Chấm dứt quản lý đô thị theo kiểu 'chiến dịch'

Dù không thể hiện trên câu từ thế nào là tư duy “chiến dịch”, “phong trào” trong công tác quản lý đô thị, nhưng những ai thường quan sát kỹ từ nhiều năm qua đều thấu rõ, đây là cách làm “đến hẹn lại lên”, “mưa lúc nào mát mặt lúc đó”, rồi sau đâu lại hoàn đấy.

Bộ mặt đô thị nói chung và trong từng không gian đô thị cụ thể nói riêng được người ta ví von như “phòng khách” của ngôi nhà, ở đó đều được định hình từ quy hoạch, đến hạ tầng, giao thông, nhà ở, vệ sinh môi trường, cho đến trang trí đô thị...

Mọi thứ đều phải được tuân thủ theo quy định, duy trì sự văn minh, đảm bảo môi trường, tạo nên không gian đô thị thực sự đáng sống. Nói vắn tắt dễ nhớ, dễ thực hiện: Không gian đô thị cần hướng đến phải là “Xanh, Sạch, Đẹp”. Câu khẩu hiệu này được treo dựng khắp nơi, từ phương tiện giao thông cho đến bảng, biển ở trong hẻm nhỏ.

Tuy nhiên, thực tế không phải ở đâu cũng duy trì được như thế. Nói cách khác, cách quản lý đô thị để cho “Xanh, Sạch, Đẹp”, đáp ứng môi trường sống thuận lợi, văn minh cho cư dân và du khách vẫn đang làm theo lối chiến dịch, phong trào, và phần nào nặng về hình thức.

Có một thực tế, không chỉ riêng Hà Nội mà nhiều tỉnh, thành khác cũng rơi vào tình cảnh “sáng đẹp, chiều xấu”. Gần đến dịp lễ kỷ niệm hay chào mừng sự kiện nào đó, thành phố chỉ đạo cần tiến hành dọn dẹp vệ sinh môi trường, trang trí lại đường phố, khu dân cư, thì ở cơ sở, từ lực lượng chức năng, đoàn viên thanh niên, phụ nữ đến dân quân tự vệ tổ chức ra quân rầm rộ, “trống giong cờ mở”, làm ngày làm đêm để kịp hoàn thành nhiệm vụ. Họ lao đến những điểm “nghẽn” về rác, vật liệu chất đống để dọn dẹp. Những hình ảnh xấu xí trên cột điện, bức tường được làm sạch bong. Vỉa hè trở nên ngăn nắp, rộng thoáng.

Những ngày đó, từng không gian đô thị, từng địa bàn dân cư sạch đẹp từng centimet, ai ai cũng phấn khởi, hy vọng sẽ duy trì được lâu. Nhưng tiếc là, qua ngày kỷ niệm hay chào mừng sự kiện chưa lâu, mọi thứ đâu lại vào đó. Rác thải lại chất đống, vật liệu xây dựng ùn ứ, quảng cáo rao vặt bị dán trở lại tứ tung, vệ sinh môi trường đô thị bị ô nhiễm.

Một thực tế khác được dư luận đề cập, phản ánh nhiều lần là Hà Nội đã không ít lần tổ chức ra quân với những chiến dịch khá quy mô, thậm chí huy động một lực lượng lớn từ cơ sở đến thành phố để trả lại vỉa hè cho người đi bộ. Những thời điểm đó được xem cuộc ra quân nhằm giành dật vỉa hè cho người đi bộ, để đường thông, hè thoáng. Chiến dịch giành lại vỉa hè cũng tốn nhiều công sức, tiền bạc. Không chỉ dừng ở chiến dịch mà còn kéo dài sau đó một thời gian.

Trong khoảng thời gian ấy, không gian vỉa hè tại nhiều tuyến phố đã trở nên thông thoáng, không còn cảnh người dân, du khách vừa đi vừa né phương tiện, bàn ghế... Thậm chí nhiều tuyến phố đã trở thành hình ảnh kiểu mẫu cho nhiều phường khác tham khảo cách làm.

Thế nhưng, khi chiến dịch qua đi, phong trào lắng xuống, việc quản lý ở địa phương lơi là, lực lượng chức năng mỏng, và ý thức của người dân còn thấp vì luôn muốn lấn ra, vỉa hè lại thành nơi bị lấn chiếm nhiều nhất, đẩy người bộ hành xuống lòng đường. Thực tế này diễn ra ở nhiều nơi trên địa bàn thành phố, rồi vào thực trạng “bắt cóc bỏ đĩa”.

Nói cho thật công bằng, những chiến dịch hay phong trào ra quân làm đẹp đô thị không phải là không có tác dụng, không phải không phát huy hiệu quả, chỉ có điều, kết quả từ những cách làm ấy không kéo dài được lâu, nói văn hoa là “đoản thọ”.

Vì thế, những “chiến dịch”, “phong trào” như trên thường bị “chết yểu”, tốn kém thời gian, công của và nguy hại nhất chính là gây nhờn đối với ý thức của người dân. Bởi vậy, đã đến lúc từ bỏ, chấm dứt theo kiểu quản lý đô thị bằng chiến dịch.

Bên cạnh đẩy mạnh tuyên truyền, mưa dầm thấm lâu, bắt đầu từng nhà, ra từng phố, thì việc siết chặt kỷ cương đô thị cần được thực hiện nghiêm. Chỉ có thể thiết lập kỷ cương đô thị, “không đầu voi đuôi chuột”, thì mới mang đến một khu đô thị, không gian đô thị văn hóa, văn minh.

LÂM SƠN