Cảnh sát môi trường đã phát hiện, xử lý gần 235.000 vụ vi phạm tài nguyên, môi trường, an toàn thực phẩm

Lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường đã phát hiện và xử lý nhiều vụ vi phạm về môi trường, tài nguyên.

Ngày 3/12/2025, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến và xem xét, thông qua về mặt nguyên tắc Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường.

CẤP THIẾT SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ ĐIỀU CỦA PHÁP LỆNH CẢNH SÁT MÔI TRƯỜNG

Cho ý kiến về dự án Pháp lệnh, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định đây là một dự án Pháp lệnh có nội dung rất cấp thiết, cấp bách trong điều kiện hiện nay, trực tiếp đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường trong bối cảnh tình hình vi phạm về môi trường đang diễn ra rất phức tạp, tinh vi, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhân dân, phát triển bền vững và an ninh phi truyền thống.

Theo Chủ tịch Quốc hội, Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường là một bước tiến quan trọng trong hệ thống pháp luật Việt Nam. “Cần thiết sửa đổi, bổ sung kịp thời Pháp lệnh Cảnh sát môi trường để phù hợp với điều kiện đất nước phát triển trong giai đoạn 2026-2030, trên quan điểm tăng trưởng kinh tế nhưng không ảnh hưởng đến môi trường sống”. Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các Phó Chủ tịch Quốc hội dự Phiên họp. Ảnh:quochoi.vn

Báo cáo tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long cho biết những năm qua, tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm ở nước ta diễn biến phức tạp, có xu hướng ngày càng gia tăng với phương thức, thủ đoạn tinh vi.

Theo đó, các hành vi vi phạm phổ biến là: xả các loại chất thải gây ô nhiễm môi trường; vi phạm các quy định về thu gom, lưu giữ, vận chuyển và xử lý chất thải, đặc biệt là các chất thải nguy hại; tình trạng khai thác khoáng sản, lâm sản trái phép, hủy hoại rừng; buôn bán, vận chuyển, giết mổ động vật bị dịch bệnh và các loài động, thực vật hoang dã, nguy cấp, quý hiếm; vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm.

“Các vi phạm pháp luật về môi trường là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiễm môi trường và hủy hoại các hệ sinh thái tự nhiên, làm suy thoái và cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên, ảnh hưởng lớn đến đời sống, sức khỏe nhân dân, gây phức tạp an ninh, trật tự và cản trở sự phát triển bền vững đất nước”, ông Long nêu rõ.

Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, trình bày tóm tắt Tờ trình của Chính phủ về dự án Pháp lệnh.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Công an, Pháp lệnh Cảnh sát môi trường được Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành ngày 23/12/2014 đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho việc xây dựng lực lượng chuyên trách (Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường ở 3 cấp: cấp Bộ, cấp tỉnh, cấp huyện) và tổ chức thực hiện công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm.

Trong thời gian từ năm 2014 đến năm 2024, lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường đã phát hiện, xử lý 234.843 vụ vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm (khởi tố và chuyển cơ quan điều tra khởi tố 3.777 vụ, 5.299 đối tượng; xử phạt vi phạm hành chính 198.798 vụ với tổng số tiền 1.240,553 tỷ đồng). Trong đó, ở Công an cấp huyện đã phát hiện trên 26.600 vụ vi phạm, đã khởi tố và đề nghị khởi tố trên 700 vụ.

Kết quả này đã góp phần quan trọng bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, phục vụ phát triển kinh tế xã hội bền vững.

PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA CÔNG AN CẤP XÃ TRONG PHÒNG, CHỐNG TỘI PHẠM VỀ MÔI TRƯỜNG

Tuy nhiên, thực hiện Đề án số 19/ĐABCA ngày 10/7/2023 của Bộ Công an về tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy bên trong của Công an các đơn vị, địa phương và thực hiện các chủ trương, chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, sắp xếp tổ chức Công an địa phương theo hướng “tỉnh toàn diện, xã vững mạnh, bám cơ sở”, không tổ chức công an cấp huyện. Theo đó mô hình tổ chức của Công an các địa phương nói chung và lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường ở Công an các địa phương nói riêng đã có sự thay đổi về tổ chức, đồng thời thay đổi về chức năng, nhiệm vụ được phân công, phân cấp.

