'Cha đẻ' tên lửa siêu thanh Zircon thừa nhận sự thật bất ngờ

Câu chuyện xung quanh tên lửa siêu thanh 3M22 Zircon là khá phức tạp, tuy nhiên thông tin xuất hiện gần đây trái ngược hoàn toàn những tuyên bố từ giới chức quân sự Nga.

Báo chí Nga mới đây đã trích dẫn lời ông Alexander Leonov - Tổng giám đốc, kiêm kỹ sư trưởng của Văn phòng thiết kế NPO Maáhinostroeniya (một thành viên của Tập đoàn Vũ khí Tên lửa chiến thuật) - người được xem như "cha đẻ" tên lửa Zircon.

Trong cuộc trò chuyện, nhà thiết kế đã tiết lộ thông tin đáng quan tâm, cụ thể là ông Leonov cho biết, Nga hiện chưa sẵn sàng chấp nhận đưa tên lửa hành trình chống hạm siêu thanh Zircon vào thành phần chiến đấu.

Ông Leonov tuyên bố rõ ràng: “Không có mệnh lệnh nào từ Bộ trưởng Quốc phòng về việc chấp nhận đưa tên lửa siêu thanh Zircon vào sử dụng trong thời gian gần đây”.

Nhà thiết kế giải thích việc biên chế tên lửa “là một thủ tục chậm chạp” bởi vì cần phải trải qua nhiều công đoạn đánh giá khác nhau, dẫn tới thực tế là quá trình chấp nhận tên lửa siêu thanh 3M22 Zircon có thể bị hoãn lại một thời gian dài.

Tuy nhiên ông Leonov cũng nhắc lại, việc bắn thử tên lửa Zircon đã được thực hiện thành công từ tàu hộ vệ tàng hình Dự án 22350 lớp Đô đốc Gorshkov, Zircon thậm chí đã được lắp đặt thường trực trên chiến hạm.

Bên cạnh đó, tên lửa này còn có một phiên bản triển khai từ mặt đất cũng như phóng từ dưới nước và chúng đang được tích cực hoàn thiện trong thời gian ngắn nhất.

Nhưng theo giới phân tích, trường hợp tên lửa hành trình chống hạm siêu thanh 3M22 Zircon chỉ là một ví dụ điển hình khi thời hạn hoàn thành liên tục bị “đẩy sang phải”, tức là bị trì hoãn.

Ở đây trước hết chúng ta sẽ nhớ lại tuyên bố của chính ông Leonov vào cuối tháng 1/2023 - khi cho biết tên lửa siêu thanh phóng từ mặt nước Zircon sẽ được đưa vào sử dụng trong năm 2023 và biến thể phóng từ tàu ngầm là vào năm 2026.

Hơn nữa câu chuyện này cũng rất đáng quan tâm bởi vì có thông tin từ các nguồn mở cho rằng tên lửa siêu thanh Zirkon đã được sử dụng trong thực chiến vào ngày 4/1/2023, khi được sử dụng để tấn công mục tiêu trong lãnh thổ Ukraine.

Thậm chí trước đó, vào tháng 8/2022, Bộ trưởng Quốc phòng Nga - Đại tướng Sergei Shoigu còn tuyên bố bắt đầu sản xuất hàng loạt tên lửa Zircon và chúng đã "gần như" hoàn toàn sẵn sàng làm nhiệm vụ.

Không chỉ có vậy, vào tháng 12/2023, Tư lệnh Hải quân Nga còn công bố kế hoạch đóng 10 chiến hạm thuộc Dự án 22350 mang tên lửa siêu thanh Zircon, nhưng bản kế hoạch này rõ ràng không thể thực hiện khi vũ khí chưa sẵn sàng.

Cuối cùng, ông Leonov từ chối trả lời câu hỏi liệu tầm bay 900 km có phải là cự ly tối đa mà tên lửa hành trình chống hạm siêu thanh 3M22 Zircon có thể vươn tới hay không.

Đây thực sự là điều đáng quan tâm nữa, bởi vì đã có lúc tầm bắn của loại vũ khí này tăng từ "hơn 400 km" như Bộ Quốc phòng Nga cho biết vào năm 2021, lên tới 1.000 km vào đầu năm 2023, cho dù để làm được điều này, cần sử dụng vệ tinh để xác định mục tiêu.