Cây hoa mào gà trắng chữa bệnh gì?

1. Tác dụng của cây mào gà trắng

Mào gà trắng từ lâu đã được các thầy thuốc Đông y sử dụng với vai trò là một vị thuốc có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Đông y thường sử dụng hạt của cây mào gà trắng với tên gọi thanh tương tử. Đây là vị thuốc có vị đắng, tính hơi lạnh đi vào kinh can, có tác dụng trừ phong nhiệt, lương huyết chỉ huyết, thanh can hỏa, làm sáng mắt.

Hạt mào gà trắng thường được dùng trong điều trị các chứng tiểu tiện ra máu, đại tiện ra máu, băng lậu, rong huyết, chảy máu cam, mắt đỏ sưng đau, mờ mắt do can nhiệt bốc lên…

Các nhà khoa học cũng đã phân lập được tới 79 hợp chất từ cây mào gà trắng, trong đó chủ yếu là các saponin, peptide, phenol, axit béo và axit amin. Trong hạt mào gà trắng có chứa chất béo và celosia, đây chính là hoạt chất chính tạo nên tác dụng bảo vệ gan của hạt mào gà trắng.

Theo y học hiện đại, toàn cây mào gà trắng có tác dụng kháng khuẩn kháng viêm, trong đó thành phần hạt có thể dùng trong điều trị nhiều chứng bệnh như viêm kết mạc cấp tính, viêm giác mạc, viêm sắc tố mắt mạn tính, huyết áp cao, xuất huyết tiêu hóa, ho ra máu, chảy máu cam, rong kinh, băng huyết, trĩ, tiêu chảy…

Hạt mào gà trắng với tên gọi là thanh tương tử thường được dùng làm thuốc.

2. Bài thuốc chữa bệnh từ cây hoa mào gà trắng

2.1 Nước sắc hạt mào gà trắng

Cách dùng: Lấy hạt chín phơi hoặc sấy khô, tán hoặc để nguyên hạt. Mỗi lần sắc 6 - 15g với 500 - 800ml nước, sắc cạn còn khoảng 200 - 300ml, chia uống 2 lần/ngày.

Nước sắc hạt hoa mào gà trắng có tác dụng giúp thanh can, làm sáng mắt, thanh nhiệt, lương huyết, chỉ huyết, có thể dùng trong hỗ trợ điều trị các chứng mắt đỏ, sưng, đau, mờ mắt, đi ngoài ra máu…

2.2 Bột hoa mào gà trắng

Cách dùng: Lấy hoa mào gà trắng sấy hoặc sao khô, tán bột, cất trong lọ kín để dùng dần. Mỗi lần dùng 6 -12g pha với nước ấm uống.

Bột hoa mào gà trắng có thể hỗ trợ các trường hợp đi ngoài ra máu, lỵ, băng lậu, rong huyết, chảy máu cam do có tác dụng lương huyết chỉ huyết, se ruột, chỉ đới.

2.3 Đắp ngoài

Cách dùng: Dùng hoa hoặc lá tươi giã nát, đắp vào vết mưng mủ, nhọt, viêm, vết bỏng hoặc dùng để rửa ngoài.

Cây mào gà trắng đắp ngoài có tác dụng kháng viêm, thúc đẩy lành vết thương, giảm sưng đỏ tại chỗ. Tuy nhiên cần lưu ý nếu vết thương nặng, có nhiễm trùng hoặc hoại tử, phải xử trí y tế; khi dùng cần đảm bảo rửa sạch tránh nhiễm trùng.

2.4 Bài thuốc trị đi ngoài ra máu, lỵ chảy máu, trĩ xuất huyết từ hoa mào gà trắng

Thành phần: Hoa mào gà trắng khô 10g, hoa hòe khô 10g, địa du 12g.

Cách dùng: Các vị thuốc sắc với 700ml, còn 250 - 300ml, uống 2 lần/ngày.

Hoa mào gà với tác dụng lương huyết, thu liễm, cầm máu, kết hợp với hoa hòe thanh nhiệt, làm bền thành mạch và địa du thanh nhiệt giải độc, cầm máu mạnh sẽ trở thành bài thuốc rất phù hợp cho các trường hợp đi ngoài ra máu, lỵ chảy máu, trĩ chảy máu.

2.5 Bài thuốc trị rong huyết do nhiệt

Thành phần: Hoa mào gà khô 10g, sinh địa hoàng 12g, tiểu kế tử 10g, bạch mao căn 12g.

Cách dùng: Các vị thuốc sắc với 700ml, còn 250 - 300ml, uống 2 lần/ngày.

Đây là bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt lương huyết, chỉ huyết, rất phù hợp với những trường hợp rong huyết do nhiệt với các biểu hiện máu kinh ra nhiều, có màu đỏ tía hoặc đen, đặc, có thể kèm theo có cục máu đông, người nóng, sắc mặt đỏ, tiểu tiện đỏ, dễ cáu gắt...

BS. Nguyễn Huy Hoàng