Câu hỏi lớn nhất đằng sau vụ nổ hàng loạt máy nhắn tin của Hezbollah

Câu hỏi lớn nhất

Trong một cuộc tấn công phối hợp trên khắp Lebanon và một số vùng của Syria, hàng trăm máy nhắn tin do lực lượng Hezbollah sử dụng đã đồng loạt phát nổ ngày 17/9 khiến hơn 10 người thiệt mạng và làm bị thương hàng nghìn người khác. Hiện chưa có ai nhận trách nhiệm về vụ việc, tuy nhiên cả chính phủ Lebanon và lực lượng Hezbollah đã chính thức lên tiếng cáo buộc Israel đứng sau vụ việc này.

Cuộc chiến trên nhiều mặt trận của Israel đã mở rộng, bao gồm không chỉ với lực lượng Hamas ở Gaza mà còn với Iran và trục kháng chiến của nước này - một tập hợp các nhóm ủy nhiệm, trong đó có Hezbollah.

Mọi người tụ tập bên ngoài Trung tâm Y tế Beirut khi hơn 1.000 người, bao gồm cả các chiến binh Hezbollah và nhân viên y tế, bị thương khi máy nhắn tin mà họ sử dụng để liên lạc phát nổ trên khắp Lebanon ngày 17/9/2024. Ảnh: Reuters

Nhiều người đặt câu hỏi tại sao thời điểm lại là bây giờ. Liệu có phải thời điểm tấn công có một ý nghĩa nào đó lớn hơn? Israel đã tuyên bố việc ngăn chặn các cuộc tấn công của Hezbollah là một trong những mục tiêu của nước này, bất chấp những cảnh báo từ Mỹ về một chiến dịch rộng hơn có thể dẫn đến cuộc chiến toàn diện trong khu vực.

Cuộc tấn công vào máy nhắn tin rất có thể là đòn mở màn cho một chiến dịch quân sự kéo dài của Israel nhằm vào lực lượng Hezbollah ở Lebanon hoặc nó có thể chỉ là hoạt động bí mật mới nhất trong cuộc chiến ngầm kéo dài giữa Israel và các lực lượng ủy nhiệm của Iran. Cũng có khả năng Israel đã bắt đầu chiến dịch này vì có giới hạn về thời gian tiến hành để không bị phát hiện.

Đối với Mossad - cơ quan tình báo của Israel, cuộc tấn công này có thể góp phần rất lớn vào việc khôi phục danh tiếng đã bị ảnh hưởng do những thất bại liên quan đến cuộc tấn công của Hamas vào Israel ngày 7/10/2023. Theo Foreign Policy, có vô số giả thuyết đang lan truyền về cách Mossad có thể thực hiện một cuộc tấn công lớn và kịch tính như vậy. Chúng ta vẫn chưa biết liệu bom được gài vào trong giai đoạn sản xuất hay liệu chuỗi cung ứng đã bị xâm nhập ở một giai đoạn nào đó trong quá trình này.

Lực lượng Hezbollah dựa vào các phương tiện liên lạc có phần lỗi thời như máy nhắn tin bởi họ tin rằng chúng nằm ngoài khả năng tấn công mạng của Israel. Sau vụ tấn công ngày 7/10, các chiến binh Hezbollah phần lớn tìm cách tránh sử dụng điện thoại di động trong khi thủ lĩnh của lực lượng này là Hassan Nasrallah thúc giục các chiến binh sử dụng các phương pháp liên lạc thay thế.

Một số người có thể suy đoán rằng phần mềm độc hại đã được đưa vào các thiết bị, khiến cho pin quá nóng và sau đó làm chúng phát nổ. Tuy nhiên, đây là cuộc tấn công có tổ chức, được lên kế hoạch tỉ mỉ và chú ý đến từng chi tiết. Ngoài tác động tức thời của cuộc tấn công, nó còn khiến Hezbollah ngày càng hoang mang về những bước tiếp theo của Mossad.

Sau cuộc tấn công trên, Hezbollah có thể sẽ xem xét lại toàn bộ bộ máy an ninh nội bộ, kiểm tra những lỗ hổng trong an ninh của mình và cố gắng tăng cường nghiệp vụ cho các thành viên. Thậm chí, giới quan sát cho rằng có thể sẽ có một cuộc thanh trừng nội bộ để tìm ra gián điệp - động thái có khả năng dẫn đến nguy cơ đổ máu trong lực lượng này, nhưng chẳng khác nào phần thưởng bổ sung cho các điệp viên của Israel.

