Cảnh báo gia tăng trẻ vị thành niên sử dụng các loại chất kích thích

Các loại chất nguy hiểm trẻ thường tiếp cận là cần sa, ketamine… Đặc biệt, một số chế phẩm mới như "cỏ Mỹ", tem giấy, bùa lưỡi, thuốc lá điện tử, bóng cười. (Ảnh: CTV/Vietnam+)

Tại Viện Sức khỏe tâm thần (Bệnh viện Bạch Mai) thời gian gần đây bệnh viện thường xuyên tiếp nhận trẻ vị thành niên đến viện thăm khám do sử dụng chất kích thích.

Các bác sỹ Viện Sức khỏe Tâm thần thông tin cảnh báo khi hiện nay tình trạng người sử dụng chất kích thích không chỉ gia tăng số lượng bệnh mà còn có tính chất trẻ hóa, nhóm sớm nhất là nhóm trẻ bắt đầu tuổi dậy thì...

Trẻ 10-11 tuổi đã dùng chất kích thích

Bác sỹ Nguyễn Thành Long - Phó Trưởng phòng M2 (Viện Sức khỏe Tâm thần) phân tích, nhóm trẻ bắt đầu tuổi dậy thì, vị thành niên có thay đổi về tâm sinh lý, muốn thể hiện bản thân, dễ dàng bị lôi cuốn, muốn tìm hiểu những cái mới bên ngoài. Các loại chất nguy hiểm trẻ thường tiếp cận là cần sa, ketamine… Đặc biệt, một số chế phẩm mới như "cỏ Mỹ", tem giấy, bùa lưỡi, thuốc lá điện tử, bóng cười, bánh trộn tinh dầu cần sa, tinh dầu cần sa tổng hợp (ADB) được đóng gói bắt mắt, giá chỉ vài trăm nghìn đồng, dễ ngụy trang cũng được nhiều trẻ lựa chọn.

Theo bác sỹ Long, các loại chất ngày càng đa dạng, dễ tiếp cận, được ngụy trang dưới nhiều sản phẩm bắt mắt, dễ sử dụng.

“Nhiều trẻ bắt đầu dùng chất kích thích từ rất sớm, thậm chí mới 10-11 tuổi. Việc lạm dụng các chất này có thể làm biến đổi chất dẫn truyền thần kinh, gây suy giảm trí nhớ, mất ngủ, rối loạn tình dục, rối loạn hành vi," bác sỹ Long chỉ rõ.

Tại Viện Sức khỏe Tâm thần, các bác sỹ vừa tiếp nhận điều trị trường hợp bệnh nhân nữ, 21 tuổi được gia đình đưa đến thăm khám do thường xuyên cười một mình vô cớ, hay đánh mẹ.

Các bác sỹ Viện Sức khỏe Tâm thần thông tin cảnh báo trong cuộc cung cấp thông tin tới báo chí. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Theo Nguyễn Ngọc Trang, Viện Sức khỏe Tâm thần, bệnh nhân là con cả trong gia đình, tiền sử khỏe mạnh, học hết lớp 12 rồi ở nhà phụ giúp bố mẹ. Khoảng 5 năm trước, khi mới ở tuổi vị thành niên, cô bắt đầu dùng N₂O, ketamine, cần sa… do bạn bè rủ rê trong các buổi tụ tập. Ban đầu bệnh nhân chỉ sử dụng khi vui chơi, tụ tập được bạn bè rủ rê. Khi sử dụng bệnh nhân cảm thấy vui vẻ, thoải mái, hưng phấn. Khi không sử dụng, bệnh nhân thấy bồn chồn, bứt rứt, chán nản. Bệnh nhân sử dụng với tần suất và số lượng ngày càng tăng. Sau đó, bệnh nhân xuất hiện biểu hiện nghe thấy tiếng nói trong đầu và hay ngồi lẩm bẩm tự trò chuyện. Bệnh nhân trở nên dễ cáu gắt, có lúc chửi mắng, đánh mẹ.

Sau điều trị chuyên khoa tâm thần, tình trạng của nữ bệnh nhân thuyên giảm, tuy nhiên chỉ 3-4 tháng sau khi tự ý bỏ thuốc, các triệu chứng lại tái phát, bệnh nhân thường xuyên cười vô cớ, nói lẩm bẩm, ngủ kém, ăn uống thất thường.

Bệnh nhân được đưa đến Viện Sức khỏe tâm thần điều trị. Các bác sỹ chẩn đoán bệnh nhân mắc rối loạn tâm thần và hành vi do sử dụng nhiều loại ma túy (N2O, ketamine, cần sa…) với triệu chứng hỗn hợp. Sau 25 ngày điều trị hiện đã ổn định.

Nguy cơ rối loạn tâm thần

Bác sỹ Bùi Văn Toàn - Viện Sức khỏe tâm thần, phân tích, ở tuổi vị thành niên trẻ thường muốn khẳng định bản thân nhưng nhận thức còn hạn chế, dễ bị dụ dỗ. Ban đầu, cảm giác hưng phấn khiến trẻ tò mò, nhưng rất nhanh sau đó là sự lệ thuộc. Đặc biệt, trước đây, việc tiếp cận chất gây nghiện khó khăn hơn, còn hiện nay dễ dàng hơn nhiều. Giá thành của các loại chất kích thích này không quá cao, thậm chí có thể mua dưới dạng bánh kẹo, thuốc lá điện tử, tinh dầu…

Các bác sỹ cũng cảnh báo những người sử dụng thuốc lá 11-19 tuổi có nguy cơ bị rối loạn tâm thần cao hơn. Sử dụng thuốc lá hàng ngày có liên quan đến tăng nguy cơ rối loạn tâm thần và tuổi khởi phát bệnh rối loạn tâm thần sớm hơn. Các gene liên quan rối loạn tâm thần đã được chứng minh là trùng lặp với các gene liên quan đến hút thuốc lá.

Vì vậy, các bậc phụ huynh cần quan sát kỹ hành vi của con, đặc biệt khi thấy sự thay đổi đột ngột về tâm trạng, thói quen sinh hoạt. Nếu nghi ngờ, nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn sớm. Với những trẻ đã sử dụng các chất gây nghiện thì gia đình cần đồng hành để giúp trẻ thay đổi hành vi, giải quyết nguyên nhân stress hoặc áp lực muốn thể hiện bản thân, từ đó ngăn ngừa tái sử dụng.

Các bác sỹ đưa ra những dấu hiệu sử dụng chất gây nghiện ở trẻ mà gia đình và thầy cô có thể nhận biết gồm: thành tích học tập giảm sút, bỏ học, kết giao nhóm bạn mới bất thường; thay đổi cách tiêu tiền, chi tiêu nhiều hơn mà không rõ lý do; cảm xúc thất thường, dễ kích động; khi không dùng chất thì bứt rứt, buồn rầu, mất ngủ. Do đó, phụ huynh cần giữ được các kênh giao tiếp với trẻ vị thành niên rất quan trọng khi nghi ngờ rằng có dấu hiệu sử dụng chất... để có những phát hiện kịp thời./.

(Vietnam+)