Cảnh báo lừa đảo nhắm vào sinh viên

Tân sinh viên khóa 2024 Trường Đại học Mở TPHCM trong Tuần sinh hoạt công dân đầu khóa. Ảnh minh họa: Khoa La

Các vụ lừa đảo nhắm vào sinh viên ngày càng gia tăng với nhiều thủ đoạn tinh vi như giả danh Bộ GD&ĐT, cơ quan chức năng, làm giả văn bản học bổng, thu phí nhập học trái phép.

Thủ đoạn ngày một tinh vi

Một trong những vụ việc điển hình vừa xảy ra vào ngày 2/3 tại Trường Đại học Sư phạm (Đại học Huế). Nữ sinh N.T.T., 21 tuổi, bị một đối tượng tự xưng là đại diện cơ quan chức năng gọi điện đe dọa, cáo buộc có liên quan đến một đường dây rửa tiền. Vì hoang mang và lo sợ, nữ sinh này đã chuyển 65 triệu đồng vào tài khoản do kẻ gian cung cấp.

Nữ sinh T. dù từng biết đến thủ đoạn lừa đảo này nhưng do quá lo lắng và bị thao túng tâm lý, cô vẫn sập bẫy. Số tiền bị lừa là khoản tích góp và nhận từ chính sách hỗ trợ học phí, sinh hoạt phí đối với sinh viên ngành sư phạm. Sau khi phát hiện bị lừa, nữ sinh này đã báo cáo với nhà trường và được hướng dẫn trình báo công an.

Nhiều trường đại học mới đây cũng lên tiếng cảnh báo về các hình thức lừa đảo đối với sinh viên, trong đó phổ biến là giả mạo văn bản của nhà trường để thông báo trúng tuyển du học hoặc học bổng. Đơn cử, Trường Đại học Nông Lâm TPHCM vừa phát đi cảnh báo về các văn bản giả mạo chữ ký, con dấu của lãnh đạo nhà trường để thông báo trúng tuyển du học bằng học bổng từ 25 - 100%.

Các đối tượng lừa đảo trình bày văn bản chuyên nghiệp để tạo lòng tin, cuối văn bản còn có con dấu nhà trường và chữ ký giả mạo của Hiệu trưởng là... GS.TS Nguyễn Hay (nguyên Hiệu trưởng nhà trường, đã nghỉ hưu từ nhiều năm trước - PV).

“Chương trình học bổng được Chính phủ Hàn Quốc đài thọ 100% bao gồm vé máy bay quốc tế khứ hồi, học phí, chi phí ăn ở tham quan trong suốt thời gian học… Để tham gia chương trình, nhà trường yêu cầu học sinh phải chứng minh khả năng tài chính với số tiền cần có 150 triệu đồng trong tài khoản, để lấy sao kê nộp cho nhà trường”, một đoạn trong văn bản giả mạo này nêu. Theo Trường Đại học Nông Lâm TPHCM, sinh viên khi đăng ký thường sẽ được yêu cầu nộp một khoản phí từ 10 triệu đồng. Khi chuyển khoản xong, các đối tượng lập tức cắt đứt liên lạc.

Tương tự, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM) cũng phát hiện trường hợp sinh viên bị lừa đảo khi đăng ký chương trình liên kết đào tạo với một trường đại học nước ngoài qua thông báo giả mạo. Thông báo giả mạo hướng dẫn sinh viên nộp hồ sơ vào Phòng Đào tạo - Quản lý Khoa học và Hợp tác Quốc tế của trường để sơ tuyển.

Văn bản này có con dấu và chữ ký giả của hiệu trưởng, đồng thời hướng dẫn sinh viên nộp hồ sơ tại một phòng ban có thật trong trường để tăng độ tin cậy. Không chỉ có học bổng giả, ngay cả quy trình nhập học cũng trở thành cớ để kẻ gian trục lợi.

Mùa khai giảng năm 2024, Trường Đại học Sài Gòn ghi nhận một số thí sinh nhận được tin nhắn yêu cầu đóng lệ phí nhập học gần 7 triệu đồng vào một tài khoản cá nhân. Nhiều phụ huynh và sinh viên không kiểm chứng thông tin, vội vàng chuyển tiền, sau đó mới phát hiện bị lừa.

