'Cánh diều vàng' 2024: Giải thưởng gọi tên gương mặt trẻ

“Cánh diều vàng” là giải thưởng thường niên của Hội Điện ảnh Việt Nam nhằm vinh danh các tác giả, nghệ sĩ, nhà làm phim và tác phẩm xuất sắc thuộc các thể loại phim điện ảnh, phim truyền hình, phim tài liệu, phim khoa học, phim ngắn và công trình nghiên cứu lý luận phê bình điện ảnh. Năm nay, Lễ trao giải diễn ra đúng thời điểm bão lũ hoành hành và gây không ít thiệt hại cho người dân miền Bắc, thành ra công tác truyền thông cũng ít nhiều bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, với công chúng yêu nghệ thuật thứ 7 cũng như những người làm nghề thì đây vẫn là một sự kiện ý nghĩa, hấp dẫn.

Trao giải cho nam, nữ diễn viên chính xuất sắc phim truyện truyền hình.

Đây là năm thứ 3, giải thưởng “Cánh diều vàng” được tổ chức cố định tại TP biển Nha Trang thay vì luân phiên 2 địa phương Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Sự thay đổi này ngày càng cho thấy sự hợp lý. Không chỉ thuận lợi về mặt thời tiết, khí hậu mà thành phố biển xinh đẹp Nha Trang vô cùng phù hợp để xây dựng thương hiệu một giải thưởng điện ảnh gắn liền với phát triển du lịch. Sự kiện này không chỉ là một lễ hội điện ảnh mà còn là dịp để cùng nhìn lại hành trình phát triển của điện ảnh Việt Nam, tôn vinh những tài năng sáng tạo; đồng thời khẳng định Nha Trang - Khánh Hòa là một trong những điểm đến văn hóa, du lịch hấp dẫn.

Mùa giải năm nay được đánh giá là xôm tụ với sự tham gia của 163 tác phẩm tranh giải. Trong đó có 18 phim điện ảnh, 18 phim truyền hình, 41 phim tài liệu, 18 phim khoa học, 14 phim hoạt hình, 50 phim ngắn và 4 công trình nghiên cứu lý luận phê bình. Ở bất kỳ một giải thưởng hay liên hoan phim nào, các giải thưởng thuộc hạng mục “Phim truyện điện ảnh” và “Phim truyện truyền hình” luôn nhận được sự quan tâm của đông đảo công chúng và giới chuyên môn.

Vượt qua 17 đối thủ, bộ phim “Mai” (đạo diễn Trấn Thành) là chủ nhân giải Cánh diều vàng “Phim truyện điện ảnh”. Và “Gặp em ngày nắng” (đạo diễn Nguyễn Đức Hiếu) được xướng tên cao nhất ở hạng mục “Phim truyện truyền hình”. Mặc dù đường đua năm nay được đánh giá là khá gay cấn nhưng những giải thưởng cao nhất này đều nhận được sự đồng thuận của dư luận.

Có thể nói, cách trao giải ở Cánh diều vàng 2024 đã có những thay đổi phù hợp, kéo gần khoảng cách giữa Ban giám khảo và xu hướng của khán giả. Trước đây, từng có thời điểm, nhiều nhà sản xuất tư nhân không mặn mà với giải thường niên của Hội Điện ảnh vì tâm lý cho rằng giải thưởng chú trọng phim nghệ thuật hơn phim thị trường. Nhưng, thời gian gần đây, việc những bộ phim có doanh thu cao hay phim được thực hiện bởi các nhà sản xuất tư nhân được vinh danh như “Bố già” (2021), “Đêm tối rực rỡ” (2022), “Tro tàn rực rỡ” (2023)… đã dần gỡ bỏ tâm lý này.

