'Cậu bé người gỗ Pinocchio' - cảm động và tiếc nuối

Chuyện phim Pinocchio bắt đầu khi bác thợ mộc Geppetto (Roberto Benigni) - người sống một thân một mình, nghèo xác xơ, không công ăn việc làm - nảy ra ý định đẽo một con rối gỗ.

Geppetto tới nhà một nghệ nhân trong làng với ý định xin cây củi mục. Nhưng người nghệ nhân cho bác cả một cây gỗ lớn, vừa chắc vừa đẹp, mà không hề hé răng đó vốn là một súc gỗ kỳ quái.

Mang súc gỗ về nhà, Geppetto lập tức bắt tay vào đục đẽo. Bác tạo ra một chú người gỗ tinh xảo, sống động. Và rồi điều kỳ diệu xảy ra! Bác thợ mộc cảm nhận được những nhịp đập của một trái tim thơ trẻ bên trong lồng ngực con rối gỗ.

Câu chuyện tình cha con cảm động

Con rối gỗ không chỉ có trái tim đập trong lồng ngực mà còn biết nhìn, biết nghe, biết nói như bất cứ đứa trẻ nào. Geppetto đặt tên cho nó là Pinocchio. Ngay khi được cha lắp cho đôi chân, Pinocchio lập tức bỏ chạy đi chơi, khiến bác thợ mộc vất vả đuổi theo suốt cả ngày dài.

Dù được kể lại nhiều lần, chi tiết bác thợ mộc Geppetto tạo ra Pinocchio rồi yêu thương nó như con vẫn gây xúc động cho khán giả. Ảnh: IMDb.

Ngày đầu tiên được cha đưa tới trường, chú bé đã bán sách học vần lấy tiền vào rạp xiếc xem múa rối để rồi bị tay chủ gánh xiếc bắt đi mất. Buồn khổ, đau đớn, bác thợ mộc Geppetto bỏ nhà cửa, quyết đi tới cùng trời cuối đất để tìm con trai.

Câu chuyện bác thợ mộc Geppetto và chú rối Pinocchio lì lợm, bướng bỉnh được bác yêu thương như con đã quá quen thuộc với khán giả trên toàn thế giới. Dù câu chuyện trên trang sách đã cũ mòn, tình yêu thương và lòng hy sinh vô điều kiện mà Geppetto dành cho Pinocchio vẫn luôn tươi mới khi được tái hiện trên màn ảnh.

Tình yêu của bác Geppetto chính là đốm lửa ấm áp nhen lên giữa khung cảnh u ám của khu phố nghèo, trong căn nhà tuềnh toàng với những mảng tường tróc lở, giường chiếu cũ kỹ...

Bác yêu Pinocchio bằng tình yêu của một người nghệ sĩ dành cho tuyệt tác đời mình, của một người đàn ông cô đơn dành cho bạn đồng hành trẻ tuổi, và trên hết, của một người cha dành cho đứa con cầu tự.

Geppetto đã dành cho Pinocchio tất cả điều tốt nhất chắt chiu từ cuộc đời vốn đã chẳng còn gì nhiều nhặn: bác cắt ga trải giường may cho con trai một bộ quần áo chỉnh tề, lại bán đi áo khoác giữa tiết trời lạnh giá để mua cho chú rối gỗ cuốn sách học vần…

Bác Geppetto đau khổ vì biết chắc Pinocchio sẽ không chịu ở bên mình. Nhưng khi con trai vụng về làm cháy mất đôi chân, bác vẫn làm lại cho chú một đôi chân khác. Lần này, chú người gỗ đã đi xa tới độ bác ngỡ rằng mình sẽ không bao giờ được gặp lại con nữa. Nhưng với tình yêu của một người cha, Geppetto vẫn quyết dấn thân vào cuộc hành trình tìm con mờ mịt.

Nội dung thiếu tính liên kết

Pinocchio bị bắt, bị dọa đem thiêu thay củi, nhưng chú đã thoát nạn nhờ biết cách làm mềm lòng gã chủ gánh xiếc cộc cằn. Gã thả chú về với cha cùng 5 đồng tiền vàng. Khoản tiền lớn không ngờ lại gieo rắc tai họa cho Pinocchio khi hai tên Cáo và Mèo hết lần này đến lần khác tìm cách lừa chú để chiếm đoạt.

Giữa lúc chạy trốn, Pinocchio gặp Nàng tiên Xanh trong hình dạng một bé gái trong tòa lâu đài giữa rừng. Lần đầu tiên, nàng từ chối giúp chú vì cả nàng và những người sống ở đó đều chỉ là những hồn ma. Nhưng sau đó, chính nàng đã cứu sống Pinocchio và dạy cho chú bài học về lòng trung thực.

