Căng thẳng Israel - Hezbollah leo thang báo động

Trong tuyên bố chính thức, lực lượng Hezbollah cáo buộc Israel phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về loạt vụ nổ máy nhắn tin xảy ra tại Lebanon ngày 17/9 khiến ít nhất 9 người chết và gần 2.800 người bị thương, trong đó có nhiều dân thường.

Nhiều người bị thương nhập viện sau loạt vụ nổ máy nhắn tin tại Lebanon. Ảnh Getty Images.

Hezbollah khẳng định rằng với tội ác gây ra, Israel sẽ phải đối mặt và hứng chịu đòn đáp trả thích đáng và không thể lường trước được từ nhóm này. Trước đó, chính phủ Lebanon cũng đã chính thức lên tiếng cáo buộc Israel đứng đằng sau loạt vụ nổ hàng loạt thiết bị nhắn tin tại Lebanon. Trong một tuyên bố, Bộ trưởng Thông tin Lebanon Ziad Makary nhấn mạnh nước này cực lực lên án hành động gây hấn của Israel chống lại Lebanon. Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Lebanon thông báo Beirut đang chuẩn bị trình khiếu nại về vụ tấn công lên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Về phần mình, phía Israel chưa đưa ra bất kỳ bình luận chính thức nào về vụ tấn công cũng như những cáo buộc từ phía chính phủ Lebanon và lực lượng Hezbollah. Tuy nhiên, Tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ Israel, Trung tướng Herzi Halevi đã triệu tập cuộc họp khẩn với các tướng lĩnh quân đội hàng đầu nước này, tập trung vào khả năng sẵn sàng công kích và phòng vệ trên tất cả các mặt trận.

Ngay sau loạt vụ nổ máy nhắn tin, nhiều quốc gia Arab và Hồi giáo đã lên tiếng khẳng định tình đoàn kết với Lebanon. Trong khi đó, các nhóm vũ trang khu vực đe dọa sẽ mở các cuộc tấn công trả đũa Israel. Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Lebanon đã bày tỏ tình đoàn kết chặt chẽ của Iran với chính phủ và đất nước Lebanon. Ngoại trưởng Iran khẳng định Tehran sẵn sàng cung cấp thiết bị và nhân lực hỗ trợ điều trị những người bị thương hoặc tiếp nhận người bị thương đến Iran chữa trị. Trong khi đó, Thủ tướng Iraq Mohammed Shia Al-Sudani chỉ thị cho các đội cứu hộ và y tế nước này lập tức lên đường tới Lebanon để hỗ trợ khắc phục hậu quả loạt vụ nổ.

Bộ Ngoại giao Ai Cập cũng ra tuyên bố nhấn mạnh sự cần thiết phải đảm bảo an ninh và sự ổn định tại Lebanon, đồng thời ngăn chặn bạo lực lan rộng. Điều phối viên đặc biệt của Liên hợp quốc tại Lebanon Jeanine HennisPlasschaert đã lên án vụ tấn công trong một tuyên bố và nhấn mạnh điều này "đánh dấu sự leo thang cực kỳ đáng lo ngại" trong cuộc xung đột. Đáng chú ý, nhóm thánh chiến "Lữ đoàn Hezbollah" tại Iraq khẳng định sẵn sàng gửi các chiến binh và trang thiết bị cần thiết tới Lebanon để cùng Hezbollah chiến đấu chống lại kẻ thù "đến hơi thở cuối cùng". Phong trào Hồi giáo Hamas tại Palestine và nhóm Thánh chiến Jihad tuyên bố Israel sẽ bị thất bại thảm hại vì cuộc tấn công này.

Lo ngại trước nguy cơ căng thẳng leo thang sau loạt vụ nổ, nhiều hãng hàng không quốc tế đã quyết định hoãn hoặc hủy các chuyến bay đến Israel. Hãng hàng không Pháp Air France đã quyết định hủy các chuyến bay chặng Paris-Tel Aviv trong 48 tiếng, hãng Lufthansa của Đức cũng thông báo đình chỉ toàn bộ các chuyến bay đến Israel trong thời gian này. Các hãng hàng không từ Mỹ, Ấn Độ, châu Âu đến các nước trong khu vực cũng đã áp dụng các biện pháp tương tự.

Theo nhiều tờ báo của Mỹ, loạt vụ nổ hôm 17/9 chủ yếu xảy ra với các máy nhắn tin được Hezbollah nhập về từ khoảng 5 tháng trước. Số thiết bị này có thể đã bị Cơ quan tình báo đối ngoại Mossad của Israel cài một lượng nhỏ thuốc nổ có sức công phá lớn, trước khi chúng được chuyển giao cho Hezbollah. Tuy nhiên, cơ chế kích hoạt thuốc nổ trong các máy nhắn tin vẫn chưa được làm rõ. Một số nguồn tin an ninh Lebanon cho biết rằng Hezbollah đã đặt hàng 5.000 máy nhắn tin từ công ty Gold Apollo. Đại diện hãng này ngày 18/9 lên tiếng rằng những chiếc máy nhắn tin phát nổ ở Lebanon không phải do họ sản xuất mà là do BAC, một công ty có giấy phép sử dụng thương hiệu của hãng.

Theo Reuters, các chiến binh Hezbollah sử dụng máy nhắn tin như một phương tiện liên lạc công nghệ thấp để cố gắng tránh việc theo dõi vị trí của Israel. Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah từ lâu đã cảnh báo các thành viên của nhóm không được mang theo điện thoại di động, nói rằng chúng có thể bị Israel lợi dụng để theo dõi hoạt động của họ.

Nicholas Reese, giảng viên thỉnh giảng tại Trung tâm Các vấn đề Toàn cầu thuộc Đại học New York của Mỹ và có kinh nghiệm về tình báo, giải thích rằng điện thoại thông minh có nguy cơ bị theo dõi liên lạc cao hơn so với máy nhắn tin vốn chỉ sử dụng công nghệ đơn giản. Vụ tấn công vừa xảy ra có thể sẽ khiến Hezbollah phải thay đổi phương thức liên lạc, không chỉ máy tính bảng, điện thoại mà ngay cả máy nhắn tin giờ cũng không còn an toàn. Các vụ nổ xảy ra trong bối cảnh nỗ lực đàm phán để tìm kiếm lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas ở Dải Gaza đang bị đình trệ, và các nhà ngoại giao quốc tế cũng chưa thể tìm ra giải pháp giảm căng thẳng giữa Israel và Hezbollah.

Trong một diễn biến có liên quan, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã đến Cairo, Ai Cập ngày 18/9. Ngoài việc tăng cường mối quan hệ với Ai Cập, một trọng tâm khác của chuyến thăm là tiếp tục tìm giải pháp hòa bình cho xung đột tại Gaza cũng như ngăn chặn làn sóng chiến tranh lan rộng. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết còn quá sớm để nói liệu vụ việc ở Lebanon có ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza hay không nhưng khẳng định Mỹ tin rằng ngoại giao là cách để giảm căng thẳng.

DUY TIẾN (Tổng hợp)