Cảng biển tạo động lực mới cho Quảng Trị phát triển

-Thưa ông! Xin ông cho biết tình hình quy hoạch cảng biển tỉnh Quảng Trị đến năm 2020- 2025 và tầm nhìn năm 2030 được thực hiện như thế nào?

-Căn cứ Quyết định số 2369/QĐ-BGTVT ngày 29 tháng 7 năm 2016 của Bộ Giao thông vận tải về việc phê duyệt Quy hoạch chi tiết Nhóm cảng biển Trung Trung Bộ giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, Cảng biển Quảng Trị là cảng tổng hợp địa phương (loại II) có bến chuyên dùng, gồm khu bến Bắc Cửa Việt, Nam Cửa Việt và Khu bến Mỹ Thủy. Lượng hàng thông qua dự kiến vào năm 2020 khoảng 3,5 đến 4,3 triệu tấn/năm; năm 2030 khoảng 12,7 đến 15,5 triệu tấn/năm.

Cụ thể, Khu bến Bắc Cửa Việt là bến tổng hợp địa phương kết hợp hành khách phục vụ giao lưu giữa huyện đảo Cồn Cỏ và đất liền. Giai đoạn từ năm 2020, nâng cấp cải tạo và đầu tư chiều sâu trang thiết bị 2 cầu cảng hiện hữu; nghiên cứu bổ sung 1 cầu cảng tổng hợp phục vụ tàu 3.000 đến 5.000 tấn kết hợp đón tàu khách. Dự kiến, năng lực thông qua năm 2020 khoảng 0,8 đến 1,1 triệu tấn/ năm; năm 2030 khoảng 1,2 đến 1,5 triệu tấn/năm. Trong khu này có Bến xăng dầu Cửa Việt quy mô hiện hữu với 1 bến phao cho tàu dầu 40.000 tấn. Năng lực thông qua năm 2020 đạt khoảng 0,5 đến 1,0 triệu tấn/năm; năm 2030 khoảng 1,3 đến 1,4 triệu tấn/năm.

Khu bến Nam Cửa Việt là bến cảng chuyên dùng phục vụ nhu cầu vận chuyển hàng hóa các khu kinh tế, công nghiệp tỉnh Quảng Trị và một phần xăng dầu, gồm xây dựng 2 bến chuyên dùng cho tàu 3.000 đến 5.000 tấn hoặc lớn hơn giảm tải. Từ năm 2025- 2030 dự kiến bổ sung thêm 3 bến. Năng lực thông qua giai đoạn đến năm 2020 khoảng 0,2 - 0,5 triệu tấn/năm; giai đoạn đến năm 2030 từ 1 - 1,4 triệu tấn/năm.

Khu bến Mỹ Thủy là bến cảng chuyên dùng phục vụ khu công nghiệp, phát triển có điều kiện. Quy mô và tiến trình phát triển phù hợp với nhu cầu thị trường, khả năng huy động vốn của chủ đầu tư, đồng thời đảm bảo sự đồng bộ về cơ sở hạ tầng kết nối đến cảng (đặc biệt là luồng vào, đê chắn sóng, ngăn cát …). Dự kiến lượng hàng thông qua phục vụ nhu cầu dự án nhiệt điện Quảng Trị giai đoạn từ năm 2025 - 2030 đạt từ 3,7 đến 4,0 triệu tấn/năm, cỡ tàu tiếp nhận đến 70.000 tấn và lớn hơn. Hàng loạt cảng biển trên được đầu tư, đưa vào hoạt động sẽ tạo nên động lực mạnh mẽ để phát triển kinh tế biển.

Bến cảng Cửa Việt - Ảnh: T.L

- Thực tế và hiện trạng đầu tư, khai thác cảng biển Quảng Trị thời gian qua đạt kết quả gì, thưa ông?

-Tại Khu bến Bắc Cửa Việt có Bến cảng tổng hợp Bắc Cửa Việt gồm 3 cầu cảng, tổng chiều dài 228 m, tiếp nhận tàu tổng hợp trọng tải đến 3.000 DWT; tổng diện tích bến cảng 6,62 ha; công suất thiết kế 800.000 tấn/năm. Bến xăng dầu Hưng Phát bao gồm 4 cụm phao có chiều dài 270 m, tiếp nhận tàu chở hàng lỏng trọng tải đến 40.000 DWT (trọng tải toàn phần); tổng diện tích bến cảng 1,62 ha; công suất thiết kế 340.000 tấn/năm. Khu chuyển tải có thể tiếp nhận tàu hàng tổng hợp có trọng tải 50.000 tấn đầy tải và 70.000 tấn giảm tải thuộc Công ty TNHH MTV Hợp Thịnh được công bố tại Quyết định số 1848/QĐ-CHHVN ngày 20/11/2019 của Cục Hàng hải Việt Nam. Bến cảng xăng dầu thuộc Dự án kho xăng dầu Hải Hà - Quảng Trị tại khu bến Bắc Cửa Việt gồm 1 cầu cảng cho tàu có trọng tải đến 3.000 DWT đang triển khai xây dựng.

