Cần Thơ chống khai thác IUU tại khu vực biên giới biển

Cảng cá Trần Đề nhìn từ trên cao.

Kiểm soát chặt chẽ đầu nguồn tại bến cảng

Thành phố Cần Thơ có vùng biển rộng khoảng 30.000km2, chiều dài bờ biển 72km, có 3 cửa sông lớn là Định An, Trần Đề và Mỹ Thanh, là vị trí có chiến lược về quốc phòng, an ninh, thuận lợi phát triển kinh tế biển.

Chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) hiện là nhiệm vụ trọng tâm của ngành thủy sản Việt Nam.

Tại Cảng cá Trần Đề, xã Trần Đề, thành phố Cần Thơ đã đẩy mạnh kiểm soát, giám sát hoạt động khai thác thủy sản, góp phần cùng cả nước nỗ lực gỡ “thẻ vàng” IUU từ Liên minh châu Âu (EC).

Thành phố Cần Thơ đã hoàn thành đăng ký và cấp giấy phép khai thác thủy sản cho 100% tàu cá.

Theo Ban Quản lý cảng cá Trần Đề, trong những tháng đầu năm 2025, cảng đã tiếp nhận hơn 1.000 lượt tàu cập cảng. Điều đáng ghi nhận là 100% tàu cá thực hiện đầy đủ thủ tục ra-vào, khai báo sản lượng và nộp nhật ký khai thác, cho thấy ý thức tuân thủ pháp luật của ngư dân ngày càng nâng cao.

Ông Trương Bửu Hòa, ngư dân xã Trần Đề, cho biết: “Chúng tôi đánh bắt lâu năm nên luôn tuân thủ pháp luật, bảo vệ nguồn lợi thủy sản lâu dài”.

Bà Đỗ Thị Tuyết, một ngư dân khác, cũng chia sẻ: “Khi ra khơi, chúng tôi chuẩn bị máy móc chu đáo, thiết bị giám sát hành trình phải mở 24/24 giờ, giấy tờ đầy đủ để bảo đảm đúng quy định”.

Là trung tâm hậu cần nghề cá quan trọng của thành phố Cần Thơ, cảng cá Trần Đề tiếp tục được đầu tư hiện đại hóa, khai thác tiềm năng vùng biển dài 72km. Không chỉ là nơi tiếp nhận tàu thuyền, cảng còn hỗ trợ, đồng hành cùng ngư dân trong việc chấp hành quy định pháp luật.

Ông Nguyễn Đăng Luân, Phó Giám đốc Ban Quản lý cảng cá Trần Đề, cho biết: “Chúng tôi bố trí bảng thông tin, phát tờ rơi, trực tiếp xuống tàu kiểm tra sản lượng, hồ sơ và thường xuyên nhắc nhở bà con thực hiện đúng quy định”.

Trong thời gian tới, Ban Quản lý cảng cá sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng để tăng cường giám sát, xử lý nghiêm vi phạm, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho ngư dân và doanh nghiệp về tầm quan trọng của việc tuân thủ quy định IUU.

Ban Quản lý cảng cá Trần Đề tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng để tăng cường giám sát, xử lý nghiêm vi phạm.

Quyết liệt từ lực lượng Bộ đội Biên phòng

Theo Đại tá Phạm Lê Xuân Bình, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố Cần Thơ, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng đã ban hành 2 nghị quyết chuyên đề, 80 văn bản (gồm báo cáo, kế hoạch, công văn) và hơn 100 công điện báo cáo, chỉ đạo phòng, chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU). Thường xuyên quán triệt các văn bản, chỉ thị, kế hoạch, chương trình của các cấp về đấu tranh chống khai thác IUU đến toàn thể cán bộ, chiến sĩ.

Với quan điểm là nâng cao nhận thức, ý thức ngư dân trong phòng, chống khai thác IUU là nền tảng, từ tháng 10/2023 đến nay, Bộ đội Biên phòng đã trực tiếp và phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức 34 cuộc tuyên truyền tập trung với sự tham gia của 2.050 người, cùng với 7.459 lượt tuyên truyền nhỏ lẻ đến 38.240 lượt ngư dân.

Các cơ quan, đơn vị Bộ đội Biên phòng đã phát 3.500 tờ rơi về các hành vi vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp và nhắn tin truyền thông trực tiếp đến 500 lượt chủ phương tiện, thuyền trưởng, ngư dân.

Nhờ đó, nhận thức và ý thức chấp hành các quy định về phòng, chống khai thác IUU của chủ phương tiện, thuyền trưởng, ngư dân đã được nâng cao rõ rệt.

Hằng tuần, các đồn biên phòng đều kiểm tra, rà soát từng phương tiện trên địa bàn, chụp ảnh vị trí đối với các phương tiện không đủ điều kiện khai thác nhằm chấm dứt hiện tượng tàu thuyền, ngư dân không đủ thủ tục, giấy tờ xuất bến khai thác hải sản trái phép.

Công tác thống kê, phân loại phương tiện theo chiều dài, thống kê phương tiện trên địa bàn hoạt động tại địa phương khác và nắm, quản lý các phương tiện địa phương khác thường xuyên hoạt động tại địa bàn được thực hiện khoa học.

Các tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên cũng được theo dõi, giám sát thường xuyên qua hệ thống giám sát hành trình tàu cá (VMS); rà soát, cập nhật danh sách tàu cá nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài, tăng cường các biện pháp nghiệp vụ để quản lý, giám sát.

Bộ đội Biên phòng thành phố Cần Thơ tuyên truyền phòng, chống IUU cho ngư dân.

Đến nay, thành phố Cần Thơ đã hoàn thành đăng ký và cấp giấy phép khai thác thủy sản cho 792/792 tàu cá, đạt 100%. Đặc biệt, 341/341 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã lắp thiết bị VMS, đạt 100% theo kế hoạch.

Toàn bộ 100% tàu cá cũng đã cập nhật đầy đủ dữ liệu vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase và cập nhật căn cước công dân gắn với cơ sở dữ liệu dân cư VNeID. Tại các bến bãi, công tác đăng ký, kiểm chứng được thực hiện nghiêm ngặt.

Bộ đội Biên phòng thành phố Cần Thơ đã kiểm tra, kiểm soát 7.459 lượt tàu cá/38.240 lượt thuyền viên xuất, nhập bến, trong đó có 1.688 lượt tàu cá/9.969 lượt thuyền viên ngoài tỉnh. Đáng chú ý, việc đăng ký xuất, nhập bến thông qua hệ thống quản lý tàu cá của Bộ đội Biên phòng thành phố đạt 100%.

Thời gian tới, Bộ đội Biên phòng thành phố Cần Thơ tăng cường phối hợp các cơ quan chức năng, tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương hỗ trợ ngư dân chuyển đổi sinh kế bền vững, đặc biệt là đối với các phương tiện tàu cũ nát, không còn khả năng khai thác hoặc ngư dân có hoàn cảnh khó khăn.

Xóa đăng ký tàu không hoạt động, có cơ chế khuyến khích, hỗ trợ việc xóa đăng ký đối với các phương tiện mục nát, nằm bờ lâu ngày, hoặc chủ phương tiện không còn nhu cầu sử dụng; giải quyết tình trạng tàu cá mất tích...

Đây được xem là yếu tố then chốt giúp Việt Nam sớm gỡ bỏ “thẻ vàng”, mở rộng cơ hội xuất khẩu thủy sản bền vững sang thị trường quốc tế, mang lại cuộc sống ấm no cho bà con ngư dân.

VĂN ÚT