19 tại đây đang bộc lộ nhiều lỗ hổng.
Đảm bảo an toàn trong khu vực cảng cá
Vừa cập cảng cá Cửa Việt, 9 thuyền viên trên tàu cá BĐ 92193TS đã được nhân viên cảng cá đến nhắc nhở đeo khẩu trang, đo thân nhiệt và khai báo y tế theo đúng quy định. Trao đổi với chúng tôi, ngư dân Nguyễn Văn Hòa cho biết, tàu cá của anh khởi hành từ ngày 1/7/2021 tại xã Mỹ Thắng, huyện Phù Mỹ, tỉnh Bình Định. Mặc dù tại thời điểm khởi hành địa phương chưa có ca nhiễm hay nghi nhiễm COVID-19 nào nhưng tuân thủ các quy định phòng, chống dịch bệnh, anh và các bạn thuyền vẫn chấp hành nghiêm việc đeo khẩu trang, khai báo y tế đầy đủ; nhắc nhở nhau hạn chế đi lại trong khu vực cảng cá. Cách đó không xa, 11 thành viên của tàu cá QNg 90625TS ở huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi thực hiện nghiêm túc quy định đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc… Ngư dân Võ Kim cho biết, do tỉnh Quảng Ngãi là địa phương đang có dịch nên mặc dù ra khơi trước thời điểm dịch bệnh bùng phát nhưng tuân thủ hướng dẫn phòng, chống dịch của cơ quan chức năng, ngay khi cập cảng các thuyền viên trên tàu đã thực hiện nghiêm túc việc khai báo y tế, đeo khẩu trang và ở lại trên tàu cá. Trưởng cảng cá Cửa Việt Lê Vĩnh Long cho biết, để đảm bảo công tác phòng, chống COVID-19, các ngư dân trên tàu cá khi cập cảng bắt buộc phải khai báo y tế, đo thân nhiệt. Yêu cầu các thuyền viên trên tàu cá ngoại tỉnh hạn chế lên bờ, không đi ra khỏi khu vực cảng. Khi có nhu cầu tiếp thêm thực phẩm chỉ bố trí 1 người lên bờ hoặc liên lạc qua điện thoại để được vận chuyển đến tận nơi.
Tại cảng cá Cửa Tùng, loa truyền thanh liên tục cập nhật những thông tin về tình hình COVID-19 trong và ngoài tỉnh, thông điệp 5K của Bộ Y tế. Tổ kiểm tra liên ngành yêu cầu ngư dân khi cập cảng bắt buộc phải khai báo thông tin về lịch trình của tàu cá, toàn bộ thuyền viên trên tàu phải khai báo y tế, đo thân nhiệt. Ngư dân trong lúc chuẩn bị ngư lưới cụ, bốc dỡ hải sản, nhiên liệu, nhu yếu phẩm cho chuyến biển; tiểu thương, người lao động làm việc trong cảng cá được nhắc nhở đeo khẩu trang để đảm bảo phòng, chống dịch.
Theo Giám đốc Ban Quản lý Cảng cá Quảng Trị Lê Văn Sơn, cảng cá Cửa Việt, Cửa Tùng là 2 cảng cá lớn có nhiều tàu cá trong và ngoài tỉnh thường xuyên cập cảng. Mỗi ngày tại đây có từ 300 - 500 lao động, tiểu thương cùng hàng trăm phương tiện ra, vào mua bán hải sản. Thực hiện quyết định của UBND tỉnh về việc thành lập Tổ kiểm tra liên ngành tham gia phòng, chống COVID-19, đơn vị đã phối hợp với các ngành, địa phương triển khai nghiêm túc, đúng quy định. Các phương tiện, ngư dân, tiểu thương, người lao động… khi ra, vào cảng đều được lực lượng chức năng kiểm soát chặt chẽ, thực hiện khai báo y tế, đo thân nhiệt, sát khuẩn tay, đeo khẩu trang trong suốt quá trình hoạt động tại cảng. Đối với người, phương tiện đến từ vùng có ca lây nhiễm cộng đồng để được vào cảng phải có giấy kiểm soát dịch bệnh phương tiện trên quãng đường di chuyển, người đi trên phương tiện phải có giấy xét nghiệm âm tính trong vòng 3 ngày... Từ ngày 15/4/2021 đến nay, 2 Tổ kiểm tra liên ngành tại cảng cá Cửa Tùng, Cửa Việt đã thực hiện kê khai y tế bắt buộc cho hơn 1.350 lượt người ngoại tỉnh; kiểm tra thân nhiệt hơn 28.500 lượt người tham gia hoạt động tại các cảng cá; kiểm soát 640 lượt tàu cập cảng với gần 3.100 thuyền viên, trong đó có 355 tàu cá ngoại tỉnh; kiểm soát, phun khử khuẩn hơn 1.010 lượt phương tiện ô tô…
