Cảnh giác với bẫy 'mang tiền đến tận cửa'

Tiền “rơi” vào cửa

Cuối tháng 3-2022, bà Lê Thị M., ngụ huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận, hiện đang ở trọ tại P. Hiệp Bình Phước, TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh đang trông cháu ở trong nhà thì thấy có hai thanh niên chạy xe gắn máy dừng lại trước cửa nhà. Một thanh niên xuống xe đưa cho bà M. một xấp tờ rơi nhờ bà M. phát cho hàng xóm và không quên lời dặn, ai có nhu cầu vay tiền nhanh, lãi suất thấp thì cứ gọi vào số điện thoại ghi trên tờ rơi.

Nhóm phát tờ rơi cho vay nặng lãi ở Hàm Thuận Nam tại cơ quan Công an

Bà M. trước giờ sống ở làng quê, gia đình cũng từng đi vay ngân hàng nhưng trần ai khổ sở vì các thủ tục giấy tờ, nay tự nhiên có người hào phóng mang tiền tới tận cửa cho vay. Bà M. hỏi yêu cầu là gì để được vay, thanh niên cười rất tươi bảo chỉ cần có CMND và sổ hộ khẩu chứng minh gia chủ đang thường trú tại địa phương là “giải ngân” ngay và luôn. Bà M. đang đau đầu về khoản nợ 20 triệu đồng vay nóng từ đại lý trái cây, phải trả gấp trong 2 ngày nữa mà chưa biết xoay xở ra sao. Bà M. hỏi ngay: “Tôi có đầy đủ giấy tờ, giờ cho vay luôn không”.

Không ngờ, hai thanh niên xuống xe, xách theo cặp tiền rút ra đếm trước mặt bà M., rồi yêu cầu bà M. gọi con trai và chồng ký vào tờ giấy vay nợ là có thể cầm tiền. Con trai bà M. đi làm tối mới về, nhà chỉ còn ông chồng đang làm vườn thanh long, nghe vợ kêu vào ký vay tiền, ông cũng tất tả làm theo.

Không phải làm gì, chỉ ngồi trong nhà mà bỗng dưng được vay khoản tiền mong muốn từ người xa lạ khiến bà M. vui sướng ngất ngây. Bà đi quảng cáo rầm rộ với hàng xóm. Một tuần sau, hai thanh niên quay lại nhà bà M. yêu cầu đóng 800.000 đồng tiền lãi. Bà M. không hiểu chuyện gì đang xảy ra, tại sao phải đóng từng ấy tiền lãi chỉ trong 1 tuần, tại sao lúc vay không nói gì hết? Hai thanh niên mang giấy ghi nợ ra cùng các hình ảnh chụp cảnh đếm tiền, nhận tiền của vợ chồng bà M. Trong giấy ghi nợ có điều khoản, lãi suất 1 tuần/lần. Tuy nhiên, để lách vi phạm cho vay nặng lãi, đối tượng không dám ghi số phần trăm lãi suất vào giấy mà chỉ ghi dòng chữ “chiết khấu dư nợ”. Chính vì từ ngữ kiểu “hỏa mù” như vậy nên bà M. không hiểu gì, đặt bút ký vào giấy vay. Nếu không trả tiền, đối tượng dọa sẽ kiện vợ chồng bà M. ra tòa, “lãi mẹ đẻ lãi con” hoặc ra công an với tội “lừa đảo”.

Quá hoảng sợ trước lời đe dọa của chủ nợ, bà M. vội vàng đi vay mượn tiền để trả lãi, tính ra, mỗi tháng bà M. phải trả 4 triệu đồng cho khoản vay 20 triệu đồng.

Nông dân chân lấm tay bùn, lần đầu tiên trong đời bà M. ôm trái đắng vay nợ. Khi tỉnh ngộ ra thì hai người hàng xóm của bà M. cũng nghe theo lời quảng cáo trên trời của bà mà ôm một khoản nợ được mang đến tận cửa. Cảm thấy không thể chịu đựng nổi số tiền lãi hàng tháng, bà M. bàn với chồng ra đại lý thanh long bán non cả vườn để lấy tiền trả cho xong. Trung bình mỗi năm vườn thanh long nhà bà M. thu về khoảng 50-70 triệu thì nay phải bán non, ứng trước 30 triệu đồng, xem như lỗ khoản nhân công và phân bón, thuốc trừ sâu. Thanh toán xong, bà M. ê chề quá, cũng không còn mặt mũi nào ở nhà nhìn chồng con oán trách, bà vào TP Hồ Chí Minh xin làm giúp việc nhà.