Khu bến Nam Cửa Việt có Bến cảng CFG Nam Cửa Việt của Công ty TNHH CFG Quảng Trị đã được Bộ Giao thông vận tải thống nhất chủ trương đầu tư và Cục Hàng hải Việt Nam thỏa thuận bao gồm 4 cầu cảng có tổng chiều dài 510 m, tiếp nhận tàu có trọng tải đến 5.000 DWT. Giai đoạn 1 từ năm 2020 đầu tư xây dựng 2 cầu cảng tổng chiều dài 270 m; giai đoạn 2 đến 2022 đầu tư xây dựng 2 cầu cảng phía thượng lưu tổng chiều dài 240 m. Mục đích sử dụng phục vụ hoạt động sản xuất Nhà máy kính Quảng Trị. Bến cảng thuộc Dự án kho xăng dầu Việt Lào tại Khu bến Nam Cửa Việt bao gồm một bến dạng liên tục liền bờ có chiều dài 110 m cho tàu xuất xăng dầu có trọng tải đến 3.000 tấn và một bến phao nhập xăng dầu cho tàu có trọng tải 40.000 tấn đang chuẩn bị đầu tư xây dựng.

Tại Khu bến Mỹ Thủy, Dự án Đầu tư xây dựng Khu bến cảng Mỹ Thủy của Công ty Cổ phần liên doanh cảng quốc tế Mỹ Thủy đang thực hiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư theo nội dung chủ trương đầu tư được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 16/QĐ-TTG ngày 4/1/2019. Trong đó, Khu bến cảng Mỹ Thủy cho tàu có trọng tải đến 100.000 tấn, được chia làm 3 giai đoạn gồm 10 bến. Giai đoạn một bao gồm 4 bến, giai đoạn 2 có 3 bến và giai đoạn 3 có 3 bến. Theo hồ sơ thiết kế cơ sở, bến có tổng chiều dài là 3.391 m và hệ thống đê chắn cát, chắn sóng với đê phía Bắc giai đoạn 1 dài 1.000 m và đê phía Nam dài 530 m.

-Hạ tầng hàng hải công cộng là nội dung rất quan trọng phục vụ đắc lực để các cảng biển hoạt động ngày càng tốt hơn. Vậy tại tỉnh Quảng Trị vấn đề này được giải quyết như thế nào, thưa ông?

-Nhận thức vấn đề này rất quan trọng nên Dự án Đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp luồng tàu vào cảng Cửa Việt đã được cơ quan chức năng phê duyệt và hoàn thành năm 2013 với chuẩn tắc luồng hàng hải Cửa Việt có chiều rộng 60 m, độ sâu -5,6 m (Hải đồ) và đê chắn cát phía Bắc có chiều dài 950 m, đê chắn cát phía Nam có chiều dài 980 m.

Tuy nhiên, theo Thông báo Hàng hải số 122/2020 ngày 8/4/2020 của Tổng Công ty Bảo đảm an toàn Hàng hải miền Bắc, trong phạm vi đáy luồng Cửa Việt rộng 60 m, độ sâu đạt -2,8 m, có dải cạn -2 m (Hải đồ). Hiện nay, do ảnh hưởng của sa bồi, tuyến luồng thường xuyên phải dịch chuyển để tận dụng độ sâu, gây khó khăn cho công tác hàng hải nên tuyến luồng chỉ đáp ứng được cho tàu 1.000 đến 3.200 tấn ra vào. Năm 2020, tuyến luồng được bố trí kinh phí để duy tu theo kế hoạch bảo trì tại Quyết định số 2507/QĐ-BGTVT ngày 30/12/2019 của Bộ Giao thông vận tải, hiện đang tiến hành nghiệm thu, hoàn thành.

Về việc nâng cấp hệ thống đê chắn cát luồng Cửa Việt để đảm bảo ổn định tuyến luồng ra/vào Khu bến cảng Cửa Việt (Bắc và Nam), Cục Hàng hải Việt Nam đã có tờ trình báo cáo Bộ Giao thông vận tải, đề xuất chủ trương đầu tư xây dựng để được triển khai trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. Nội dung đề xuất gồm nâng cao độ đỉnh một phần đê Bắc và đê Nam hiện hữu lên +2,0 m; kéo dài tuyến đê Bắc hiện hữu thêm 260 m và tuyến đê Nam hiện hữu thêm 320 m. Thiết lập, nạo vét luồng hàng hải cho tàu từ 3.000 đến 5.000 DWT với tổng mức đầu tư dự kiến 408 tỉ đồng. Giải quyết tốt hạ tầng hàng hải công cộng có ý nghĩa hết sức quan trọng với địa phương và khu vực, tạo động lực thu hút đầu tư, phát triển kinh tế.

