Cảnh báo mới: Đừng vội gấp chăn gối sau khi thức dậy!

Nghiên cứu mới chỉ ra rằng, dọn giường buổi sáng có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của bạn.

Mỗi buổi sáng, việc đầu tiên của nhiều người là kéo phẳng chăn, vỗ gối ngay ngắn để bắt đầu một ngày mới trong sự chỉn chu. Từ gia đình, nhà trường cho tới môi trường quân đội, hành động dọn giường được coi như một “nghi thức” rèn luyện tính kỷ luật, là biểu tượng của sự kiểm soát bản thân và năng suất làm việc. Không ít sách kỹ năng sống, các blog nuôi dạy con cái và cả chuyên gia tâm lý đều ca ngợi đây là một “chiến thắng nhỏ” giúp tạo động lực tích cực cho cả ngày.

Thế nhưng, phía sau chiếc giường gọn gàng, phẳng phiu ấy có thể đang ẩn chứa một vấn đề ít được chú ý: môi trường lý tưởng cho mạt bụi - tác nhân hàng đầu gây dị ứng trong không gian sống.

Mặt trái của một chiếc giường ngăn nắp

Trong một nghiên cứu vừa được thực hiện tại Đại học Kingston (Vương quốc Anh), các nhà khoa học phát hiện rằng việc để giường mở trong ngày, thay vì dọn ngay sau khi thức dậy, có thể làm giảm đáng kể số lượng mạt bụi sống trong chăn, ga và đệm. Nghiên cứu do Tiến sĩ Stephen Pretlove, chuyên gia về khoa học môi trường xây dựng chủ trì đã tập trung phân tích mối liên hệ giữa nhiệt độ, độ ẩm trong giường ngủ và khả năng sinh tồn của mạt bụi.

Việc không dọn giường trong vài giờ sẽ khiến độ ẩm bốc hơi, phá vỡ môi trường lý tưởng của mạt bụi . Ảnh: Shutterstock

Kết quả cho thấy, khi giường được dọn ngay sau khi ngủ dậy, hơi ấm và độ ẩm từ cơ thể người trong suốt một đêm bị “khóa chặt” trong chăn ga. Đây chính là điều kiện lý tưởng để mạt bụi - loài sinh vật cực nhỏ chuyên ăn tế bào da chết - sinh sôi và phát triển. Ngược lại, khi giường được để mở, tiếp xúc với không khí lưu thông, lượng ẩm sẽ bốc hơi, môi trường sống của mạt bụi bị phá vỡ, khiến chúng khó tồn tại hơn.

Theo Tiến sĩ Pretlove, “chỉ một hành động đơn giản như để giường không dọn trong ngày cũng có thể giúp loại bỏ đáng kể độ ẩm khỏi ga trải và đệm”.

Mạt bụi - mối nguy vô hình trong phòng ngủ

Mạt bụi được coi là một trong những nguồn dị nguyên (những chất khi xâm nhập vào cơ thể sẽ gây ra phản ứng dị ứng) phổ biến nhất trong nhà. Chất thải của chúng có thể gây ra nhiều phản ứng khác nhau, từ hắt hơi, ngứa mũi, viêm mũi dị ứng cho đến các bệnh lý hô hấp nghiêm trọng như hen suyễn.

Hiệp hội Phổi Mỹ từng cảnh báo rằng chăn, ga và gối là những “ổ chứa” mạt bụi tập trung nhiều nhất trong không gian sống.

Có tới 1,5 triệu con mạt bụi có thể sống trên một chiếc giường, ăn da chết và phát triển mạnh trong điều kiện ấm áp, ẩm ướt. Ảnh: Shutterstock

Các nhà nghiên cứu ước tính, trung bình một chiếc giường có thể chứa tới 1,5 triệu con mạt bụi. Chúng không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng tác động đến sức khỏe của con người là hoàn toàn có thật. Việc tiếp xúc kéo dài với dị nguyên từ mạt bụi trong không gian kín, kém thông gió có thể làm trầm trọng các bệnh đường hô hấp, đặc biệt với trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có cơ địa dị ứng.

“Vi khí hậu” trong chăn ga và nguy cơ tiềm ẩn

Không ít người cho rằng, giường càng gọn gàng thì càng sạch sẽ. Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy điều ngược lại ở khía cạnh vi sinh.

Trung bình, một người trưởng thành mất khoảng một lít nước mỗi đêm thông qua mồ hôi và hô hấp. Lượng ẩm này thấm vào chăn ga và đệm. Khi giường được dọn ngay lập tức, lớp chăn dày và không gian phòng ngủ kín sẽ giữ lại độ ẩm, tạo thành một “vi khí hậu” (thuật ngữ dùng để phản ánh hiện tượng một hoặc nhiều điều kiện khí hậu trong một khu vực nhỏ khác với các khu vực còn lại) ấm áp - môi trường lý tưởng cho mạt bụi sinh trưởng.

Vào mùa lạnh, nguy cơ này càng tăng cao. Người dân có xu hướng đóng kín cửa để giữ ấm, trong khi hệ thống sưởi lại làm khô không khí xung quanh. Lượng ẩm bị giữ lại trong chăn ga không có cơ hội thoát ra ngoài, khiến quần thể mạt bụi tiếp tục phát triển.

Việc thông gió đơn giản như mở tung chăn và mở cửa sổ có thể làm giảm đáng kể các chất gây dị ứng trong nhà. Ảnh: Shutterstock

Các cơ quan y tế, như Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC), khuyến nghị giảm độ ẩm trong nhà và tăng cường thông gió để hạn chế các tác nhân gây dị ứng. Tuy nhiên, rất ít hướng dẫn đề cập tới việc thói quen dọn giường hàng ngày có thể ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường vi sinh trong phòng ngủ.

Để giường “thở”: Thay đổi nhỏ, lợi ích lớn

Từ các phát hiện khoa học, giới chuyên gia khuyến cáo không nhất thiết phải từ bỏ thói quen dọn giường, mà nên điều chỉnh thời điểm thực hiện. Thay vì dọn ngay sau khi thức dậy, người dân có thể để chăn ga mở trong vài giờ, kéo chăn sang một bên, mở cửa sổ để không khí lưu thông, giúp hơi ẩm bay hơi tự nhiên.

Biện pháp này không thay thế cho các nguyên tắc vệ sinh cơ bản như giặt chăn ga định kỳ một đến hai tuần bằng nước nóng, hút bụi đệm, sử dụng vỏ gối và ga chống mạt bụi. Tuy nhiên, việc “hong khô” chiếc giường trước khi dọn lại có thể góp phần đáng kể trong việc hạn chế dị nguyên trong phòng ngủ.

Hồng Nhung