Việc “Mai” thắng lớn với 4 giải Cánh diều là xứng đáng, thuyết phục vì bộ phim vừa có tính giải trí, có giá trị nghệ thuật và chinh phục khán giả với doanh thu cao. Điều này còn cho thấy sự khách quan và sự động viên với nhà sản xuất tư nhân khi cuộc đua có cả phim Nhà nước đặt hàng “nặng ký” như “Đào, phở và piano”, “Hồng Hà nữ sĩ”. Tương tự, những bộ phim truyền hình được vinh danh như “Người một nhà”, “Cuộc đời vẫn đẹp sao”, “Gặp em ngày nắng”… đều là những tác phẩm thu hút sự theo dõi của đông đảo khán giả.

Bộ phim “Mai” được giải cao nhất ở hạng mục phim truyện điện ảnh.

Đường đua danh hiệu “Nam diễn viên xuất sắc phim điện ảnh” cũng khá căng thẳng. Cuối cùng, vượt qua những “đối thủ nặng ký” như Tuấn Trần, Thái Hòa, Doãn Quốc Đam… Quyền Linh đã được vinh danh ở ngôi vị cao nhất với vai Hai Muối. Vai diễn đánh dấu sự quay lại ngoạn mục của anh sau một thời gian dài xa phim ảnh. Dù phim mới chỉ ra mắt dịp lễ 2/9 vừa qua nhưng nét diễn mộc mạc, chân thực và xúc động của Quyền Linh đã chạm tới trái tim khán giả và chinh phục ban giám khảo.

Tương tự, danh hiệu “Nữ diễn viên xuất sắc phim điện ảnh” là sự cạnh tranh của những cái tên Phương Anh Đào, Diệu Nhi, Cao Thùy Linh... Việc Phương Anh Đào (phim “Mai”) chiến thắng là điều không có gì phải bàn cãi. Không chỉ góp mặt trong bộ phim đạt doanh thu cao nhất lịch sử phòng vé với hơn 500 tỷ, Phương Anh Đào còn khẳng định lối diễn tự nhiên, giàu cảm xúc bậc nhất hiện nay qua một số phim trước đó như “Chàng vợ của em”, “Tro tàn rực rỡ”…

Ở “Cánh diều vàng” năm 2024, lần lượt những gương mặt nghệ sĩ không ngừng nỗ lực và tạo được dấu ấn ở các vai diễn đã được xướng tên. Đặc biệt, hầu hết đều thuộc về những gương mặt trẻ, có người lần đầu tiên đảm nhận vai chính như Duy Hưng. Thậm chí, ở một vài trường hợp, giải Cánh diều đã giúp “lấy lại công bằng” cho vai diễn. Nhân vật Luyến “lươn” trong bộ phim “Cuộc đời vẫn đẹp sao” (đạo diễn Nguyễn Danh Dũng) giúp Thanh Hương lần đầu thắng giải “Nữ chính xuất sắc phim truyện truyền hình”.

Thực ra, vai diễn này đã được đề cử tại “VTV Awards” trước đó. Tuy nhiên, Thanh Hương đã trượt giải thưởng cao nhất trong sự nuối tiếc của dư luận. Giải thưởng Cánh diều vàng là phần thưởng xứng đáng cho sự nỗ lực không ngừng nghỉ của Thanh Hương thời gian vừa qua với màn “lột xác” ngoạn mục ở vai diễn này. Tương tự, vai Trí, một người anh với vẻ ngoài xù xì, ngang tàng, bụi bặm, cộc cằn nhưng ấm áp, trượng nghĩa và luôn yêu thương em hết mực đã được Duy Hưng thể hiện chân thực xúc động trong “Người một nhà” là kết quả không thể chính xác hơn.

Vai Luyến đã mang về cho Thanh Hương giải Nữ diễn viên xuất sắc nhất phim truyền hình.

