Cần xử nghiêm live stream trên mạng xã hội quá sự thật

Quang Linh Vlog trong phiên live stream quảng cáo kẹo Kera và Hằng Du Mục live stream quảng cáo yến tươi. Ảnh chụp màn hình

Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử (Bộ Văn hóa, thể thao và du lịch) đã ra quyết định xử phạt hành chính Nguyễn Thị Thái Hằng và Phạm Quang Linh, mỗi cá nhân 70 triệu đồng theo quy định tại khoản 5, Điều 34 của Nghị định 38/2021/NĐ-CP ngày 29-3-2021 về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo. Ngoài mức phạt tiền, cả hai còn bị yêu cầu thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, bao gồm việc cải chính thông tin về các nội dung quảng cáo sai lệch.

Thông tin nói quá sự thật

Cụ thể, trong một live stream trên TikTok, Quang Linh Vlogs đã khẳng định: “1 viên kẹo Kera tương đương 1 đĩa rau”, nhấn mạnh sản phẩm này có thể thay thế rau xanh trong chế độ ăn uống hàng ngày. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia dinh dưỡng và người tiêu dùng đã phản bác điều này, cho rằng đây là lời quảng cáo thiếu cơ sở khoa học.

Theo một số khách hàng đã mua sản phẩm, khi sử dụng, họ không cảm nhận được bất kỳ tác dụng rõ rệt nào như quảng cáo. Chị Khả Như (ngụ phường Tân Hiệp, thành phố Biên Hòa) chia sẻ: “Tôi mua thử cho con dùng vì nghĩ nó có thể bổ sung rau củ, nhưng khi đọc kỹ thành phần, tôi thấy nó chỉ là một loại kẹo thông thường với hàm lượng chất xơ không đáng kể”.

Luật gia Phạm Đình Đức (Hội Luật gia thành phố Biên Hòa) khuyến nghị người tiêu dùng cần tỉnh táo khi tiếp nhận thông tin trên MXH, đặc biệt với các phiên live stream bán hàng. Trước khi quyết định mua sản phẩm, cần kiểm tra kỹ các chứng nhận an toàn thực phẩm, đánh giá chất lượng từ những nguồn tin đáng tin cậy để tránh rơi vào bẫy quảng cáo phóng đại. Việc nâng cao nhận thức và lựa chọn thông tin một cách có chọn lọc sẽ giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng; đồng thời góp phần hạn chế tình trạng quảng cáo sai sự thật trên không gian mạng.

Tương tự, Hằng Du Mục cũng bị chỉ trích khi quảng cáo một hũ yến sào dung tích 70ml nhưng tuyên bố có chứa đến 30g yến tươi. Ngay sau đó, nhiều người trong ngành yến sào đã lên tiếng phản bác, khẳng định đây là con số không hợp lý. Sau khi sự việc bị phanh phui, cô đã phải lên tiếng xin lỗi và thừa nhận sai sót trong cách truyền đạt thông tin.

Trước làn sóng phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng mạng, các cơ quan chức năng đã vào cuộc điều tra về sản phẩm kẹo rau củ Kera. Theo Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế), quảng cáo thực phẩm sai sự thật có thể gây hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là trẻ nhỏ nếu phụ huynh tin tưởng và sử dụng thay thế thực phẩm tự nhiên. Ngoài ra, việc thổi phồng công dụng sản phẩm cũng vi phạm các quy định của Luật Quảng cáo năm 2012 và có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Chị Nguyễn Thu Hằng (ngụ thành phố Biên Hòa) chia sẻ: “Tôi từng tin vào lời quảng cáo trên live stream của một số người nổi tiếng, đặt mua sản phẩm vì nghĩ rằng họ đã kiểm chứng chất lượng. Nhưng khi nhận hàng thì hoàn toàn khác xa với mô tả. Việc xử phạt nghiêm minh những trường hợp quảng cáo sai sự thật như thế này là rất cần thiết để bảo vệ người tiêu dùng”.

Quảng cáo gian dối có thể xử lý hình sự

Luật sư Trương Hồng Kỳ, Đoàn Luật sư tỉnh, cho biết Điều 8 Luật Quảng cáo năm 2024, có hiệu lực thi hành từ ngày 1-1-2025 quy định cấm hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, khả năng cung cấp sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ; về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, kiểu dáng, bao bì, nhãn hiệu, xuất xứ, chủng loại, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ đã đăng ký hoặc đã được công bố.

Cụ thể, live stream bán hàng là hoạt động quảng cáo, hành vi quảng cáo sai sự thật sẽ bị xử lý trách nhiệm. Theo quy định tại khoản 5, Điều 34 Nghị định số 38/2021/NĐ-CP, hành vi quảng cáo không đúng hoặc gây nhầm lẫn bị phạt tiền từ 60-80 triệu đồng đối với cá nhân, mức phạt tiền đối với tổ chức từ 120-160 triệu đồng; đồng thời bị tước quyền sử dụng có thời hạn giấy tiếp nhận đăng ký bản công bố sản phẩm, giấy xác nhận nội dung quảng cáo trong trường hợp vi phạm về quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe từ 2 lần trở lên trong thời hạn 6 tháng. Ngoài ra, còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả như: buộc tháo gỡ, tháo dỡ, xóa quảng cáo hoặc thu hồi sản phẩm; buộc xin lỗi; buộc cải chính thông tin.

Theo quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017), người nào quảng cáo gian dối về hàng hóa, dịch vụ, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm có thể bị xử lý hình sự về tội “quảng cáo gian dối”.

Lê Duy