Câu chuyện từ mô hình du lịch không khói thuốc

Từ mô hình điểm ở quận Hoàn Kiếm

Khảo sát tại một số địa điểm công cộng trên địa bàn Thủ đô, không khó để bắt gặp những tấm biển cảnh báo cấm hút thuốc lá được đặt ở mọi nơi. Không chỉ ở nơi công cộng, hiện nay nhiều đơn vị khách sạn trên địa bàn Hà Nội đã hưởng ứng thực hiện tốt công việc này, trong số đó, nhiều nhà hàng, khách sạn cho lắp đặt tấm biển cấm hút thuốc hoặc có nơi bố trí xây dựng phòng hút thuốc riêng dành cho người hút thuốc để không ảnh hưởng đến không gian chung…

Đền Ngọc Sơn là một trong những điểm di tích triển khai mô hình du lịch không khói thuốc (Ảnh: Nguyễn Hoa)

Tiêu biểu trong số đó, tính đến thời điểm này, quận Hoàn Kiếm, trung tâm của Thủ đô là một trong những quận đang triển khai rất tốt việc xây dựng môi trường du lịch không khói thuốc. Trên địa bàn quận có đến khoảng 100/300 khách sạn đã thực hiện treo biển cấm hút thuốc ở không gian sinh hoạt chung, điều đó cho thấy ý thức của các cơ sở kinh doanh du lịch và du khách trong việc thực hiện mô hình du lịch không khói thuốc đã được nâng cao.

Không chỉ vậy, hòa mình trong dòng người dạo quanh tuyến phố đi bộ, các ngôi đình, đền, chùa nổi tiếng tại quận Hoàn Kiếm hầu như rất khó nhìn thấy những mẩu thuốc lá vương trên lối đi. Sở dĩ có được sự văn minh đó là nhờ sự tuyên truyền của các cấp chính quyền, của Ban quản lý các khu di tích… do vậy du khách và người dân đều ý thức được trách nhiệm của bản thân trong việc xây dựng Thành phố không khói thuốc, hướng tới góp phần xây dựng nét đẹp văn minh cho Thủ đô. Chính nhờ ý thức, trách nhiệm chung đó mà những điểm du lịch của quận đã tạo được sức hút nhiều hơn đối với khách du lịch trong nước và quốc tế.

Xuất phát từ quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng mà bản thân nhiều người dân Thủ đô cho đến những người làm công việc mưu sinh ở khu vực bờ hồ Hoàn Kiếm đã tạo ra cho bản thân thói quen “nói không với thuốc lá”. Ông Phan Văn Chung, hơn 10 năm gắn bó với nghề chạy xe xích lô ở khu vực bờ hồ Hoàn Kiếm cho biết: Sống ở Hà Nội với công việc đặc thù giới thiệu cho du khách những nét đẹp của Thủ đô, để làm tốt công việc, tạo được sự thích thú cho du khách trong mỗi lần tham quan Hà Nội đòi hỏi ông phải thường xuyên cập nhật các kiến thức văn hóa, kinh tế, xã hội liên quan tới Thủ đô.

Bản thân ông phải đọc nhiều sách tư liệu để hiểu hơn về mảnh đất Hà thành, có vậy mới truyền đạt được những nét hay, nét đặc sắc riêng có ở nơi đây cho du khách. Đặc biệt những người hành nghề xích lô ở khu vực phố cổ Hà Nội còn học hỏi thêm cách ứng xử để giao tiếp với khách sao cho thật văn minh, lịch sự. Trong số đó, thói quen không hút thuốc lá được bản thân ông Chung luôn đề cao, từ một người có thói quen hút thuốc lá lâu năm, đến nay ông đã dần từ bỏ thói quen gây hại này. Với ông việc từ bỏ hút thuốc lá giúp bản thân ông vừa có được những điều thuận tiện hơn trong công việc, vừa bảo vệ sức khỏe lại tiết kiệm được một khoản tiền.

Hướng đến cộng đồng trách nhiệm

Chung tay bảo vệ môi trường xanh- sạch là trách nhiệm của cả cộng đồng (ảnh KTĐT)

Không chỉ riêng ở quận Hoàn Kiếm, thời gian qua, thành phố Hà Nội đã tổ chức nhiều cuộc mít tinh hưởng ứng ngày Thế giới không thuốc lá và Tuần lễ quốc gia không thuốc lá; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu các sự kiện văn hóa tuyên truyền về phòng chống tác hại của thuốc lá thông qua các hoạt động như thi vẽ tranh về phòng chống tác hại thuốc lá trong các trường tiểu học, trung học cơ sở, tổ chức tuyên truyền về tác hại của thuốc lá thông qua các hội, nhóm, đoàn thể đến với từng khu dân cư, tổ dân phố…

