Cấy tế bào mang lại hy vọng cho bệnh nhân mắc ung thư hạch ở não và tủy sống
Một liệu pháp tế bào CAR-T được gọi là axicabtagene ciloleucel (axi-cel) an toàn và cho thấy những dấu hiệu hiệu đáng khích lệ trong một thử nghiệm thí điểm nhỏ liên quan đến bệnh nhân mắc ung thư hạch ở não hoặc tủy sống, các nhà điều tra của Viện Ung thư Dana-Farber báo cáo tại Hội nghị thường niên lần thứ 64 của Hiệp hội Huyết học Mỹ (ASH).
Nghiên cứu này đề cập đến một nghiên cứu phân tử chuyên sâu về các tế bào CAR-T riêng lẻ được phân lập từ máu và dịch não tủy (CSF) của bệnh nhân, bao quanh não và tủy sống. Phân tích chưa từng có này, được thực hiện với sự cộng tác của Phòng thí nghiệm Miễn dịch học Hệ thống và Trị liệu Tế bào (CTSI), do Leslie Kean, MD, Ph.D., tại Bệnh viện Nhi đồng Dana-Farber và Boston chỉ đạo, cho thấy sự khác biệt đáng ngạc nhiên giữa hai CAR-T -quần thể tế bào: các tế bào trong CSF hiển thị một chữ ký phân tử cho biết kích hoạt con đường interferon, một bước quan trọng trong việc tập hợp hệ thống miễn dịch.
Những nghiên cứu này được báo cáo trong hai bản tóm tắt tại ASH. Caron Jacobson, MD, MMSc của Dana-Farber, người đứng đầu cuộc thử nghiệm và sẽ trình bày những phát hiện tại ASH. Dana- Farber cho biết: “Đối với nhiều bệnh nhân mắc ung thư hạch của hệ thần kinh trung ương, không có lựa chọn điều trị tuyệt vời nào. Kết quả ban đầu của chúng tôi cho thấy rằng, việc mở rộng khả năng ứng dụng của các tế bào CAR-T cho chỉ định này có thể cải thiện kết quả của bệnh nhân."
U bạch huyết có thể bắt đầu trong não hoặc tủy sống, hoặc các khối u có thể lan đến những vị trí đó (được gọi chung là hệ thần kinh trung ương hoặc CNS) sau khi chúng bắt nguồn từ các bộ phận khác của cơ thể.
Mặc dù sinh học cơ bản của các u lympho CNS nguyên phát và thứ phát này có thể khá khác nhau, nhưng những bệnh ung thư này thường khó điều trị, đặc biệt là khi các khối u trốn tránh các phương pháp điều trị tiêu chuẩn. Trong trường hợp đó, bệnh nhân thường không sống quá 2 năm.
Các tế bào CAR-T, được tạo ra từ các tế bào T chống lại bệnh tật của chính bệnh nhân và được nối lại về mặt di truyền để liên kết và tiêu diệt các khối u, đã được chứng minh là có hiệu quả đối với các dạng ung thư hạch khác.
Tuy nhiên, hiệu quả của chúng chưa được nghiên cứu rộng rãi trong não và tủy sống . Jacobson và các đồng nghiệp của cô đã biết các tế bào CAR-T có thể tiếp cận não từ nghiên cứu trước đó, nhưng độc tính thần kinh có thể xuất hiện trong quá trình điều trị đã làm dấy lên mối lo ngại về việc triển khai liệu pháp chống lại các mục tiêu của hệ thần kinh trung ương.
Vì lý do này, nhóm đã bắt tay vào thử nghiệm lâm sàng thí điểm để đánh giá mức độ an toàn của axi-cel đối với ung thư hạch hệ thần kinh trung ương nguyên phát và thứ phát.
Thử nghiệm được thiết kế có chủ ý với các khoảng dừng để đánh giá mức độ an toàn ở nhiều điểm và nếu bất kỳ lúc nào xuất hiện hai hoặc nhiều độc tính hạn chế điều trị, các nhà nghiên cứu sẽ sửa đổi phác đồ thử nghiệm.
Tuy nhiên, nghiên cứu đã có thể tiến hành mà không bị gián đoạn. Các nhà nghiên cứu đã đăng ký bệnh nhân thành hai nhóm, nhóm đầu tiên dành cho những người chỉ mắc ung thư hạch ở CNS và nhóm thứ hai dành cho những bệnh nhân mắc ung thư hạch ở cả cơ thể và CNS.
Kết quả của 9 bệnh nhân tham gia vào đoàn hệ đầu tiên sẽ được báo cáo tại ASH. Cho đến nay, tất cả các bệnh nhân đã được điều trị bằng axi-cel và sau điều trị ít nhất 1 tháng.
78% bệnh nhân thấy khối u của họ nhỏ lại hoặc biến mất sau khi điều trị và 67% bệnh nhân cho thấy phản ứng hoàn toàn, trong đó khối u của họ biến mất. Thời hạn của những phản hồi này là 10 tháng. Thời gian sống không bệnh tiến triển trung bình là gần một năm và thời gian sống toàn bộ trung bình là 19 tháng.
Mặc dù nghiên cứu lâm sàng sâu hơn là cần thiết, nhưng dữ liệu cho thấy rằng axi-cel mang lại các phản ứng có khả năng lâu bền hơn so với các phương pháp điều trị ung thư hạch thần kinh trung ương hiện tại.
Nhóm nghiên cứu đã thu thập máu và CSF từ những bệnh nhân tham gia vào nhóm thuần tập đầu tiên. Các mẫu Dịch não tủy được thu thập thông qua một cổng chuyên dụng, được gọi là bể chứa Ommaya, nằm ngay dưới da đầu và cho phép tiếp cận Dịch não tủy thường xuyên hơn và ít đau hơn so với cách chọc dò tủy sống truyền thống.
Các mẫu máu và CSF được thu thập hàng ngày trong khoảng thời gian các tế bào CAR-T sinh sôi nảy nở nhanh nhất trong cơ thể (ngày 5 đến ngày 9 sau khi điều trị bằng tế bào axi). Cả tế bào CAR- và không phải CAR-T đều được phân lập và phân tích bằng cách sử dụng các kỹ thuật đơn bào tiên tiến, bao gồm giải trình tự RNA đơn bào và giải trình tự đơn bào của thụ thể tế bào T.
Gerdemann cho biết: “Cách tiếp cận này mang đến cho chúng tôi cơ hội chưa từng có để khám phá môi trường miễn dịch của hệ thống thần kinh trung ương và xác định xem môi trường đó so với máu ngoại vi như thế nào. Hơn nữa, chúng ta có thể so sánh các quần thể tế bào giống hệt nhau trong cả máu và CSF, thu được bức tranh có độ phân giải cao về động lực học của tế bào T và hiểu sâu hơn về điều gì thúc đẩy phản ứng trị liệu."
Các nghiên cứu sâu hơn về những tế bào này hứa hẹn sẽ làm sáng tỏ hơn nữa về sinh học độc đáo của chúng và các hoạt động của chúng trong cơ thể. Đây thực sự là một nỗ lực to lớn và các nhà khoa học vô cùng biết ơn các bệnh nhân, bác sĩ lâm sàng và các nhà nghiên cứu đã tham gia, những người đã biến nó thành hiện thực.