Cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và chuẩn mực kiểm toán

Báo cáo tại phiên họp, Tổng Kiểm toán Nhà nước Ngô Văn Tuấn cho biết, tổng hợp sơ bộ kết quả kiểm toán, đến ngày 30/8/2025, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị xử lý 20.098 tỷ đồng và 16.676.890,83 USD, trong đó tăng thu ngân sách nhà nước 951 tỷ đồng, giảm chi ngân sách nhà nước 8.774 tỷ đồng và 143.391,99 USD, kiến nghị khác 10.373 tỷ đồng và 16.533.498,84 USD. Đồng thời, kiến nghị hủy bỏ, sửa đổi, bổ sung và ban hành mới một số nội dung không phù hợp thuộc 62 văn bản quy phạm pháp luật và văn bản quản lý; chuyển thông tin 4 vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang Cơ quan Cảnh sát điều tra để điều tra, làm rõ...

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn ghi nhận, trong năm 2025, Kiểm toán Nhà nước đã thực hiện rất nhiều công việc, nổi bật là tăng cường kiểm toán quyết toán ngân sách và nợ công. Đẩy mạnh kiểm toán hoạt động và chuyên đề; thực hiện 6 cuộc kiểm toán hoạt động tập trung vào các vấn đề nóng như xử lý chất thải y tế, môi trường tại các khu công nghiệp. Tuy nhiên, Chủ tịch QH cũng chỉ rõ, các kiến nghị kiểm toán còn khiêm tốn; thực hiện xử lý tài chính đạt 58% (trong khi đó, cùng kỳ năm trước đạt 66,3%); có 21/93 báo cáo kiến nghị về kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân (đạt 22,5%, trong khi cùng kỳ năm trước đạt 41,1%). Chủ tịch QH lưu ý, cần quan tâm nâng cao các tỷ lệ này hơn nữa trong thời gian tới.

Về nhiệm vụ năm 2026, Chủ tịch QH nhấn mạnh, 2026 là năm đầu của giai đoạn trung hạn 2026 - 2028 gắn với thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và thực hiện các luật mới được thông qua tại Kỳ họp thứ 9. Do đó, Kiểm toán Nhà nước cần tập trung xây dựng Kế hoạch kiểm toán trung hạn 2026 - 2028, hoàn thành Kế hoạch kiểm toán năm 2026 với trọng tâm là kiểm toán thường xuyên quyết toán ngân sách tại các tỉnh, TP; tăng tỷ lệ kiểm toán hoạt động chuyên đề, rà soát điều chỉnh gắn với các luật mới. Cùng với đó là tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và chuẩn mực kiểm toán; rà soát Luật Kiểm toán Nhà nước để bổ sung quy định về trách nhiệm trong công tác phòng, chống tham nhũng. Tăng cường giám sát về phòng, chống lãng phí, đẩy mạnh đôn đốc thực hiện kiểm toán; kiểm toán tổng hợp đánh giá cơ chế, chính sách tài chính thất thoát, chú ý phát hiện sai phạm nghiêm trọng trong xử lý tài sản công… Chủ tịch QH cũng đề nghị, phải bảo đảm minh bạch, công khai, đôn đốc thực hiện các kiến nghị của kiểm toán; có giải pháp, chế tài buộc phải thực hiện mạnh mẽ, khắc phục ở các đơn vị, địa phương.

Cũng trong phiên họp chiều cùng ngày, với 100% các Ủy viên UBTVQH có mặt biểu quyết tán thành, UBTVQH đã thông qua Nghị quyết của UBTVQH ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm. Quy chế quy định Đoàn Hội thẩm nhân dân cấp tỉnh giữ số lượng tối thiểu 20 người (như quy định hiện hành), nhưng điều chỉnh số lượng tối đa Hội thẩm từ 100 người xuống 50 người, riêng TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh không quá 70 người. Đối với Đoàn Hội thẩm khu vực, Quy chế điều chỉnh theo hướng tăng gấp đôi số lượng tối thiểu và tối đa Hội thẩm, theo đó, tổng số Hội thẩm tối thiểu không dưới 30 người (tăng từ 15 lên 30 người) và tối đa không quá 100 người (tăng từ 50 lên 100 người). Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/10/2025.

Tuệ Minh