Cây chà là bén duyên trên vùng biên Đồng Tháp

Một cây chà là đã được anh Đinh Nhựt Hòa trồng cho trái. Ảnh: Thanh Tùng

Từ cây lạ đến niềm đam mê

Nhắc đến Đồng Tháp, người ta thường nghĩ ngay đến sen hồng, quýt hồng Lai Vung, xoài Cao Lãnh, hay những vườn nhãn trĩu quả ven sông Tiền, sông Hậu. Ít ai ngờ rằng, nơi vùng biên giới sông nước này có một loài cây vốn không phải bản địa lại bén duyên, bén rễ và mang đến một hướng đi mới trong phát triển kinh tế sinh thái. Ở phường Hồng Ngự, “Vườn sinh thái chala farm” của anh Đinh Nhựt Hòa trở thành điểm nhấn vừa độc đáo, vừa hứa hẹn tiềm năng.

Anh Hòa nhớ lại: “Ngày trước, tôi có dịp sang Campuchia và Thái Lan, nhìn thấy những rặng chà là trĩu quả vàng óng, vừa ăn ngon, vừa bán được giá cao. Về quê, tôi ấp ủ ước mơ trồng thử ở đất mình xem sao”. Ý tưởng ấy ban đầu vấp phải không ít hoài nghi: đất Đồng Tháp vốn là phù sa, ngập nước vào mùa mưa, liệu có hợp với giống cây quen nắng, chịu hạn? Nhưng chính sự hoài nghi ấy lại thôi thúc anh thử sức. Năm 2022, anh mang về vài chục cây giống chà là, kiên trì trồng, chăm sóc theo phương pháp riêng. Sau nhiều lần thất bại, có cây chết, có cây còi cọc, đến khi một vài gốc bắt đầu xanh tốt, trổ hoa, anh mới thật sự vững niềm tin. Từ đó, anh Đinh Nhựt Hòa đã mạnh dạn đầu tư hơn 10 tỷ đồng (bao gồm tiền đất, cây giống, cảnh quan...) để xây dựng mô hình kết hợp giữa nông nghiệp và du lịch sinh thái ngay tại khóm Tân Hòa. Sau 3 năm dày công chăm sóc, đến nay, 112 gốc cây chà là Barhi có nguồn gốc Ả Rập và giống chà là Khonaizy có nguồn gốc từ Iran đang trong thời kỳ cho trái với năng suất ước đạt khoảng 800kg. Bước chân vào “Chala farm”, ai cũng ngỡ như lạc đến một miền đất xa xôi nào đó. Hàng chà là thẳng tắp, lá xòe như chiếc quạt khổng lồ, tạo bóng mát. Vào mùa hè, những chùm quả chín chuyển từ xanh sang vàng, rồi nâu sậm, lấp lánh dưới nắng, khiến du khách thích thú.

Không chỉ dừng lại ở trồng cây, anh Hòa còn hướng đến phát triển mô hình du lịch sinh thái. “Chala farm” mở cửa cho khách tham quan, trải nghiệm hái quả, thưởng thức vị ngọt thanh, dẻo mềm của chà là tươi ngay tại vườn. Trẻ em được tận mắt thấy cây, tìm hiểu quy trình chăm sóc; người lớn thì mê mẩn chụp ảnh bên những gốc chà là trổ quả trĩu trịt. Ngoài ra, anh Hòa còn đầu tư, cải tạo 10 ô đất chuyên canh dùng để trồng rau sạch theo mùa, đảm bảo cung ứng nguyên liệu tươi ngon cho bếp ăn tại chỗ. Bên cạnh đó, anh cho xây dựng 15 căn nhà chòi phục vụ ăn uống-nghỉ dưỡng, cải tạo cảnh quan và các hệ thống dịch vụ đi kèm. Khu vực ao nuôi còn được đầu tư nuôi đa dạng các loại cá đặc sản như cá tai tượng, cá vồ đém, cá lóc, cá trê...

Từ những sản phẩm có sẵn trong tay, anh Hòa còn khéo léo kết hợp với các sản phẩm địa phương cùng với các món ăn đặc sản của vùng sông nước như cá linh kho mía, lẩu cá tra... để tạo thành “combo trải nghiệm”. Nhờ đó, “Chala farm” không chỉ là vườn cây, mà còn là điểm du lịch cộng đồng, thu hút người dân địa phương và du khách từ thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ, An Giang, thậm chí cả khách nước ngoài.

