Cao huyết áp ở trẻ em tăng gần gấp đôi trong 2 thập niên
Tỷ lệ trẻ em và thanh thiếu niên mắc bệnh huyết áp cao trên toàn cầu đã tăng gần gấp đôi do sự kết hợp độc hại giữa chế độ ăn uống không lành mạnh, lười vận động và béo phì gia tăng.
Béo phì là một trong những nguyên nhân dẫn đến tăng huyết áp ở trẻ em. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Tờ Guardian (Anh) dẫn nhận định của các chuyên gia cho biết có đến 114 triệu trẻ em mắc chứng tăng huyết áp ngay cả trước khi trưởng thành đang phải đối mặt với những nguy cơ tử vong và ảnh hưởng suốt đời, bao gồm bệnh tim mạch, bệnh thận và vô số biến chứng sức khỏe nghiêm trọng.
Tỷ lệ mắc cao huyết áp ở trẻ em và thanh thiếu niên dưới 19 tuổi đã tăng từ mức 3,2% lên 6,2% chỉ trong vòng 20 năm. Những phát hiện này, dựa trên phân tích tổng hợp dữ liệu từ 96 nghiên cứu liên quan đến hơn 400.000 trẻ em trên 21 quốc gia, đã được công bố trên tạp chí The Lancet Child and Adolescent Health.
Nghiên cứu cho thấy béo phì là “nguyên nhân chính” khiến tỷ lệ tăng huyết áp ở trẻ em gia tăng, với gần 19% trẻ bị béo phì mắc bệnh, so với chưa đến 3% ở nhóm có cân nặng khỏe mạnh.
Giáo sư Igor Rudan tại Viện Usher của Đại học Edinburgh (Anh), tác giả nghiên cứu, cho biết: "Tỷ lệ tăng huyết áp ở trẻ em gần gấp đôi trong 20 năm qua sẽ gióng lên hồi chuông cảnh báo cho các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và người chăm sóc".
Nghiên cứu cũng cho thấy khoảng 8,2% trẻ em và thanh thiếu niên bị tiền tăng huyết áp, nghĩa là mức huyết áp cao hơn bình thường nhưng chưa ở mức tăng huyết áp. Tiền tăng huyết áp đặc biệt phổ biến ở tuổi vị thành niên, với tỷ lệ lên tới 11,8% ở thanh thiếu niên, so với khoảng 7% ở trẻ nhỏ hơn.
Các bác sĩ cho biết mức huyết áp tăng mạnh vào đầu tuổi vị thành niên, đạt đỉnh điểm vào khoảng 14 tuổi, đặc biệt là ở trẻ em trai. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc sàng lọc thường xuyên trong những năm quan trọng này.
Trẻ em và thanh thiếu niên bị tiền tăng huyết áp có nhiều khả năng tiến triển thành tăng huyết áp toàn phần. Giáo sư Steve Turner, chủ tịch Học viện Nhi khoa và Sức khỏe Trẻ em Hoàng gia Anh, người không tham gia nghiên cứu, phân tích: “Tình trạng gia tăng đột biến huyết áp cao ở trẻ em là vấn đề đáng lo ngại và phần lớn là do tình trạng béo phì ở nhóm tuổi này ngày càng cao, đây là điều hoàn toàn có thể phòng ngừa được. Phát hiện này phản ánh những gì các bác sĩ nhi khoa ở tuyến đầu đang ghi nhận. Trẻ em không chỉ bị tăng huyết áp mà còn mắc các bệnh lý nghiêm trọng khác liên quan đến béo phì như tiểu đường tuýp 2 hen suyễn và các vấn đề sức khỏe tâm thần. Chúng ta biết rằng tăng huyết áp lâu dài là yếu tố nguy cơ tử vong sớm do tổn thương hệ tim mạch và các cơ quan khác. Trẻ em hôm nay khỏe mạnh thì mới có thế hệ người lớn khỏe mạnh mai sau. Nhưng với những xu hướng đáng lo ngại như hiện nay, tôi e rằng nếu không hành động ngay, chúng ta đang tiến rất nhanh tới một tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng”.
Theo phân tích tổng hợp, tỷ lệ trẻ em và thanh thiếu niên bị huyết áp cao trên toàn cầu đã tăng gần gấp đôi từ năm 2000 đến năm 2020. Năm 2000, khoảng 3,2% trẻ em bị tăng huyết áp, nhưng đến năm 2020, tỷ lệ này đã tăng lên hơn 6,2% ở trẻ em và thanh thiếu niên dưới 19 tuổi, ảnh hưởng đến 114 triệu người trẻ trên toàn thế giới.
Tác giả nghiên cứu, ông Peige Song thuộc Trường Y Đại học Chiết Giang, đánh giá tình trạng gia tăng các trường hợp mắc bệnh chủ yếu là do các yếu tố lối sống như chế độ ăn uống không lành mạnh, ít vận động và tình trạng béo phì ở trẻ em.
Giáo sư Bryan Williams tại Quỹ Tim mạch Anh cho biết, tin tốt là huyết áp cao liên quan đến béo phì có thể được đảo ngược. Tuy nhiên, các chính phủ cũng cần hành động mạnh mẽ để ngăn chặn tình trạng béo phì ở nhiều trẻ em ngay từ đầu.