Do đó, để phù hợp với mô hình tổ chức mới cần thiết phải kịp thời sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến thẩm quyền, phân công, phân cấp của lực lượng Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường quy định tại Pháp lệnh Cảnh sát môi trường năm 2014 để đảm bảo công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm xuyên suốt, không gián đoạn và phát huy hiệu quả ngay từ cấp cơ sở; sửa đổi, bổ sung nội dung phân công nhiệm vụ của Bộ, ngành trong Pháp lệnh phù hợp với thực tế hiện nay.

bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường nhằm bảo đảm chức năng, nhiệm vụ, tổ chức và hoạt động của lực lượng Công an nhân dân phù hợp với mô hình tổ chức mới ở các cấp." />

Việc xây dựng Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường nhằm bảo đảm chức năng, nhiệm vụ, tổ chức và hoạt động của lực lượng Công an nhân dân phù hợp với mô hình tổ chức mới ở các cấp.

Thứ trưởng Bộ Công an nêu rõ, việc xây dựng Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường nhằm bảo đảm chức năng, nhiệm vụ, tổ chức và hoạt động của lực lượng Công an nhân dân phù hợp với mô hình tổ chức mới ở các cấp.

Đồng thời, bảo đảm cơ sở pháp lý vững chắc và phát huy vai trò, trách nhiệm, hiệu quả của lực lượng Công an cấp tỉnh và Công an cấp cơ sở (cấp xã) trong công tác phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật và bảo vệ môi trường; nhất là việc bảo đảm nâng cao hiệu quả phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm từ sớm, từ đầu, từ cơ sở.

Theo tờ trình, một trong những nội dung cơ bản dự thảo Pháp lệnh sửa đổi bổ sung khoản 5 Điều 7 về nhiệm vụ, quyền hạn của Cảnh sát môi trường, bỏ cụm từ “Trưởng Công an huyện, quận, thị xã thành phố thuộc tỉnh và đơn vị hành chính tương đương; đồng thời, bổ sung cụm từ “Trưởng Công an xã, phường, đặc khu, đồn công an”. Việc sửa đổi bổ sung này để Trưởng Công an xã, phường, đặc khu, đồn công an có thẩm quyền kiểm tra việc chấp hành pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm.

Việc giao thẩm quyền trên cho công an cấp xã, đồn công an nhằm bảo đảm chủ thể, lực lượng đảm nhiệm chức năng, nhiệm vụ phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm khi không còn Công an cấp huyện. Điều này cũng đảm bảo việc phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về môi trường, tài nguyên, an toàn thực phẩm ngay từ sớm, từ địa bàn cơ sở…

Thượng tướng Lê Tấn Tới ,Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, báo cáo tóm tắt thẩm tra dự án Pháp lệnh.

Thẩm tra dự án Pháp lệnh, Thượng tướng Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, an ninh và Đối ngoại của Quốc hội, cho biết Ủy ban Quốc phòng, an ninh và Đối ngoại nhất trí về sự cần thiết ban hành Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường với những lý do được nêu trong Tờ trình của Chính phủ.

Thượng tướng Lê Tấn Tới đánh giá nội dung dự thảo Pháp lệnh phù hợp với các chủ trương, đường lối, quan điểm chỉ đạo của Đảng về bảo vệ an ninh, trật tự, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; phù hợp với quy định của Hiến pháp, bảo đảm tính hợp pháp, tính thống nhất với hệ thống pháp luật, tương thích với các cam kết quốc tế.

Cơ quan thẩm tra cũng nhất trí với phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự thảo Pháp lệnh, trong đó tập trung sửa đổi, bổ sung các quy định về chủ thể thực hiện, thẩm quyền tiến hành các hoạt động kiểm tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân; kiểm tra phương tiện, đồ vật, địa điểm khi trực tiếp phát hiện có dấu hiệu tội phạm, vi phạm hành chính hoặc khi có tố giác, tin báo về tội phạm, vi phạm hành chính theo quy định của luật;...

Tại phiên họp, với 100% thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí, thông qua về mặt nguyên tắc Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh Cảnh sát môi trường.

Nhĩ Anh