Cảnh giác với chiêu trò mua bán tiền giả trên mạng

Lực lượng chức năng kiểm tra tang vật của một vụ án làm, tàng trữ, lưu hành tiền giả. Ảnh: Thế Phong

Nhu cầu mua bán cao

Gõ cụm từ tiền giả trên mạng xã hội Facebook, TikTok, phóng viên Báo Hànôịmới ghi nhận có hàng chục tài khoản cá nhân, hội nhóm kinh doanh, buôn bán tiền giả hiện lên. Các thông tin bình luận phía dưới phần lớn là người bán nhắn nhủ sẽ báo giá riêng tư vào tài khoản cá nhân của khách hàng.

Điều đáng nói, khi có người mở trang Facebook của người bán thì ngay lập tức sẽ nhận được tin nhắn riêng giới thiệu việc bán tiền giả.

Trong vai người có nhu cầu đổi tiền, tài khoản có tên "Đổi tiền Thế Hưng" đã dùng cách mời chào kể trên với phóng viên, báo giá 1 triệu đồng tiền thật mua được 8 triệu đồng tiền giả, chất lượng tiền in đẹp, giống 99% tiền thật, được kiểm tra tiền trước khi nhận hàng. Tiếng lóng mà dân buôn tiền giả hay dùng là “xem hàng”, “đưa thẻ”, rất hạn chế dùng từ tiền giả trong giao dịch. Khi phóng viên lo ngại vì giao dịch bất hợp pháp, chủ tài khoản này trấn an rằng “lính ở Chương Mỹ” (tức là người giao tiền giả ở huyện Chương Mỹ) giao đến thì dùng từ tắt là “đến trả nợ”, sau đó xem hàng, kiểm tra hàng chuẩn rồi “đưa thẻ” (trả tiền mặt) cho bên giao.

Tài khoản "Đổi tiền Thế Hưng" còn gửi cho phóng viên các giao dịch với một số học sinh trung học phổ thông, sinh viên về việc mua bán tiền giả. Một nữ học sinh lớp 11 đã nhắn tin khen người bán làm tiền giả cũ đi nên trông như tiền thật, khi giao dịch ít bị phát hiện. Người bán hàng nhân tiện quảng cáo việc sản xuất, sấy khô để làm cũ tiền cho khách dùng an toàn. Chủ tài khoản này khuyên phóng viên nên dùng tiền giả để “bắt kịp xu thế” và “muốn có tiền thì phải làm (đổi tiền) chứ không dám làm lấy đâu ra tiền tiêu”...

Tiếp tục tìm hiểu trên mạng xã hội TikTok, có hàng trăm clip đăng tải kèm lời quảng cáo về việc đổi tiền giả. Có nhiều mức giá mà người bán hàng đưa ra, đó là 1 triệu đồng mua được 10 triệu đồng, có tài khoản rao bán 1 triệu đồng được 14 triệu đồng không phải đặt cọc trước và được kiểm tra hàng. Theo tài khoản "Polime toàn quốc", tiền giả giống thật 99%. Phía dưới mỗi quảng cáo của tài khoản này là hàng trăm tin nhắn hỏi giá và có nhu cầu mua tiền giả. Trong đó, có nhiều tin nhắn từ các tài khoản là học sinh, sinh viên và người trẻ tuổi.

Cần ngăn chặn triệt để

Liên quan đến vấn đề này, trong năm 2024, các lực lượng chức năng đã khởi tố nhiều đối tượng lưu hành tiền giả.

Điển hình, tháng 8-2024, Công an tỉnh Nam Định bắt giữ đối tượng Hoàng Văn Quảng (tỉnh Quảng Ninh) về hành vi tự học cách làm tiền giả trên mạng và in mệnh giá nhỏ để dễ lưu hành. Cũng trong tháng 8-2024, Công an thành phố Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng) cũng bắt giữ 14 đối tượng bán tiền giả nhưng thực chất là sử dụng tiền vàng mã thay thế để lừa đảo, chiếm đoạt trên 6 tỷ đồng của 23.000 đơn hàng. Cuối tháng 9-2024, Công an tỉnh Tuyên Quang đã bắt 8 bị can về tội tàng trữ, lưu hành tiền giả, với 126 đơn hàng có tổng số tiền trên 400 triệu đồng.

Trước thực trạng kinh doanh, buôn bán tiền giả gia tăng, mới đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã ban hành Thông tư số 58/2024/TT-NHNN ngày 31-12-2024 hướng dẫn về xử lý tiền giả và tiền nghi giả trong ngành Ngân hàng. Theo đó, các chi nhánh, sở giao dịch, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải thông báo kịp thời cho cơ quan công an nơi gần nhất để phối hợp, xử lý khi phát hiện một trong 4 trường hợp: Giao dịch có dấu hiệu nghi vấn tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả; tiền giả loại mới; có từ 5 tờ tiền giả (hoặc 5 miếng tiền kim loại giả) trong một giao dịch; khách hàng không chấp hành việc lập biên bản, thu giữ tiền giả. Thời gian áp dụng các quy định này từ ngày 14-2-2025.

Theo Luật sư Trần Hoàng Vũ, Giám đốc Công ty Luật AEC (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội), Điều 207 Bộ luật Hình sự 2015 quy định người làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả sẽ bị phạt tù 3-7 năm. Phạm tội trong trường hợp tiền giả có trị giá tương ứng từ 5 triệu đến dưới 50 triệu đồng bị phạt tù 5-12 năm. Phạm tội trong trường hợp tiền giả có trị giá tương ứng từ 50 triệu đồng trở lên bị phạt tù 10-20 năm hoặc tù chung thân. Người chuẩn bị phạm tội này bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù 1-3 năm. Ngoài ra, người phạm tội có thể bị phạt tiền 10-100 triệu đồng hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Thực tế cho thấy, việc rao bán tiền giả đang ngày càng tinh vi vì đối tượng sử dụng tài khoản ảo, sim rác để giao dịch, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong quá trình điều tra. Điều này đòi hỏi các cơ quan liên quan cần tăng cường kiểm tra, ngăn chặn triệt để tình trạng lưu hành tiền giả. Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền để giúp người dân nhận diện tiền giả nhằm chống lại loại tội phạm này và bảo vệ tài sản của bản thân.

Nhóm phóng viên