- Từ quy hoạch cảng biển đến thực tế khởi động xây dựng trong thời gian qua, đề nghị ông cho biết tỉnh Quảng Trị đã có những kiến nghị gì với trung ương để bổ sung phù hợp với tình hình nhằm thúc đẩy cảng biển xứng đáng là một cực tạo động lực mới cho Quảng Trị phát triển?

-Theo báo cáo đề xuất chủ trương nâng cấp hệ thống đê chắn cát luồng Cửa Việt được Cục Hàng hải Việt Nam báo cáo Bộ Giao thông vận tải tại Tờ trình số 13/TTr-CHHVN ngày 3/1/2020, khối lượng nạo vét luồng dự kiến khoảng 513 nghìn m3 . Do vậy tỉnh cần xem xét bố trí khu vực chứa chất nạo vét cho dự án và công tác duy tu hằng năm để đảm bảo hoạt động hàng hải hiệu quả tại khu vực.

Để phục vụ cho quá trình phát triển, tỉnh đã đề xuất mở rộng cảng Cửa Việt về phía thượng lưu cầu Cửa Việt. Theo quy hoạch, bến cảng Cửa Việt khi phát triển đến năm 2030 sẽ bao gồm 4 bến cảng tổng hợp phía Bắc với chiều dài 327 m và 5 bến chuyên dùng phía Nam với chiều dài 510 m. Ngoài ra, khu bến cảng vẫn còn khả năng mở rộng bến cảng tại phía Nam (chiều dài về phía hạ lưu khoảng 760 m). Hiện nay phía Bắc Cửa Việt mới đầu tư và khai thác 228 m cầu cảng, phía Nam Cửa Việt đang được nhà đầu tư triển khai xây dựng 4 cầu cảng chuyên dùng với chiều dài 510 m. Hiện Cục Hàng hải Việt Nam đã ghi nhận đề xuất của UBND tỉnh Quảng Trị và sẽ phối hợp với các sở, ngành của tỉnh để tổng hợp nghiên cứu trong quy hoạch giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Quá trình nghiên cứu quy hoạch, Cục Hàng hải Việt Nam sẽ đánh giá cụ thể nhu cầu hàng hóa, khả năng cải tạo luồng tàu, khả năng cải tạo tĩnh không cầu Cửa Việt (hiện nay là 7 m) để đề xuất phát triển cảng tại Cửa Việt trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định đáp ứng yêu cầu phát triển phù hợp với khả năng cải tạo hạ tầng hiện hữu và khả năng đầu tư các hạ tầng kết nối cảng phục vụ đắc lực phát triển kinh tế - xã hội.

Với việc triển khai Khu bến cảng Mỹ Thủy, Cục Hàng hải Việt Nam đã có văn bản số 481/CHHVNKHĐT ngày 11/2/2020 báo cáo Bộ Giao thông vận tải đối với hồ sơ thiết kế cơ sở của nhà đầu tư, trong đó kiến nghị Bộ Giao thông vận tải có ý kiến với UBND tỉnh Quảng Trị để hướng dẫn nhà đầu tư lập quy hoạch chi tiết Khu bến cảng Mỹ Thủy, trong đó làm rõ các cơ sở khoa học về chọn quy mô, chiều dài bến cảng trong các giai đoạn, đảm bảo phù hợp với các tiêu chí về hàng hóa, cỡ tàu thông qua, diện tích sử dụng đất và các nội dung khác liên quan. Bộ Giao thông vận tải cũng đã có văn bản số 5716/ BGTVT-KHĐT ngày 18/6/2020 về ý kiến đối với hồ sơ thiết kế cơ sở của chủ đầu tư. Trên cơ sở các đề nghị của UBND tỉnh Quảng Trị tại văn bản số 3592/UBND-CN ngày 6/8/2020 về việc điều chỉnh, bổ sung quy hoạch cảng biển, cảng cạn, Cục Hàng hải Việt Nam sẽ tổ chức nghiên cứu trong quá trình lập quy hoạch tổng thể hệ thống cảng biển, cảng cạn để báo cáo Bộ Giao thông vận tải xem xét, đồng thời xin ý kiến của tỉnh sau khi hoàn thành dự thảo báo cáo nghiên cứu quy hoạch. Hiện tại nhu cầu vận tải biển rất lớn, hệ thống cảng biển Quảng Trị được xác định là cảng tổng hợp, đầu mối không những của tỉnh, mà còn của cả khu vực.

-Xin cảm ơn ông!

Tú Linh (thực hiện)