Nhân vật Pinocchio không có sự phát triển rõ nét về tâm lý. Ảnh: IMDb.

Có thể nói, Pinocchio xây dựng khá sát nguyên tác khi nhắc lại đầy đủ sự kiện xảy ra trong chuyến phiêu lưu trên trang sách: từ chuyện cậu rối gỗ bị bắt đi theo gánh xiếc, bị biến thành lừa, tới việc đoàn tụ với cha trong bụng con quái ngư…

Chuyến phiêu lưu trên màn ảnh dẫn người xem vào một thế giới mang màu sắc thần tiên, ma quái đầy chất thơ mà những ai từng yêu thích The Pan’s Labyrinth của Guillermo Del Toro có thể tìm thấy đôi chút tương đồng.

Dù mỗi thử thách đơn lẻ trong chuyến phiêu lưu của Pinocchio được xây dựng tương đối hấp dẫn, tổng thể bộ phim lại tạo cảm giác rời rạc. Trải qua mỗi khó khăn, chú rối gỗ dường như không rút ra được bất cứ bài học nào, vẫn là một thằng nhóc ương bướng và ngây ngô. Phần lớn thời lượng trên màn ảnh, Pinocchio không có sự phát triển đặc sắc nào trong tính cách, cảm xúc hay hành vi.

Nhiều tình tiết gây hoang mang

Trong nguyên tác, Nàng tiên Xanh là người đã thổi hồn cho Pinocchio, cắt cử một chú dế đi theo để nhắc nhở cậu rối gỗ những điều một chú bé nên làm.

Trong bản phim, nhân vật xuất hiện khá muộn, trong hình dạng một cô bé xanh xao tự xưng là hồn ma của một tòa lâu đài giữa rừng. Còn chú dế nhắc việc đã sớm kết thúc vai trò khi nàng tiên xuất hiện.

Sau khi chia tay Pinocchio ở cửa rừng, ít lâu sau, Nàng tiên Xanh (Marine Vacth) xuất hiện trở lại ở thành phố cảng nơi chú bé người gỗ bị sóng đánh dạt vào khi bơi ra biển tìm cha. Tuy nhiên, cô giờ đây đã mang diện mạo của một người phụ nữ trưởng thành.

Nàng tiên là một nhân vật gây hoang mang với khán giả. Ảnh: IMDb.

Thay đổi đột ngột trong diện mạo của nàng tiên làm dấy lên câu hỏi rằng bao nhiêu lâu đã trôi qua kể từ khi Pinocchio tạm biệt nhân vật, cũng như bao nhiêu lâu đã trôi qua kể từ khi cậu tạm biệt cha mình trước cửa lớp học?

Việc thiếu vắng hệ quy chiếu thời gian đồng thời khiến hành trình tìm cha của Pinocchio trở thành nỗ lực nửa vời. Sau khi gặp lại nàng tiên, cậu lại trở thành một thằng nhóc ham chơi, ngỗ ngược và tuyệt nhiên không nhớ gì đến người cha đang lênh đênh nơi góc bể chân trời.

Trong nguyên tác, chiếc mũi dài ra mỗi khi Pinocchio nói dối là một chi tiết đắt giá và trở thành kinh điển. Tuy nhiên, trong bản phim mới, tình tiết liên quan đến chiếc mũi và những lời nói dối của chú bé người gỗ lại vô tình tạo ra nhiều cách hiểu khác nhau.

Khi ở trong tòa lâu đài với Nàng tiên Xanh, chiếc mũi của Pinocchio dài ra rất nhanh khi chú bé nói dối. Nhưng khi đi kiện Cáo và Mèo trong một phiên tòa ngược đời, Pinocchio liên tục nhận tội ăn cắp hết món đồ này tới món đồ khác mà chiếc mũi lại chẳng hề dài ra. Vậy chi tiết nên được hiểu là chiếc mũi của Pinocchio không hề dài ra khi nói dối, hay chú bé người gỗ từng phạm phải tất cả tội lỗi mình vừa kể?

Sau chuyến hành trình dài đầy rẫy nhân vật kỳ ảo, Nàng tiên Xanh đã giúp Pinocchio trở thành con người. Chi tiết Pinocchio biến thành người thật được dàn dựng với nhiều liên tưởng tới điển tích chúa Jesus ra đời bên máng cỏ trong hang đá với đàn cừu vây quanh.

Ngoài chi tiết ấy, cái kết của bộ phim mới chỉ hoàn thành vai trò khép lại bộ phim dài 120 phút trên màn ảnh mà không đọng lại quá nhiều cảm xúc nơi khán giả. Thậm chí, cảm xúc cái kết mang lại còn không sánh bằng nửa đầu phim khi Pinocchio còn là một cậu bé ngỗ ngược, chưa biết làm lụng để nuôi sống cha mình.

Anh Phan