Các loại giấy tờ, hồ sơ nhóm tín dụng “đen” tại Thành phố Hồ Chí Minh thu giữ của người vay

Bà M. cho biết, hai người hàng xóm chỉ vay 10 triệu đồng nhưng họ rất nghèo, họ không thể trả lãi hàng tháng được. Bà M. vì cảm giác tội lỗi khi trót giới thiệu, nên đã mạnh dạn ngỏ lời với chủ nhà, cho bà ứng trước nửa năm làm việc, được 25 triệu đồng bà gửi về giúp đỡ hàng xóm thanh toán nợ nần.

Tưởng đứng ra trả nợ là lòng được bình an thanh thản, không ngờ con cái bà M. biết chuyện đã la làng, mắng nhiếc xối xả. Không những thế, con cái, họ hàng người hàng xóm cũng cạch mặt bà M. Họ cho rằng, bà M. giới thiệu được hưởng hoa hồng cao, nay dù có đứng ra trả giùm thì gia đình họ vẫn phải mang nợ bà M.

Liên quan đến nạn “tín dụng đen” dưới mác “hỗ trợ vay vốn” tại các làng quê, Công an thị trấn Thuận Nam, huyện Hàm Thuận Nam, tỉnh Bình Thuận đã vào cuộc xác minh và phát hiện nhiều tờ rơi rải ở một số tuyến đường trong thị trấn với nội dung cho vay tiền. Công an đã tổ chức mật phục và đã bắt quả tang nhóm thanh niên đi mô tô đang rải tờ rơi dọc đường. Khám xét nhanh, công an đã thu giữ 7 điện thoại di động các loại, 22 triệu đồng và các giấy tờ cho vay, trả lãi cùng rất nhiều tờ rơi chưa kịp rải.

Điều đáng nói, nhóm cho vay từ Hải Dương, Thanh Hóa. Những người này vào Bình Thuận thuê nhà trọ và hàng ngày đi các huyện rải tờ rơi cho một đường dây cho vay lãi nặng theo kiểu tín dụng “đen”. Công an Hàm Thuận Nam phát cảnh báo bà con nhân dân cảnh giác với loại tội phạm này, tránh rơi vào “bẫy” vay tiền lãi suất cao.

Dễ vay, dễ “sập bẫy”

Cũng với hình thức “mang tiền đến tận cửa”, tại TP Hồ Chí Minh, nhiều nạn nhân đã dính vào tín dụng “đen” mà không hề hay biết.

Nội dung tờ rơi cho vay đã khiến những người dân nghèo ở làng quê “sập bẫy” lãi suất cao

Một buổi trưa ngày cuối tuần tháng 7-2022, đang ngồi hóng mát tại cửa phòng trọ trên đường số 10, P. Linh Xuân, TP Thủ Đức, anh Trần Văn Lợi, quê Bình Phước bỗng nhận được tờ rơi có nội dung rất nghệ thuật: “Hãy làm những điều mình thích, tài chính đã có chúng tôi” kèm theo số điện thoại liên hệ của người “mong muốn được giúp đỡ”. Anh Lợi kéo người phát tờ rơi lại hỏi chuyện thì được thanh niên nhiệt tình tư vấn, hướng dẫn các bước. Thanh niên phát tờ rơi giới thiệu làm cho công ty “nối vòng tay lớn” chuyên hỗ trợ tài chính cho các cá nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Vì sống ở TP Hồ Chí Minh được vài năm nên anh Lợi biết được nạn tín dụng “đen”, nghi ngờ đây là một trong các hình thức của tín dụng “đen”, anh Lợi hỏi ngay thanh niên phát tờ rơi thì được trả lời rất dứt khoát: “Không phải, đây là công ty hỗ trợ tài chính, hoàn toàn không phải đi cho vay nặng lãi như nhiều người biết”.

Có chút yên tâm, anh Lợi hỏi thêm vài thông tin nữa vì bản thân đang cần số vốn 30 triệu đồng để mở quán cháo lòng.

Biết được ý định của anh Lợi, thanh niên nhanh nhảu gọi điện cho “sếp” nói về trường hợp này. Họ hẹn anh Lợi sáng hôm sau sẽ tới phòng trọ để xác minh. Anh Lợi không đi làm ở đâu nên không có nguồn thu, bù lại vợ anh thì làm kế toán cho công ty du lịch, lương khoảng 15 triệu đồng/tháng, có sao kê bảng lương rõ ràng.

