CẦN THÁO GỠ VƯỚNG MẮC PHÁP LUẬT TRONG CHẾ ĐỘ BẢO HIỂM XÃ HỘI CHO NGƯỜI NGƯỜI MẮC COVID-19

Nhiều lao động mắc COVID-19 gặp khó khăn khi xin giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ hưởng chế độ ốm đau

Lao động là F0 gặp khó khăn khi xin giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội

Luật Bảo hiểm xã hội quy định người lao động đang tham gia Bảo hiểm xã hội nếu bị mắc COVID-19 sẽ được hưởng chế độ ốm đau và chế độ dưỡng sức phục hồi sức khỏe sau ốm đau. Cụ thể, Điều 25 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định điều kiện hưởng chế độ ốm đau gồm: bị ốm đau, tai nạn mà không phải là tai nạn lao động phải nghỉ việc và có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền theo quy định của Bộ Y tế; phải nghỉ việc để chăm sóc con dưới 07 tuổi bị ốm đau và có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền. Trường hợp ốm đau, tai nạn phải nghỉ việc do tự hủy hoại sức khỏe, do say rượu hoặc sử dụng chất ma túy, tiền chất ma túy theo danh mục do Chính phủ quy định thì không được hưởng chế độ ốm đau.

Theo Công văn số 1492/KCB-PHCN&GĐ của Cục Quản lý khám, chữa bệnh, Bộ Y tế, để hưởng chế độ ốm đau sau khi khỏi COVID-19, người lao động nộp cho người sử dụng lao động bản sao giấy ra viện (trường hợp điều trị nội trú); giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH hoặc giấy ra viện có chỉ định của y, bác sĩ điều trị cho nghỉ thêm sau thời gian điều trị (trường hợp điều trị ngoại trú) trong vòng 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc để đơn vị hoàn thiện hồ sơ và gửi cơ quan BHXH. Đặc biệt, giấy chứng nhận hoàn thành cách ly y tế, điều trị tại nhà hoặc giấy chứng nhận ra viện hiện cấp cho người lao động là F0 phải đúng với mẫu "giấy chứng nhận hưởng bảo hiểm xã hội" theo Thông tư số 56/2017/TT-BYT của Bộ Y tế. Cơ quan BHXH sẽ giải quyết chế độ cho người lao động trong tối đa 6 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ theo quy định. Hoàn thành các thủ tục, người lao động có thể nhận tiền qua tài khoản cá nhân hoặc thông qua đơn vị sử dụng lao động.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng báo cáo một số vấn đề về pháp lý phát sinh trong bối cảnh đại dịch tại cuộc họp của Tổ Công tác thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 về một số vấn đề liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID-19

Tuy đã có các văn bản hướng dẫn, nhưng Báo cáo của Ủy ban Pháp luật về một số vấn đề pháp lý liên quan đến công tác phòng, chống dịch COVID-19 cho thấy, thực tế tại một số địa phương, nhiều lao động mắc COVID-19 tự điều trị tại nhà đang gặp khó khăn khi xin giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội để làm căn cứ hưởng chế độ ốm đau vì thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian. Cụ thể như việc xin cấp giấy xác nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội do Trung tâm y tế cấp huyện thực hiện, trong khi các Trạm y tế cấp xã chỉ cấp giấy xác nhận hoàn thành cách ly hoặc giấy hoàn thành điều trị COVID-19 tại nhà. Người lao động không thể sử dụng giấy xác nhận của Trạm y tế cấp xã để tiến hành các thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội. Đây là vấn đề đã được nhiều địa phương phản ánh đến Bộ Y tế đề nghị cần có hướng dẫn để giảm bớt thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động mắc COVID-19 được hưởng chế độ ốm đau.

Ngày 14/01/2022, Bộ Y tế đã ban hành Công văn số 238/BYT-KCB gửi Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, các bệnh viện để hướng dẫn về hồ sơ đề nghị giải quyết hưởng chế độ bảo hiểm xã hội đối với người lao động điều trị COVID-19. Theo đó, Bộ Y tế cho rằng, do hiện nay các văn bản pháp luật chưa có quy định dùng giấy tờ khác để thay thế giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội; chưa có quy định về việc chấp nhận những giấy tờ cấp chưa đúng quy định của pháp luật vẫn có giá trị để cơ quan bảo hiểm xã hội làm cơ sở quyết định hưởng chế độ bảo hiểm xã hội đối với người lao động. Vì vậy, Bộ Y tế đề nghị trong thời gian chờ các văn bản được các cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc sửa đổi, bổ sung, các đơn vị cần thực hiện đúng các quy định của pháp luật có liên quan.