Niềm tin nơi vùng đất biên cương

Hành trình của anh Hòa không hề bằng phẳng. Từ việc đi tìm giống, học cách chăm sóc, phòng bệnh đến việc thuyết phục khách hàng tin tưởng sản phẩm nội địa... đều đòi hỏi kiên nhẫn. Thế nhưng, với tình yêu quê hương và khát vọng làm nông nghiệp sạch, anh đã vượt qua.

Trái chà là được anh Đinh Nhựt Hòa đóng gói sẵn phục vụ du khách. Ảnh: Thanh Tùng

Anh Hòa chia sẻ, chà là có thời gian sinh trưởng khá lâu, từ 3-5 năm mới bắt đầu cho trái, nhưng bù lại tuổi thọ dài, cây có thể khai thác hàng chục năm. Đặc biệt, quả chà là trên thị trường Việt Nam phần lớn nhập khẩu từ Trung Đông với giá cao. Việc trồng và cung ứng sản phẩm trong nước sẽ góp phần giảm nhập khẩu, đồng thời mở ra thị trường ngách đầy tiềm năng. Bên cạnh lợi nhuận trực tiếp, chà là còn giúp đa dạng hóa cây trồng ở Đồng Tháp. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn và hạn hán ngày càng rõ rệt, việc trồng thử nghiệm những giống cây chịu hạn tốt như chà là là hướng đi có cơ sở. Thực tế cho thấy, vườn của anh Hòa vẫn xanh tốt ngay cả những tháng khô hạn kéo dài. “Một cây chà là trưởng thành có thể cho vài chục ký quả mỗi năm. Giá bán dao động từ 100.000 - 150.000 đồng/kg quả tươi. Nếu chế biến, giá trị gia tăng còn cao hơn gấp nhiều lần. Thị trường trong nước ưa chuộng, còn có thể tính đến xuất khẩu sang các nước châu Á” - anh Hòa cho biết.

Điểm độc đáo nhất của mô hình “Chala farm” không chỉ nằm ở giá trị kinh tế từ cây chà là, mà còn ở việc kết nối với du lịch cộng đồng. Khách đến tham quan không chỉ hái quả, mua sản phẩm, mà còn được tham gia các hoạt động trải nghiệm: tự tay chế biến món ăn từ chà là, nghe anh Hòa chia sẻ về hành trình khởi nghiệp, hay đơn giản là ngồi dưới bóng cây, nhâm nhi tách trà, thưởng thức vị ngọt của đất trời biên giới. Trong bối cảnh Đồng Tháp đang phát triển mạnh mô hình du lịch “xanh”, du lịch nông nghiệp, “Chala farm” là một ví dụ tiêu biểu. Nó góp phần quảng bá hình ảnh vùng đất biên giới hiền hòa, thân thiện; đồng thời tạo công ăn việc làm cho lao động địa phương, đặc biệt là phụ nữ và thanh niên.

Ngày nay, “Vườn sinh thái chala farm” không chỉ là niềm tự hào của riêng gia đình anh Hòa, mà còn là điểm nhấn của phường biên giới Hồng Ngự. Theo các chuyên gia nông nghiệp Đồng Tháp, chà là vẫn là loại cây mới, cần thêm thời gian theo dõi. Tuy nhiên, bước đầu cho thấy sự thích nghi tốt với thổ nhưỡng, khí hậu. Nếu được nhân rộng và có quy hoạch, chà là có thể trở thành cây trồng tiềm năng, bổ sung vào bức tranh đa dạng của nông nghiệp Đồng Tháp. Tỉnh Đồng Tháp đang định hướng phát triển nông nghiệp bền vững gắn với du lịch sinh thái, vì vậy, những mô hình như “Chala farm” rất đáng được khuyến khích. Chúng không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn tạo ra câu chuyện độc đáo để thu hút du khách. Bởi, trong thời đại hôm nay, du lịch không chỉ là ngắm cảnh, mà còn là trải nghiệm, là tìm hiểu đời sống, văn hóa và những sáng tạo của người dân địa phương. Bà con quanh vùng cũng bắt đầu học hỏi, tham khảo mô hình để tính đến việc trồng thử chà là xen canh trong vườn cây ăn trái, vừa làm cảnh, vừa lấy quả, mở thêm nguồn thu.

Thanh Tùng