Xác định đây là đối tượng “tiềm năng”, “công ty” đã duyệt ngay cho vợ chồng anh Lợi số tiền 30 triệu đồng. Thủ tục vay vốn không phức tạp, chỉ cần giao giấy tờ bản gốc cho bên chủ nợ giữ. Đồng thời, vợ chồng anh Lợi phải ngồi trước máy quay phim đọc to, rõ ràng tên tuổi và khoản vay nợ.

Trên giấy vay ghi lãi suất 25%/tháng, thực tế còn một điều khoản phụ lục khác với tên gọi “phí quản lý” mà người vay phải chấp nhận thêm 20% lãi suất cộng vào. Vì quá cần tiền nên anh Lợi cũng không thắc mắc về “phí quản lý” là gì. Anh Lợi suy nghĩ và biết mình đang vay lãi cao, nhưng có thể chấp nhận được. Chỉ cần quán cháo lòng đi vào hoạt động, lượng khách ổn định thì 2 tháng sau anh Lợi sẽ tất toán hết số tiền cả gốc lẫn lãi.

Nhóm cho vay nặng lãi hoạt động theo hình thức mới đã bị lực lượng công an triệt xóa trong thời gian ngắn

Tuy nhiên, người tính không bằng trời tính, quán cháo mới mở được hai tuần thì người chủ bán nhà, chủ mới lấy lại mặt bằng kinh doanh nên hủy hợp đồng. Chủ cũ trả lại tiền cọc cho anh Lợi. Coi như 30 triệu đầu tư mặt bằng, đồ nghề mở quán bay biến. Trong thời gian chờ kiếm mặt bằng mới, anh Lợi phải ôm khoản nợ với lãi suất hàng tuần 1,2 triệu đồng.

Đến hẹn 30 ngày phải trả hết cả gốc, trả xong mới được đáo hạn. Nếu không trả sẽ tăng lãi phạt lên và ngày nào cũng có “bạn” tới “tâm sự” ở cửa nhà. Bằng mọi giá phải trả tiền, nếu không sẽ khó sống, anh Lợi và vợ chạy vạy khắp nơi, vay mượn bạn bè, cầm cắm tài sản.

Anh Lợi cho biết, có một vài người bạn của anh cũng vay theo cách này. Không ngờ đây là hình thức tín dụng “đen” biến tướng khiến người vay không lường hết được mối nguy hại. Vì vay quá dễ, nên càng dễ “sập bẫy”.

Chiều 7-8-2022, Đội Hình sự Đặc nhiệm, Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP Hồ Chí Minh đã bắt nhóm 6 đối tượng để điều tra xử lý về hành vi “cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự”, gồm: Nguyễn Hữu Mạnh (SN 1990, tạm trú xã Phước Kiển, H. Nhà Bè) và Cao Xuân Dũng (SN 1991, quê Hải Phòng, tạm trú P.14, Q. Gò Vấp); Mai An (SN 1986, quê Hải Phòng), Nguyễn Văn Cường (SN 1997, ngụ Phú Thọ), Nguyễn Thanh Tuyền (SN 1984, quê Hải Phòng) và Bùi Ngọc Phương (SN 2002, quê Hải Phòng, cùng cư ngụ P11, Q. Gò Vấp). Trong đó, An và Mạnh là hai đối tượng cầm đầu trong đường dây.

Nhóm đối tượng khai nhận hoạt động cho vay trả góp từ tháng 3-2022 đến nay bằng hình thức in tờ rơi phát tận cổng, sân nhà dân. Trong đó, tiền gốc là do An, Mạnh và Dũng bỏ ra. Cường, Phương và Tuyền là những người làm công ăn lương. Mạnh là người giữ các số điện thoại đã đăng trên tờ rơi quảng cáo để người cần vay tiền sẽ liên lạc. Nhận được điện thoại của người vay, nhóm An - Mạnh sẽ đến tận nhà để xác minh nơi ở hoặc công ty làm việc, nếu thấy đúng sẽ cho giải ngân. Ngoài lưu trữ các bản photo về CCCD, CMND, giấy đăng ký xe, giấy phép lái xe, một yêu cầu bắt buộc nhóm này đưa ra là quay clip trực diện mặt người vay, yêu cầu họ tự đọc tên tuổi, địa chỉ số nhà hoặc tên công ty, cùng số tiền vay. Tuy mới hoạt động nhưng các nạn nhân của nhóm đã lên tới vài chục người với số tiền cho vay hàng trăm triệu đồng.

Ngọc Thiện