Vẫn còn lỗ hổng
Theo Trưởng cảng cá Cửa Việt Lê Vĩnh Long, do đặc thù công việc và tâm lý chủ quan nên nhiều ngư dân, người lao động không tuân thủ nghiêm việc đeo khẩu trang. Các tiểu thương vẫn tụ tập đông người khi mua bán hải sản. Đặc biệt, để không phải khai báo y tế, nhiều tàu cá trong tỉnh và ngoại tỉnh, nhất là tàu cá xa bờ thay vì vào cảng cá Cửa Việt đã cập vào các bến cá, cầu tạm tự phát phía bờ Bắc sông Hiếu để bán hải sản, tiếp thêm nhiên liệu, nhu yếu phẩm. Bên cạnh đó, do yêu cầu thuyền viên trên tàu cá ngoại tỉnh hạn chế lên bờ và không ra khỏi khu vực cảng cá nên nhiều tàu cá sau khi bốc dỡ hải sản đã di chuyển sang neo đậu ở khu neo đậu tránh trú bão để được tự do đi lại.
Giám đốc Ban Quản lý Cảng cá Quảng Trị Lê Văn Sơn cho hay, hiện nay, tại cảng cá của các tỉnh như Thọ Quang (TP. Đà Nẵng), Sa Huỳnh (Quảng Ngãi), các tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Hà Tĩnh, Nghệ An… đã xuất hiện COVID-19. Trong khi, một lượng lớn tàu thuyền ngoại tỉnh, trong đó có tàu cá đến từ các tỉnh có dịch không cập các cảng cá chỉ định là cảng cá Cửa Tùng, Cửa Việt mà cập tại các cảng cá, bến cá chưa được chỉ định, các cầu cảng tự phát của người dân địa phương để vừa tránh không phải thực hiện các thủ tục theo IUU như nộp nhật ký khai thác, giám sát sản lượng…, vừa tránh phải kê khai y tế bắt buộc và được tự do đi lại trong khu vực dân cư. Đây là một nguy cơ lây lan dịch bệnh rất cao. Theo ông Sơn, để ngăn ngừa nguy cơ COVID-19 xảy ra tại các cảng cá, bến cá của tỉnh, đề nghị Sở Nông nghiệp và PTNT cần kịp thời tham mưu UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo phòng, chống COVID-19 tỉnh chỉ đạo các biện pháp phòng, chống dịch tại các cảng cá, bến cá ngoài phạm vi của Ban Quản lý Cảng cá Quảng Trị quản lý.
Theo đó, đối với tàu cá xa bờ trong tỉnh và ngoại tỉnh, nhất là các tàu cá đến từ các tỉnh đã công bố có dịch chỉ được phép cập cảng cá Cửa Tùng, Cửa Việt. Khi cập cảng, thuyền trưởng và các thuyền viên bắt buộc phải khai báo y tế, đo thân nhiệt, xuất trình nhật ký hành trình, nhật ký khai thác cho Tổ kiểm tra liên ngành, Văn phòng IUU để kiểm tra, kiểm soát và phải tuân thủ nghiêm các quy định phòng chống dịch. Nếu có điều kiện cần tổ chức lấy mẫu tầm soát ngẫu nhiên hoặc test nhanh để kịp thời phát hiện nguồn lây nhiễm. Đối với các cảng cá, bến cá, cầu cảng tự phát và các khu neo đậu tránh trú bão, ông Sơn đề nghị cần giao trách nhiệm quản lý cụ thể cho từng địa phương để đảm bảo các biện pháp phòng, chống dịch, đồng thời xác định trách nhiệm phòng, chống COVID-19 tại cảng cá Cửa Tùng, Cửa Việt và các cảng cá, bến cá trên địa bàn tỉnh là nhiệm vụ chung của các ngành, địa phương.