Cần thêm căn cứ để tăng tuổi hưu lên 60 với nữ

Sáng 14-8, tiếp tục phiên họp thứ 36 Ủy ban Thường vụ Quốc hội thảo luận về một số nội dung lớn còn có ý kiến khác nhau của dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi).

Một trong những vấn đề gây nhiều tranh luận liên quan đến quy định về tuổi nghỉ hưu.

Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh.

Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội tán thành phương án 1. Theo đó, đến năm 2028 sẽ có lao động nam đầu tiên nghỉ hưu ở độ tuổi 62 và năm 2035 sẽ có lao động nữ đầu tiên nghỉ hưu ở độ tuổi 60.

Tuy nhiên, một số đại biểu băn khoăn về quy định nâng tuổi nghỉ hưu so với hiện hành và đề nghị làm rõ về việc quy định chênh lệch tuổi nghỉ hưu (hai tuổi) giữa lao động nam và lao động nữ. Ý kiến này cho rằng quy định trên sẽ dẫn đến nhiều tranh luận khác nhau giữa “tuổi nghỉ hưu” và “tuổi nghề”.

Nêu quan điểm của ủy ban, bà Thúy Anh cho rằng việc quy định quyền được nghỉ hưu sớm hơn năm năm chưa thực sự phù hợp với thực tiễn. “Cần cân nhắc để điều chỉnh nghỉ hưu sớm hơn 10 năm đối với một số công việc, đặc biệt như làm việc khai thác than trong hầm lò, người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn, rủi ro nghề nghiệp…" - bà Thúy Anh nói.

Cạnh đó, việc quy định quyền được nghỉ hưu cao hơn không quá năm năm so với tuổi nghỉ hưu chung cũng phải được hướng dẫn cụ thể hơn đối với một số ngành, lĩnh vực đang kéo dài tuổi nghỉ hưu cao hơn cả mức năm năm (như giáo dục, y tế…).

Cũng theo bà Thúy Anh, đến nay Chính phủ vẫn chưa bổ sung tài liệu làm rõ những kiến nghị của ủy ban đã nêu trong báo cáo thẩm tra trước đó. Chẳng hạn, “bổ sung dự thảo danh mục các công việc, ngành nghề, vị trí việc làm thuộc trường hợp đặc biệt mà người lao động có thể được nghỉ hưu ở độ tuổi thấp hơn hoặc cao hơn năm năm theo quy định”; chưa đưa ra được cơ sở, bằng chứng khoa học để quy định về khoảng cách tuổi nghỉ hưu giữa lao động nam và lao động nữ.

“Ủy ban đề nghị Chính phủ bổ sung các thông tin cần thiết trên để làm cơ sở, căn cứ để quy định độ tuổi nghỉ hưu cụ thể theo lộ trình hợp lý” - bà Thúy Anh nhấn mạnh.

Phát biểu sau đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho rằng vấn đề tuổi nghỉ hưu được đặt ra nhiều lần. Hiện có một số văn bản quy định tuổi nghỉ hưu khác nhau và có tăng so với quy định chung. Theo Luật Tổ chức TAND và VKSND, tuổi nghỉ hưu của thẩm phán TAND Tối cao và kiểm sát viên VKSND Tối cao hiện là 65 tuổi. Trong các quyết định của Chính phủ và Thủ tướng, tuổi nữ lãnh đạo cấp thứ trưởng và tương đương, Hà Nội, TP.HCM bây giờ cũng là 60 tuổi...

Theo ông, vấn đề tuổi nghỉ hưu của người lao động cần phải có tầm nhìn dài hạn và tính đến yếu tố già hóa dân số trong tương lai gần, cân bằng giới, thị trường lao động… Ông ủng hộ phương án tăng tuổi hưu nữ 60, nam 62 theo lộ trình chứ không tăng ngay.

Phát biểu quan điểm cá nhân, với kinh nghiệm của người từng giữ cương vị bộ trưởng LĐ-TB&XH, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cho rằng tuổi nghỉ hưu phải tính đến các yếu tố sức khỏe của người lao động Việt Nam, khả năng làm việc của người lao động, thị trường lao động, giải quyết việc làm, an sinh xã hội…

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Theo Chủ tịch Quốc hội, đây là vấn đề lớn, phải thực hiện theo đúng tinh thần trung ương đáp ứng yêu cầu dài hạn chứ không phải trước mắt. Trung ương cho chủ trương là nghiên cứu tăng tuổi nghỉ hưu theo lộ trình.

"Theo lộ trình, tới năm 2035 cán bộ nữ mới được nghỉ hưu ở tuổi 60 tuổi. Tức là hơn 15 năm nữa phụ nữ mới được làm việc tới 60 tuổi. Chứ không phải chúng tôi làm cái này để chúng tôi tính ở lại đâu. Tôi với chị Phóng (Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng) cũng quá tuổi theo bộ luật rồi. Làm bộ luật này không phải vì cho người đương chức kéo dài thời gian làm việc" - Chủ tịch Quốc hội khẳng định.

Bà Ngân yêu cầu cách làm, bước đi phải được tính toán, thận trọng, hợp lý, thuyết phục và cần thiết phải đánh giá tác động, lấy ý kiến nhân dân, các đối tượng chịu tác động để khi báo cáo, thuyết minh trình ra Quốc hội.

“Không phải trung ương có chủ trương rồi thì không cần đánh giá tác động, không cần giải trình, cứ thế mà làm” - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh và đề nghị Chính phủ, bộ, ngành liên quan đánh giá một cách thấu tình đạt lý, thuyết phục người lao động. “Đừng tuyên truyền từ công nhân hầm lò đều phải làm việc nam tới 62, nữ tới 60” - bà nói.

Bộ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung khẳng định các công việc độc hại, nặng nhọc cần đánh giá tác động để lập danh mục đưa ra thời gian làm việc ngắn hơn, thời gian nghỉ hưu sớm hơn.

"Riêng đối với giáo viên mầm non, qua nghiên cứu không có nước nào xếp riêng tuổi nghỉ hưu đối tượng này. Bộ Giáo dục cũng không xếp riêng" - Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.

ĐỨC MINH