Để tạo ra một môi trường du lịch trong sạch, nhiều năm qua Ủy ban nhân dân quận đã triển khai Luật phòng chống tác hại thuốc lá tại 100% nhà hàng, khách sạn, cơ sở lưu trú, trường học, bệnh viện, công sở trên toàn quận.Trong 8 tháng năm 2019, các đoàn kiểm tra liên ngành của quận Hoàn Kiếm đã phạt tiền 32 triệu đồng đối với các hành vi hút thuốc lá tại điểm cấm hút thuốc lá. Theo kế hoạch phòng chống tác hại thuốc lá trên địa bàn quận Hoàn Kiếm năm 2019, 70% nhà hàng, khách sạn từ 3 sao trở lên trên địa bàn quận Hoàn Kiểm thực hiện mô hình “Đảm bảo an toàn thực phẩm và không khói thuốc”; triển khai “Điểm du lịch không khói thuốc” tại một số điểm du lịch nổi tiếng, thu hút khách du lịch trên địa bàn. Theo đó, lãnh đạo quận sẽ bắt đầu triển khai thí điểm mô hình du lịch không khói thuốc tại 30 điểm du lịch là các di tích lịch sử và điểm du lịch văn hóa như Đền Ngọc Sơn, Đền Bà Kiệu, Bảo tàng lịch sử Việt Nam, Bảo tàng Cách Mạng, chùa Quán Sứ, Nhà hát lớn, Nhà thờ lớn, Trung tâm giao lưu phố cổ, Thư viện Quốc gia… Dự kiến trong tháng 10 này, các điểm văn hóa, du lịch, di tích trên sẽ gắn biển “không hút thuốc lá, cấm hút thuốc lá” đồng thời sẽ có người nhắc nhở và xử phạt tại chỗ nếu người dân và khách du lịch cố tình vi phạm. Cũng trong tháng 10, sau khi Ban quản lý và Ban Giám đốc 16 điểm văn hóa và 14 đình, đền, chùa thuộc quận Hoàn Kiếm thực hiện ký cam kết “Điểm du lịch không khói thuốc”, các điểm này sẽ chính thức trở thành điểm du lịch không hút thuốc lá. Đây là 30 trong tổng số 190 điểm văn hóa, di tích thuộc quận Hoàn Kiếm sẽ thí điểm thực hiện mô hình này.

Bên cạnh đó, Thành phố cũng đẩy mạnh việc xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc lá và đưa vào tiêu chí thi đua, quy định mức xử phạt đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động vi phạm quy định hút thuốc lá tại nơi làm việc... Cùng với đó, Thủ đô Hà Nội còn đẹp hơn trong mắt du khách với hình ảnh phương tiện giao thông công cộng không khói thuốc, đây là nơi có không gian hẹp nhưng tập trung đông người, nếu sử dụng thuốc lá sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến người xung quanh và bản thân người hút thuốc.

Chính vì lẽ đó, nhiều năm qua, Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá đã phối hợp với Sở Giao thông vận tải Thành phố thực hiện kế hoạch “Phương tiện giao thông công cộng không khói thuốc”.

Nhờ sự nỗ lực triển khai của các cấp, hiện nay, trên các tuyến xe buýt nội đô hành khách luôn thấy những dòng chữ cảnh báo “cấm hút thuốc lá”, thậm chí có kèm theo hình ảnh nguy hại do thuốc lá gây ra xuất hiện ở nhiều nơi. Còn trên các tuyến buýt ngoại thành cũng không còn tình trạng hành khách hoặc tài xế, phụ xe hút thuốc lá.

Qua việc cấm hút thuốc lá ở những nơi công cộng sẽ góp phần xây dựng Thủ đô Hà Nội văn minh, thanh lịch và phát triển bền vững. Theo ông Đỗ Trần Văn, Trung tâm Nghiên cứu và trợ giúp phát triển cộng đồng, việc thực hiện môi trường khách sạn, nhà hàng, nơi công cộng… không khói thuốc sẽ tạo không gian xanh, sạch, đẹp, an toàn và thân thiện cho du khách và cộng đồng, nếu làm tốt việc này sẽ càng thêm ghi điểm với du khách, đặc biệt là du khách quốc tế.

Mặc dù những kết quả đạt được là không thể phủ nhận, tuy nhiên ý thức tuân thủ pháp luật về phòng chống tác hại thuốc lá của một bộ phận người dân và kể cả công chức, viên chức còn hạn chế. Tình trạng vi phạm quy định cấm hút thuốc lá tại nơi làm việc, nơi công cộng còn khá phổ biến. Bên cạnh đó, công tác xử lý các vi phạm về phòng chống tác hại thuốc lá còn khó khăn và chưa đều đặn. Lực lượng thanh tra, kiểm tra còn mỏng hầu hết là kiêm nhiệm do đó tình trạng hút thuốc lá tại nơi công cộng như: Bến xe, chợ, đường phố, quán trà đá vỉa hè… vẫn còn diễn ra.

Do đó, theo Trung tâm Nghiên cứu và trợ giúp phát triển cộng đồng, để xây dựng môi trường du lịch không khói thuốc lá tại các nhà hàng, khách sạn và các địa điểm du lịch Hà Nội thì các cơ sở lưu trú phải thực hiện nghiêm túc việc xây dựng nội quy, biển báo rõ ràng đối với những nơi không được phép hút thuốc; bố trí nhân viên phục vụ thường xuyên nhắc nhở du khách; không bán thuốc lá; không nhận hỗ trợ trực tiếp hoặc gián tiếp từ những công ty thuốc lá dưới mọi hình thức; tạo khu vực dành riêng cho người hút thuốc… có như vậy mới mong đạt được hiệu quả cao hơn trong quá trình triển khai mô hình.

Nguyễn Hoa