Ngoài ra, ở một loạt giải thưởng cá nhân, những dấu ấn sáng tạo mà nghệ sĩ làm được cho vai diễn đều được ghi nhận khá khách quan, công bằng. Như giải “Nam/ Nữ diễn viên vai phụ xuất sắc phim truyện điện ảnh” thuộc về Công Dương (phim “Mùa hè đẹp nhất”) và NSND Hồng Vân (phim “Hai Muối”). NSƯT Thanh Quý và nam diễn viên Tô Dũng là chủ nhân giải thưởng “Nam/ Nữ diễn viên vai phụ xuất sắc phim truyện truyền hình”. Trung Kiên (phim “Cuộc chiến không chiến tuyến”) nhận giải “Diễn viên triển vọng phim truyền hình” và Anh Đào (phim “Hồng Hà nữ sĩ”) nhận giải “Diễn viên triển vọng phim điện ảnh”… Ngoài NSND Hồng Vân và NSƯT Thanh Quý còn lại đều là những diễn viên trẻ, yêu nghề và giàu sáng tạo.

Như phát biểu của ông Đỗ Lệnh Hùng Tú, Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam tại Lễ trao giải: Đây là lần thứ ba, cánh diều bay cao trên bầu trời TP Nha Trang, thành phố mang khát vọng trở thành thành phố điện ảnh đã khiến cho giải thưởng ít nhiều có thêm đổi mới. Từ địa điểm tổ chức với Nhà hát Đó hiện đại, sang trọng, đẳng cấp và sự chung tay xã hội hóa của nhiều đơn vị đã góp phần có thêm những hoạt động tôn vinh trang trọng.

Trước đó, đã từng có thời điểm, công tác tổ chức Cánh diều vàng của một vài năm phải rút gọn tối đa vì kinh phí không cho phép. Lần này, tại đêm trao giải, Ban Tổ chức đã ra mắt 30 ngôi sao là những Cánh diều Vàng của năm 2023 ở “Bức tường Danh vọng” (Nhà hát Đó). Bức tường cao hơn 2m, dài trên 20m, là công trình duy nhất tại Việt Nam vinh danh những tác phẩm, cá nhân giành giải thưởng Cánh diều Vàng hơn 20 năm qua và các nhà điện ảnh gạo cội đã có cống hiến đặc biệt xuất sắc cho nền điện ảnh nước nhà.

Nghệ sĩ Quyền Linh vai ông Hai trong phim “Hai Muối”.

Bên cạnh đó, để cập nhật xu hướng hiện đại và tăng tương tác với khán giả trẻ, năm nay, Cánh diều vàng lần đầu tiên có hạng mục “Nam - Nữ diễn viên Điện ảnh/ Truyền hình được khán giả yêu thích nhất” bình chọn trên nền tảng TikTok. Giải thưởng được trao cho Trần Nghĩa, Lê Xuân Anh ở mảng phim truyền hình và Anh Tú, Diệu Nhi ở mảng phim điện ảnh.

Tuy nhiên, bên cạnh khá nhiều sự đổi mới ở công tác tổ chức cũng vinh danh “đúng người, đúng việc” thì Cánh diều vàng vẫn nhận được một số ý kiến trái chiều. Đơn cử như việc bộ phim “Hai Muối” vừa ra mắt, nội dung, kịch bản và tay nghề đạo diễn “non” hơn một số ứng cử viên khác nhưng đã nhận được những giải thưởng quan trọng có phần chưa hợp lý. Tương tự, “Móng vuốt” của đạo diễn Lê Thanh Sơn ra mắt vào tháng 6, doanh thu thấp (chỉ gần 4 tỷ đồng) vì nội dung đơn giản, sơ sài, cách làm phim chưa hấp dẫn nhưng nhận “Cánh diều bạc” cho phim và giải “Đạo diễn xuất sắc nhất phim điện ảnh” cũng còn chưa thật tâm phục khẩu phục.

Việc bộ phim truyền hình “Cuộc đời vẫn đẹp sao” không thắng Cánh diều vàng dù nhận nhiều giải thưởng quan trọng cũng khiến nhiều người tiếc nuối. Có thể việc “phân bổ” giải thưởng là một cách khéo léo, hài hòa của Ban giám khảo để “cả làng cùng vui”.

Vân Phong