Một trong những động lực đằng sau vụ tấn công bằng máy nhắn tin, giống như vụ ám sát thủ lĩnh chính trị Hamas Ismail Haniyeh ở Tehran vào cuối tháng 7 là nỗ lực của Mossad nhằm củng cố danh tiếng. Ngoài ra, các hoạt động bí mật của Israel còn có một tác động thực tế hơn. Việc chỉ huy và kiểm soát của Hezbollah có khả năng đã bị phá hủy, gây ra cho lực lượng này các vấn đề đáng kể về liên lạc trong tương lai gần. Hơn nữa, cuộc tấn công hôm 17/9 cũng đã khiến hàng trăm chiến binh Hezbollah bị thương, do đó tạm thời họ sẽ chưa thể chiến đấu.

Đốm lửa châm ngòi cho thùng thuốc súng Trung Đông bùng cháy?

Lực lượng Houthi ở Yemen, các nhóm dân quân ở Iraq và Syria, các lực lượng ủy nhiệm khác của Iran được cho là sẽ thực hiện các biện pháp phòng ngừa lớn hơn. Điều này có thể thay đổi cách thức các nhóm này liên lạc với nhau, theo đó có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sự phối hợp và cản trở khả năng tiến hành các cuộc tấn công của họ. Sự việc trên cũng đặt câu hỏi về sự an toàn của các thiết bị liên lạc cá nhân.

Thủ lĩnh Hezbollah Nasrallah tuyên bố rằng lực lượng này không muốn chiến tranh toàn diện với Israel, song vẫn ám chỉ Hezbollah vẫn sẽ chiến đấu thay mặt cho "những người anh em Palestine của mình" ở Gaza. Tuy nhiên, ngay cả khi nhiều bên liên quan tuyên bố họ muốn ngăn chặn chiến tranh thì điều đó vẫn có thể xảy ra, như đã từng xảy ra với Hezbollah và Israel vào tháng 7/2006. Cuộc chiến này đã gây ra sự tàn phá lớn cho Lebanon và kết thúc trong bế tắc. Dù vậy, một số ý kiến cho rằng đó là một thất bại chiến lược với Israel vì sau đó Hezbollah chỉ ngày càng mạnh hơn theo cấp số nhân.

18 năm sau cuộc xung đột kéo dài 34 ngày đó, Hezbollah là một tổ chức hoàn toàn khác với các vũ khí tiên tiến hơn, nhiều chiến binh được vũ trang hơn và tính chính danh chính trị lớn hơn, không chỉ ở Lebanon mà còn khắp các khu vực của thế giới Hồi giáo. Như các nhà quan sát Seth G. Jones và Daniel Byman đã chỉ ra trên Foreign Policy, chiến tranh với Hezbollah sẽ là thách thức lớn nhất với Israel trong hàng thập kỷ. Tuy nhiên, đó chính xác là kịch bản đang có khả năng xảy ra.

Trong tuyên bố chính thức tối 17/9, Hezbollah cáo buộc Israel phải hoàn toàn chịu trách nhiệm về loạt vụ nổ hàng trăm máy nhắn tin xảy ra tại Lebanon chiều cùng ngày. Lực lượng này cho rằng, với những gì gây ra, Israel sẽ phải đối mặt và hứng chịu đòn đáp trả không thể lường trước được từ nhóm này. Trước đó, chính phủ Lebanon cũng đã chính thức lên tiếng cáo buộc Israel đứng sau loạt vụ nổ hàng trăm thiết bị nhắn tin tại Lebanon.

Về phần mình, cho đến đêm qua, chính giới Israel chưa đưa ra bất kỳ bình luận chính thức nào về vụ tấn công cũng như những cáo buộc từ phía chính phủ Lebanon và lực lượng Hezbollah.

Theo Foreign Policy, mục tiêu chiến tranh mới của Israel là di chuyển dân số từng di tản gồm khoảng gần 60.000 người trở lại phía Bắc gần biên giới với Lebanon. Điều này đòi hỏi phải đẩy lực lượng Hezbollah khỏi khu vực biên giới và giành lại vùng đệm có thể quản lý được. Ngay cả khi Hezbollah tuyên bố muốn tránh chiến tranh thì bất kỳ sự chệch hướng nào cũng có thể đẩy cả hai bên tới xung đột khi các cuộc giao tranh ăn miếng trả miếng tiếp tục và mỗi bên đều tìm cách định vị lực lượng của mình để giành được lợi thế đi trước.

Cuộc tấn công bằng máy nhắn tin sẽ gây ra những hậu quả nghiêm trọng với Lebanon, cuộc xung đột giữa Israel với các lực lượng ủy nhiệm của Iran cũng như toàn bộ Trung Đông. Chỉ còn 3 tuần nữa là đến ngày 7/10 – một dấu mốc ảm đạm của cuộc xung đột tại Gaza, song khu vực này vẫn đang trong tình trạng nguy cấp. Những bên có lập trường cứng rắn có thể nhìn thấy lợi ích của mình trong việc leo thang trong khi những nỗ lực ngoại giao đang diễn ra quá ít và quá muộn.

Kiều Anh/VOV.VN (biên dịch) Theo: Foreign Policy