Sinh viên cảnh giác khi nhận cuộc gọi từ số lạ, tuyệt đối không giao tài sản cho người không rõ danh tính. Ảnh minh họa: Quỳnh Mai

Gia tăng cảnh giác

Trước thực trạng trên, nhiều trường đại học đã đưa ra các biện pháp phòng tránh và khuyến cáo sinh viên không dễ dàng tin vào các thông tin chưa được xác thực. Đại diện Phòng Công tác sinh viên, Trường Đại học Sài Gòn cho biết, nhà trường đã phát ra công văn yêu cầu lãnh đạo các đơn vị không gọi điện thoại trực tiếp cho sinh viên. Khi sinh viên gặp vấn đề nào đó, các đơn vị phòng ban, trung tâm, khoa chỉ liên hệ trong giờ hành chính bằng số điện thoại bàn của nhà trường. Do đó, sinh viên và phụ huynh cần cảnh giác khi nhận được các cuộc gọi, tin nhắn ngoài giờ hành chính từ các số điện thoại di động cá nhân.

ThS Phạm Thái Sơn - Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Truyền thông, Trường Đại học Công Thương TPHCM, cho biết, thời gian qua, trường nhận được phản ánh về việc một số sinh viên nhận được thông báo mời tham gia chương trình giao lưu sinh viên quốc tế. Tuy nhiên, Trường Đại học Công Thương TPHCM khẳng định không ban hành bất kỳ thông báo nào liên quan đến các chương trình họp mặt, giao lưu này.

“Nhà trường khuyến cáo sinh viên cần thận trọng, cảnh giác, đồng thời nên kiểm chứng kỹ lưỡng qua các kênh chính thức của trường trước khi đăng ký tham gia bất kỳ hoạt động nào”, đại diện nhà trường nhấn mạnh. Bên cạnh đó, Trường Đại học Công Thương TPHCM cũng công bố danh sách các trang mạng xã hội chính thức do trường và các đơn vị trực thuộc quản lý, giúp sinh viên nhận diện và tiếp cận thông tin chính xác.

Một công văn giả mạo Trường Đại học Công Thương TPHCM. Ảnh: HUIT

Tương tự, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM) khuyến cáo sinh viên chỉ theo dõi các kênh thông tin chính thống của trường để cập nhật về học bổng và chương trình đào tạo. “Mọi thông tin được đăng tải công khai trên trang web và fanpage chính thức. Sinh viên không nên tin vào những lời mời chào bên ngoài, đặc biệt là những thông tin yêu cầu nộp tiền trước”, đại diện nhà trường nhấn mạnh.

Để phòng tránh các vụ lừa đảo nhắm vào sinh viên, chuyên gia khuyến nghị sinh viên cần kiểm chứng thông tin qua kênh chính thức của nhà trường trước khi thực hiện bất kỳ giao dịch tài chính nào. Các trường cũng đưa ra nhiều biện pháp như chỉ liên hệ sinh viên qua số điện thoại chính thức, thường xuyên cảnh báo về các hình thức lừa đảo mới và khuyến khích sinh viên báo cáo ngay khi phát hiện dấu hiệu bất thường.

ThS Trần Nam - Trưởng phòng Công tác sinh viên, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM) nhấn mạnh, sinh viên cần cảnh giác trước những số điện thoại lạ, tài khoản mạng xã hội có thông tin không rõ ràng. “Nếu chúng ta không làm gì sai thì sẽ không có hành vi phạm pháp. Chúng ta không nộp hồ sơ ở đâu thì chắc chắn sẽ không có học bổng. Những khoản chi trả hậu hĩnh thì không đến từ những hoạt động bình thường, mà rất có thể là những chiêu trò để dụ dỗ các bạn”, ThS Nam nói.

Để nhận biết các dấu hiệu lừa đảo, ThS Nam cho biết, ngoài nội dung trò chuyện, còn có những yếu tố khác như gọi điện liên tục, cuộc gọi đến từ một không gian ồn ào, có thể là nơi nhiều người khác cũng đang thực hiện những cuộc gọi tương tự; các cuộc gọi sử dụng hình ảnh trí tuệ nhân tạo (AI) với chuyển động khuôn mặt bất thường và âm thanh không rõ ràng…

Khi nhận thấy các dấu hiệu này, sinh viên phải ngắt liên lạc ngay lập tức để tránh rơi vào “bẫy tâm lý” của đối tượng xấu. Nếu gặp vụ việc phức tạp, sinh viên nên trao đổi thông tin cho bạn bè, gia đình, để họ cùng chia sẻ và phân tích vấn đề, tránh nghe theo sự dụ dẫn của các đối tượng lừa đảo.

Lê Mạnh