Cần khẩn trương tháo gỡ vướng mắc pháp luật, tạo thuận lợi cho công tác điều trị người mắc COVID-19

Để tháo gỡ vướng mắc, nhiều chuyên gia cho rằng Bộ Y tế cần sớm có hướng dẫn cơ sở khám chữa bệnh và Bảo hiểm xã hội Việt Nam thống nhất giấy tờ phù hợp, có giá trị thanh toán như giấy nghỉ ốm, giấy xác nhận hoàn thành cách ly, điều trị COVID-19, nhằm giảm phát sinh thủ tục hành chính, giảm áp lực cho lực lượng y tế địa phương.

Lý giải nguyên nhân người lao động gặp khó khăn trong việc hưởng trợ cấp ốm đau, Bà Nguyễn Thùy Phương, Trưởng phòng Bảo hiểm xã hội ngắn hạn, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, giấy chứng nhận hoàn thành cách ly y tế, điều trị tại nhà hoặc giấy chứng nhận ra viện hiện cấp cho người lao động là F0 không đúng với mẫu "giấy chứng nhận hưởng bảo hiểm xã hội" theo số 56/2017/TT-BYT của Bộ Y tế. Điều đó dẫn đến việc Bảo hiểm xã hội không thể chi trả chế độ theo quy định.

Bà Nguyễn Thùy Phương, Trưởng phòng Bảo hiểm xã hội ngắn hạn, Bảo hiểm xã hội Việt Nam

Bên cạnh đó, lao động là F0 xác định dương tính qua test nhanh hoặc xét nghiệm RT-PCR thường điều trị khỏi bệnh rồi mới đến trạm y tế cấp phường để xin giấy xác nhận dẫn tới ngày cấp không trùng với thời điểm nghỉ việc để điều trị bệnh. Việc này không đúng quy định Thông tư 56/2017/TT-BYT khi giấy chứng nhận hưởng bảo hiểm xã hội phải được cấp trước hoặc trùng với thời gian lao động khám, chữa bệnh, ra viện hoặc nghỉ ốm.

Bà Nguyễn Thùy Phương cho biết, để tháo gỡ những vướng mắc này, Thành phố Hà Nội đã có Công văn số 415/SYT-NVY về việc hướng dẫn hồ sơ quản lý theo dõi, điều trị người nhiễm COVID-19. Công văn này đã hướng dẫn các trạm y tế xã, phường, thị trấn cấp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội với lao động là F0 điều trị tại nhà. Cùng với đó, Sở Y tế TP.HCM, Thanh Hóa, Nghệ An cũng chỉ đạo các trạm y tế cấp giấy nghỉ ốm cho người lao động.

Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Phạm Minh Huân cho rằng Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Bộ Y tế cần nghiên cứu chấp thuận thanh toán bảo hiểm xã hội cho người lao động với căn cứ là giấy chứng nhận hoàn thành cách ly y tế, điều trị tại nhà do y tế cơ sở cấp. Theo nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Thông tư hướng dẫn sửa đổi phải xác định rõ trách nhiệm của y tế cơ sở khi cấp giấy chứng nhận, quy định rõ phương án xử lý khi phát hiện cấp sai, trục lợi, qua đó đảm bảo quyền lợi chính đáng của người lao động trong hoàn cảnh dịch bệnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng

Để đảm bảo quyền lợi, giải quyết kịp thời chế độ bảo hiểm xã hội của người lao động nhưng vẫn đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật và phù hợp với bối cảnh dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước, Ủy ban Pháp luật của Quốc hội đề nghị Bộ Y tế phối họp với các cơ quan có liên quan khẩn trương nghiên cứu, hướng dẫn, sửa đổi các văn bản theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền ban hành văn bản để giải quyết các vấn đề chưa được quy định trong các văn bản luật hoặc cần thực hiện khác với quy định của luật, bảo đảm phù hợp với thực tiễn, sớm tháo gỡ vướng mắc, tạo thuận lợi cho công tác điều trị người mắc COVID-19./.

Minh Hùng