Cần thêm các quyết sách bảo đảm an sinh xã hội bền vững

Xây dựng quỹ dự phòng an sinh xã hội

Dưới sự điều hành linh hoạt, chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã tập trung triển khai thực hiện đồng bộ và có hiệu quả các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, góp phần hiện thực hóa chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 và những tháng đầu năm 2023. Tuy nhiên, qua phân tích báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế, các đại biểu Quốc hội đã chỉ ra nhiều vấn đề phát sinh trong thời gian qua cần được quan tâm giải quyết.

Đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung (Hải Dương) phát biểu tại hội trường

Quan tâm đến bảo đảm quyền an sinh xã hội cho người lao động, ĐBQH Đinh Thị Ngọc Dung (Hải Dương) cho rằng, đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp trong thời gian qua đã làm cho thị trường lao động nước ta bị ảnh hưởng nặng nề. Tình trạng sụt giảm sản xuất của các doanh nghiệp dẫn đến hàng trăm nghìn người lao động bị giảm giờ làm, mất việc làm, nhất là tại các khu công nghiệp, gây ảnh hưởng tới đời sống và quyền an sinh xã hội của người lao động. Trong đó, mất việc làm có thể được xem là một trong những rủi ro lớn nhất, bởi khi đó người lao động rất dễ bị tổn thương do mất đi nguồn thu nhập chính, mất đi cơ sở kinh tế cần thiết để ổn định cuộc sống cho bản thân và cho cả những người phụ thuộc. Hơn nữa, khi rơi vào hoàn cảnh thất nghiệp, người lao động còn có nguy cơ đối mặt với những áp lực, thậm chí là khủng hoảng về tinh thần, có thể dẫn tới những hành động tiêu cực, ảnh hưởng không chỉ tới bản thân và gia đình họ mà còn kéo theo nhiều hệ lụy cho xã hội.

Trong tình huống như vậy, đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung cho rằng, nếu an sinh xã hội của người lao động không được bảo đảm tốt thì còn ảnh hưởng tới cả doanh nghiệp và nền kinh tế quốc gia. Điều này đòi hỏi Chính phủ phải dự liệu giải pháp kịp thời và dài hạn. "Tại thời điểm hiện nay, người dân và doanh nghiệp đang rất cần những quyết sách thiết thực để duy trì và bảo đảm an sinh xã hội. Ngoài việc tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách xã hội theo hướng xử lý kịp thời, hiệu quả các rủi ro, người làm chính sách cần đặt người lao động ở vị trí trung tâm của chính sách, lấy quyền an sinh xã hội của người lao động làm tiêu chí đánh giá chất lượng cũng như hiệu quả chính sách khi đi vào thực tiễn cuộc sống", đại biểu nhấn mạnh.

Đề xuất giải pháp cụ thể, đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung cho rằng, Chính phủ cần nghiên cứu và triển khai xây dựng quỹ dự phòng an sinh xã hội với tầm nhìn dài hạn nhằm hỗ trợ người lao động mất việc làm, ứng phó với những khó khăn, rủi ro đột ngột. Việc thiết lập quỹ dự phòng sẽ góp phần giảm tải gánh nặng cho các quỹ an sinh xã hội truyền thống, như Quỹ bảo hiểm xã hội, Quỹ bảo hiểm y tế, qua đó, bảo đảm tốt nhất quyền lợi và lợi ích của người lao động, góp phần củng cố mức độ an toàn và bền vững của hệ thống an sinh xã hội nước ta.

Nhìn thẳng thực trạng, có quyết sách thiết thực

Vấn đề doanh nghiệp rút khỏi thị trường được cử tri và Nhân dân cả nước băn khoăn, quan tâm, lo lắng trong thời gian qua. Trong những tháng đầu năm nay, bình quân mỗi tháng có 19,2 nghìn doanh nghiệp rút khỏi thị trường, không chỉ doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp vừa gặp khó khăn mà cả những doanh nghiệp lớn, đa ngành, đa lĩnh vực cũng đối diện với tình trạng thiếu đơn hàng, áp lực trả nợ lớn nên phải ngưng hoạt động, giải thể hoặc chuyển nhượng doanh nghiệp, bán cổ phần.

Đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang (Vĩnh Long) phát biểu tại hội trường

Hệ lụy của tình trạng trên, theo ĐBQH Nguyễn Thị Minh Trang (Vĩnh Long) là, người lao động bị giảm, giãn việc, mất việc diễn ra tại nhiều khu công nghiệp, trong số đó số người rút bảo hiểm xã hội một lần tăng 20% so với cùng kỳ năm 2022. Thực trạng đó cho thấy, trong giai đoạn này, cả doanh nghiệp và người lao động đều đang cần những chính sách hỗ trợ vượt trội. Do vậy, đại biểu Nguyễn Thị Minh Trang đề nghị, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quyết liệt chỉ đạo các ngành chức năng tiếp tục rà soát, nghiên cứu, đánh giá, dự báo các yếu tố ảnh hưởng, xu hướng vận động, cũng như khả năng phát triển của các lĩnh vực đầu tư kinh doanh để kịp thời điều chỉnh các cơ chế, chính sách về tín dụng, thuế, phí, lệ phí, đất đai, đầu tư kinh doanh.

Đại biểu cũng đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo các ngành hữu quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các dự án luật có liên quan trực tiếp đến quyền, nghĩa vụ, lợi ích chính đáng, hợp pháp của người lao động. Đẩy mạnh các biện pháp thanh, kiểm tra chủ sử dụng lao động về việc chấp hành chính sách pháp luật về lao động, việc làm và tăng cường đối thoại với người lao động để kịp thời gỡ khó, bảo đảm sự cân đối, hài hòa về quyền lợi, nghĩa vụ của doanh nghiệp và người lao động.

Những số liệu được đại biểu Quốc hội đưa ra tại phiên thảo luận toàn thể về tình hình kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước giữa tuần này đã cho thấy, các cơ quan chức năng cần quan tâm hơn nữa, nhìn thẳng vào thực trạng lao động, việc làm sau đại dịch Covid- 19. Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ Năm sẽ diễn ra trong tuần tới, Quốc hội cũng sẽ chất vấn Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung nhóm vấn đề về lao động.

Như vậy, những vấn đề cấp bách về lao động, việc làm, về an sinh xã hội cho người lao động sẽ tiếp tục được các đại biểu Quốc hội chất vấn, yêu cầu Bộ trưởng Đào Ngọc Dung và các thành viên Chính phủ liên quan giải trình, làm rõ. Hy vọng, qua đó, sẽ có thêm những quyết sách thiết thực đối với cả người lao động và doanh nghiệp để bảo đảm an sinh xã hội bền vững.

Thanh Hải