Cẩn trọng sau những 'bảng vàng vinh danh'

Chuyện vinh danh như vậy không đúng thực chất mà chủ yếu nhằm vào thói háo danh, nhìn vào thì bi hài, nhưng thật ra không hiếm và không lạ bởi cũng từng có ở không ít sự kiện vinh danh các cá nhân, đơn vị, doanh nghiệp, công nhận các kỷ lục với đủ loại giải thưởng, danh hiệu mỹ miều được tổ chức rầm rộ trong nhiều năm trở lại đây.

Đó là chưa kể đến các cuộc thi người đẹp, hoa khôi, hoa hậu, người mẫu đang nở rộ. Có thể, sẽ có nhiều ý kiến khác nhau về những cuộc thi, bình chọn, vinh danh này, song một điểm chung là có vẻ như các danh vị đang có sức thu hút quá lớn và quá nhiều người mong muốn "có danh" cho dù nó chẳng mấy ý nghĩa.

Trở lại câu chuyện cụ thể "bảng vàng vinh danh thơ báo Facebook nhân loại" để thấy những khía cạnh ảo tưởng, háo danh và sự trục lợi từ đó. Mỗi năm, ước tính có đến hàng trăm hội, nhóm tổ chức các sự kiện, cuộc thi, tôn vinh dành cho người sáng tác thơ, và mỗi tác giả thường được Ban Tổ chức kêu gọi đóng góp, ủng hộ kinh phí trước khi nhận bảng vàng, bằng khen, chứng nhận… Về góc độ nghề nghiệp, những danh hiệu trên chẳng có giá trị gì, nhưng việc người người nô nức tham gia, khoe "thành tích" lên khắp mạng xã hội lại phản ánh nhiều vấn đề bất cập tồn tại.

Cách đây nhiều năm, Đăng Hạ (tên thật là Ngô Văn Khích) tự xưng là "nhà thơ-nhà báo" dù chưa từng làm ở một cơ quan văn chương, báo chí nào, cũng không được cấp thẻ hội viên, nhưng đã tự mình thành lập hàng loạt chi nhánh Câu lạc bộ sáng tác văn học nghệ thuật Việt Nam ở khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Câu lạc bộ này phát hành thẻ hội viên, tổ chức sự kiện hội họp, cấp các chứng chỉ, kỷ niệm chương, bằng khen, giấy khen, giấy giới thiệu… Chỉ sau một thời gian ngắn, đã có hàng chục nghìn hội viên tham gia, hầu hết là những người về hưu, có hội viên ngót 90 tuổi cũng tham gia câu lạc bộ. Đáng nói, các tác giả muốn tham gia đều phải đóng nhiều loại kinh phí: hội phí, phí in ấn tác phẩm, yêu cầu tài trợ, phí làm bằng khen, giấy khen…

Nhận ra sự mập mờ, vụ lợi, bịp bợm ngày càng lộ rõ cùng những hành vi khác vi phạm pháp luật của "nhà thơ-nhà báo" này, nhiều hội viên đã làm đơn gửi các cơ quan chức năng và Đăng Hạ đã phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Cũng vì vi phạm pháp luật, một số câu lạc bộ, hội nhóm đã ngừng hoạt động, song đến nay lại có thêm hàng trăm cơ sở khác được mở ra. Thậm chí, nhờ sự phát triển của công nghệ thông tin, mạng xã hội phát triển, có những hội nhóm thành viên lên tới vài chục nghìn người với tên gọi "kêu như chuông" và các danh hiệu, bảng vàng cũng không kém phần "xủng xoảng".

Tình yêu với thơ ca và cuộc sống rất đáng khuyến khích, đặc biệt với người cao tuổi, bởi đó là một sinh hoạt tinh thần lành mạnh, nhân văn. Tuy nhiên, đã và đang có không ít câu lạc bộ, hội, nhóm, bề ngoài hoạt động có vẻ mang tính phong trào, cổ vũ tinh thần vui khỏe, sáng tạo, nhưng bản chất lại trục lợi dựa trên lòng tin và vật chất của mọi người.

Nên chăng, với chính những người có nhu cầu tìm đến thơ ca như một sinh hoạt tinh thần cũng cần xác định giới hạn bằng sự hiểu biết và tỉnh táo để thơ ca thực sự mang đến giá trị lành mạnh, nhân văn.

Việc tổ chức các diễn đàn, sự kiện, cuộc thi bình chọn, bình xét, vinh danh những cá nhân, tập thể thật sự xứng đáng, có nhiều đóng góp với đất nước, cộng đồng và các ngành nghề mang nhiều ý nghĩa tích cực với các cá nhân đó, với xã hội, động viên, khuyến khích mọi người noi theo, nếu được tổ chức nghiêm túc, chuyên nghiệp và theo các tiêu chí khoa học, phù hợp thực tế.

Tuy nhiên, nếu làm tràn lan, chỉ để đáp ứng thói háo danh và nhằm kinh doanh, kiếm chác thì sẽ làm mất niềm tin, tác động tiêu cực tới xã hội. Không những thế, phía sau câu chuyện sinh hoạt, đăng đàn, tham gia các cuộc thi, bình chọn, bình xét giải thưởng như đã nêu ở trên rất có thể là các chiêu lừa đảo tinh vi, vừa gây thiệt hại về tiền bạc, vừa tạo nên sự ảo tưởng hoặc tổn thương tinh thần cho con người.

MAI LỮ