Cây bách ở Chile sắp phá kỷ lục về cổ thụ lâu đời nhất thế giới

Cây bách đứng sừng sững giữa khu rừng. Ảnh: Romania Posts English.

Cụ thể, cây bách nêu trên có tên là Alerce Milenario và được mọi người biết đến như một "The Great Grandfather" (tạm dịch: Ông cố). Thân cây có đường kính 4 m (13 feet) và cao 28 m. Nó được các nhà khoa học đánh giá là chứng nhân lịch sử chứng kiến những thông tin có thể làm sáng tỏ về việc hành tinh đã thích nghi với thay đổi khí hậu như thế nào.

Theo Science Alert ,cây bách này có tuổi thọ hơn 5.000 năm và đang trên đà "soán ngôi" Methuselah - một loài thông 4.850 năm tuổi ở Great Basin, California (Mỹ) - để trở thành cây cổ thụ lâu đời nhất hành tinh.

Ông Antonio Lara, nhà nghiên cứu tại Đại học Austral, Trung tâm Khoa học Khí hậu và Khả năng Phục hồi Chile, thành viên trong nhóm đo tuổi của cây, cho biết không có cây cổ thụ nào có cơ hội sống lâu như Alerce Milenario.

Các nhà khoa học vẫn còn tranh cãi

Alerce Milenario nằm ở rìa khe núi trong một khu rừng phía nam vùng Los Rios, cách thủ đô Santiago 800 km về phía nam. Nó có tên khoa học là Fitzroya cupressoides, một loại cây bách đặc hữu ở Nam Mỹ.

Trong những năm gần đây, khách du lịch đã đi bộ một giờ xuyên rừng để đến địa điểm chụp ảnh bên cạnh "cây cổ thụ lâu đời nhất thế giới" mới. Do sự nổi tiếng ngày càng tăng của nó, cơ quan lâm nghiệp quốc gia Chile đã phải tăng số lượng nhân viên kiểm lâm và hạn chế tiếp cận để bảo vệ Alerce Milenario.

Trước đó, năm 1972, ông Anibal Henriquez, người quản lý công viên đã phát hiện ra cây Alerce Milenario khi đang tuần tra trong rừng. 16 năm sau, ông qua đời vì một cơn đau tim cũng trong lúc đang cưỡi ngựa tuần tra.

"Ông ấy không muốn mọi người và khách du lịch biết cái cây ở đâu vì ông ấy biết nó rất có giá trị", con gái của ông, bà Nancy Henriquez, một nhân viên quản lý công viên, cho biết.

Cháu trai của Henrique, Jonathan Barichivich, lớn lên trong sự gắn bó với loài cây Fitzroya và hiện ông là một trong những nhà khoa học nghiên cứu về loài này.

Vào năm 2020, Barichivich và Lara đã cố gắng trích xuất một mẫu từ Alerce Milenario bằng cách sử dụng máy khoan thủ công dài nhất hiện có, nhưng họ không đến được trung tâm của thân cây. Lúc bấy giờ, họ ước tính mẫu vật đã 2.400 năm tuổi và sử dụng mô hình dự đoán để tính tuổi đầy đủ của cây.

"80% của kết quả cho thấy cái cây sẽ hơn 5.000 năm tuổi”, ông Barichivich nói.

Tuy nhiên, khi kết quả nghiên cứu dần được nhiều nhà khoa học biết đến, họ đã tạo ra làn sóng tranh luận trong cộng đồng vì dendrochronology - phương pháp xác định niên đại của các vòng cây khi chúng được hình thành - thường kém chính xác hơn đối với những cây lâu đời do nhiều cây có lõi bị thối.

Alerce Milenario có tuổi thọ hơn 5.000 năm. Ảnh: Jonathan Barichivich.

Biểu tượng của sự bền bỉ

Alerce Milenario không chỉ "cạnh tranh" để lọt vào sách kỷ lục, nó còn là một nguồn thông tin có giá trị.

"Nhiều lý do khác nhau mang lại giá trị và ý nghĩa cho cái cây này nên chúng ta nhất định phải bảo vệ nó", ông Lara nói.

Ông Barichivich cho rằng những cây cổ thụ có gene và lịch sử lâu đời thường rất đặc biệt. Chúng là biểu tượng của sức bền bỉ và thích nghi. Ngoài ra, chúng cũng là những vận động viên giỏi nhất của tự nhiên.

"Chúng giống như một cuốn sách mở và chúng tôi như những người đọc nghiền ngẫm từng chương. Những trang sách sẽ hiển thị năm khô hạn hay mưa, tùy thuộc vào độ rộng của các vòng trên thân cây. Bên cạnh đó, hỏa hoạn và động đất cũng được ghi nhận, chẳng hạn trận động đất mạnh nhất trong lịch sử xảy ra ở khu vực Chile vào năm 1960", bà Carmen Gloria Rodriguez, trợ lý nghiên cứu tại phòng thí nghiệm biến đổi toàn cầu và dendrochronology thuộc Đại học Austral, nói.

Minh Uyên