Cắt giảm và rút gọn các thủ tục mở chi nhánh, niêm yết cổ phiếu và sáp nhập ngân hàng

Cắt giảm mạnh thủ tục hành chính trong lĩnh vực ngân hàng

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 2070/QĐ-TTg ngày 16/9/2025 phê duyệt Phương án cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Theo quyết định, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cắt giảm thủ tục ở 3 lĩnh vực: (i) thành lập và hoạt động ngân hàng; (ii) hoạt động thanh toán và (iii) hoạt động tín dụng.

Đồng thời, cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện kinh doanh trong 5 lĩnh vực: (i) kinh doanh ngân hàng thương mại; (ii) tổ chức tín dụng phi ngân hàng; (iii) ngân hàng hợp tác xã, (iv) quỹ tín dụng nhân dân và (v) tổ chức tài chính vi mô; dịch vụ thanh toán, trung gian thanh toán; dịch vụ thông tin tín dụng.

Một số nội dung cụ thể như sau: thứ nhất, liên quan chương trình, dự án tài chính vi mô. Căn cứ Khoản 13, Điều 210 Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024, Chính phủ quyết định dừng thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chương trình, dự án tài chính vi mô theo Quyết định 20/2017/QĐ-TTg. Ngân hàng Nhà nước đang hoàn thiện dự thảo Nghị định mới để trình Chính phủ thay thế Quyết định này.

Trên cơ sở đó, nhiều thủ tục liên quan sẽ được bãi bỏ như: thủ tục cấp và thay đổi thông tin trong Giấy chứng nhận đối với các dự án tài chính vi mô có địa bàn hoạt động từ 1 hoặc 2 tỉnh, thành phố trở lên.

Thứ hai, với thủ tục niêm yết cổ phiếu của tổ chức tín dụng cổ phần trên thị trường trong và ngoài nước, Chính phủ đã quyết định bãi bỏ hàng loạt điều kiện kinh doanh

Cụ thể, các điều kiện không còn áp dụng gồm: yêu cầu tổ chức tín dụng phải có thời gian hoạt động tối thiểu hai năm; vốn điều lệ thực tế không thấp hơn mức vốn pháp định; hoạt động kinh doanh có lãi trong hai năm liền kề; tuân thủ đầy đủ các quy định về an toàn hoạt động trong 6 tháng liên tiếp trước khi nộp hồ sơ.

Ngoài ra, nhiều tiêu chí tài chính và quản trị cũng được gỡ bỏ như: tỷ lệ nợ xấu dưới 3% trong hai quý liền kề; phân loại nợ và trích lập dự phòng rủi ro theo quy định; không bị xử phạt hành chính từ 30 triệu đồng trở lên trong vòng 12 tháng trước thời điểm đề nghị; yêu cầu về số lượng, cơ cấu nhân sự trong hội đồng quản trị, ban kiểm soát; cũng như điều kiện về bộ phận kiểm toán và hệ thống kiểm soát nội bộ.

Hai điều kiện bị bãi bỏ gồm: (i) yêu cầu các chi nhánh được chấp thuận trong năm trước phải khai trương trước khi nộp hồ sơ mới và (ii) yêu cầu vốn điều lệ thực tại thời điểm 31/12 năm liền kề không thấp hơn mức vốn pháp định. Thay vào đó, quy định mới bổ sung trách nhiệm tuân thủ Luật Các tổ chức tín dụng cho ngân hàng và tăng cường vai trò giám sát của Ngân hàng Nhà nước.

Quyết định số 2070/QĐ-TTg

Thứ ba, Thủ tướng Chính phủ cũng phê duyệt việc bãi bỏ và đơn giản hóa các điều kiện kinh doanh liên quan đến thủ tục chấp thuận thành lập chi nhánh trong nước của ngân hàng thương mại. Quy định mới áp dụng cho cả hai trường hợp: (i) ngân hàng có thời gian hoạt động từ 12 tháng trở lên và ( ii) dưới 12 tháng tính từ ngày khai trương đến thời điểm nộp hồ sơ.

Bên cạnh đó, các điều kiện tại Điểm h Khoản 1 Điều 6 Thông tư 32/2024/TT-NHNN liên quan đến việc không bị xử phạt hành chính về an toàn hoạt động, phân loại tài sản, trích lập dự phòng rủi ro… cũng được bãi bỏ.

Thứ tư, bãi bỏ và đơn giản hóa một số điều kiện kinh doanh trong thủ tục chấp thuận thành lập chi nhánh ở trong nước của ngân hàng thương mại cũng được triển khai.

Cụ thể, các điều kiện bị bãi bỏ gồm: (i) yêu cầu các chi nhánh trong nước được chấp thuận thành lập trong năm trước liền kề năm đề nghị đã khai trương hoạt động; (ii) yêu cầu vốn điều lệ thực tại ngày 31/12 năm liền kề không thấp hơn mức vốn pháp định. Thay vào đó, bổ sung trách nhiệm tuân thủ Luật Các tổ chức tín dụng của ngân hàng và trách nhiệm giám sát của Ngân hàng Nhà nước và (iii) các quy định tại điểm h khoản 1 Điều 6 Thông tư 32/2024/TT-NHNN.

Đồng thời, một số điều kiện được đơn giản hóa như: quy định về phân loại tài sản và trích lập dự phòng được rút gọn, chỉ yêu cầu ngân hàng thực hiện đúng quy định pháp luật trong vòng 12 tháng trước thời điểm đề nghị. Các điều kiện về hội đồng quản trị, ban kiểm soát, tổng giám đốc, hệ thống kiểm toán và kiểm soát nội bộ cũng được gộp thành một tiêu chí chung.

Thứ năm, các điều kiện kinh doanh trong thủ tục chấp thuận sáp nhập tổ chức tín dụng cũng được bãi bỏ. Theo đó, các tổ chức tín dụng khi sáp nhập sẽ không còn phải đáp ứng điều kiện “không thuộc trường hợp tập trung kinh tế bị cấm”, cũng như không bắt buộc phải có Đề án sáp nhập, hợp nhất theo Điều 12 Thông tư này được cấp có thẩm quyền thông qua.

Phương Linh