Cảnh báo chiêu trò lừa đảo mới: 'Bắt giữ kỹ thuật số'

Ông SP Oswal, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành công ty dệt may Vardhman, tiết lộ rằng ông đã trở thành nạn nhân của những kẻ lừa đảo mạo danh nhân viên Cục Điều tra Trung ương Ấn Độ (CBI) vào ngày 28/8. Những kẻ này đã gọi điện cáo buộc ông rửa tiền.

Ảnh minh họa. Ảnh: AFP

Trong hai ngày sau đó, bọn lừa đảo yêu cầu ông Oswal duy trì kết nối Skype 24/7 trên điện thoại, đe dọa sẽ bắt giữ ông. Chúng thậm chí còn tổ chức một phiên tòa giả trực tuyến, sử dụng công nghệ deepfake để mạo danh Chánh án Tòa án Tối cao Ấn Độ DY Chandrachud.

Bị lừa bởi phiên tòa giả, ông Oswal đã chuyển 70 triệu rupee mà không nhận ra mình là nạn nhân của một vụ lừa đảo trực tuyến mới được gọi là "bắt giữ kỹ thuật số".

'Bắt giữ kỹ thuật số' là gì và cách ngăn chặn?

"Bắt giữ kỹ thuật số" là hình thức lừa đảo trực tuyến mới, trong đó kẻ gian lợi dụng phần mềm hội nghị truyền hình để buộc nạn nhân phải duy trì kết nối video liên tục. Điều này cho phép chúng thao túng và đe dọa, biến nạn nhân thành "con tin" kỹ thuật số.

Loại tấn công mạng này dẫn đến việc nạn nhân tiết lộ thông tin nhạy cảm, dẫn đến mất mát tài chính, đánh cắp danh tính hoặc dữ liệu. Với sự phát triển của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), các kỹ thuật này ngày càng trở nên tinh vi hơn. Những kẻ lừa đảo sử dụng video deepfake và AI để mạo danh giọng nói, giúp chúng dễ dàng lừa nạn nhân.

Một đoạn video deepfake có thể được tạo ra chỉ với vài giây âm thanh của người bị mạo danh. Phần mềm AI chỉ cần từ 10 giây đến một phút để sao chép giọng nói, cách phát âm và cảm xúc của người đó. Điều này khiến các vụ lừa đảo trở nên rất thuyết phục và khó nhận biết.

Sau khi phát hiện bị lừa, ông Oswal đã báo cáo với cảnh sát địa phương. Cảnh sát đã giúp ông thu hồi 630.000 USD, một trong những vụ thu hồi lớn nhất ở Ấn Độ liên quan đến lừa đảo "bắt giữ kỹ thuật số".

Gia tăng các vụ lừa đảo 'bắt giữ kỹ thuật số'

Vào tháng 9, một nhân viên tại Trung tâm Công nghệ Tiên tiến Raja Ramanna (RRCAT) thuộc Bộ Năng lượng Nguyên tử đã mất 7,1 triệu rupee (khoảng 86.000 USD) trong một vụ lừa đảo tương tự. Trong cùng tháng, một viên chức cấp cao của Tổng công ty Xây dựng Công trình Quốc gia Ấn Độ bị lừa mất 5,5 triệu rupee sau một cuộc gọi video WhatsApp với các cáo buộc sai về buôn bán hộ chiếu giả và ma túy.

Phòng ngừa và giải pháp

Phần lớn các video deepfake hiện nay được tạo ra bởi một loại AI gọi là mạng đối nghịch tạo sinh (GAN). Những GAN này thường để lại những “dấu vết” có thể được hệ thống phát hiện. Tuy nhiên, khi công nghệ deepfake ngày càng tinh vi hơn, các hệ thống phát hiện cũng cần phải cải tiến để theo kịp.

Giáo sư Subrahmanian từ Đại học Northwestern (Mỹ) nhấn mạnh rằng việc chỉ dựa vào phần mềm phát hiện là không đủ. Ông cho rằng cần có một chiến dịch toàn cầu nhằm nâng cao nhận thức về deepfake, tương tự như Quy định Bảo vệ Dữ liệu Chung (GDPR) của châu Âu, để chống lại mối đe dọa từ loại hình lừa đảo mới này.

Cao Thông (theo Aljazeera)