Chấm dứt thuê siêu máy bơm, TP.HCM đối diện nguy cơ gì?

Cần thêm thời gian đánh giá việc nâng đường chống ngập hiệu quả

Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi vừa giao Trung tâm quản lý hạ tầng kỹ thuật (thuộc Sở Xây dựng) đàm phán Công ty cổ phần Tập đoàn Công nghiệp Quang Trung (Tập đoàn Quang Trung) chấm dứt hợp đồng thuê dịch vụ chống ngập cho đường Nguyễn Hữu Cảnh. Trong tháng 5/2022 phải hoàn thành việc đàm phán với Tập đoàn Quang Trung chấm dứt hợp đồng.

Đường Nguyễn Hữu Cảnh nhiều năm trước thường xuyên biến thành sông khi mưa lớn và triều cường. Ảnh tư liệu.

Siêu máy bơm này có công suất 97.000 m3/giờ, được Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật thuê của Công ty Quang Trung trong thời gian 7 năm, từ 2017 đến năm 2023, giá 14,2 tỷ đồng/năm.

Vấn đề dừng hay tiếp tục thuê siêu máy bơm chống ngập xuất phát sau khi đường Nguyễn Hữu Cảnh hoàn tất nâng cấp và hoàn thiện hệ thống cống thoát nước mới với tổng vốn đầu tư 473 tỷ đồng.

Theo đánh giá của Trung tâm Tư vấn phát triển về việc nâng đường để chống ngập, với những trận mưa có vũ lượng nhỏ hơn 80mm thì hiệu quả chống ngập mặt đường Nguyễn Hữu Cảnh là rõ ràng nhưng vẫn phải dùng máy bơm điện để chống ngập cho khu dân cư xung quanh thấp hơn mặt đường. Trong năm 2021 chưa xảy ra trận mưa nào có vũ lượng hơn 100mm kết hợp với triều cường để kiểm chứng hiệu quả chống ngập của dự án nâng đường khi không sử dụng siêu máy bơm.

Đơn vị này khẳng định hiện nay chưa có bằng chứng về hiệu quả của dự án nâng cấp đường Nguyễn Hữu Cảnh khi xuất hiện trận mưa có vũ lượng lớn hơn 100mm kết hợp với triều cường mà không cần siêu máy bơm để chống ngập.

Phía UBND quận Bình Thạnh và Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông xác định, từ ngày đưa vào sử dụng 30/4/2021 đến hết năm 2021 chưa ghi nhận tình trạng ngập nước sau mưa. Các tuyến hẻm khu dân cư tiếp giáp đường Nguyễn Hữu Cảnh thuộc phạm vi chống ngập của dự án nâng đường cũng chưa xảy ra tình trạng ngập.

Còn Công ty TNHH MTV Thoát nước đô thị đánh giá, trong năm 2021 có trận mưa lớn nhất đạt vũ lượng 90,6mm vào ngày 25/5/2021 và đỉnh triều cao nhất là 1,66m vào ngày 6/11/2021. Trong những ngày này, đường Nguyễn Hữu Cảnh sau khi nâng cấp không xảy ra tình trạng ngập.

Từ đánh giá của các đơn vị, Sở Xây dựng đánh giá, từ lúc hệ thống thoát nước đường Nguyễn Hữu Cảnh hoàn thành ngày 31/3/2022 đến nay thì con đường không xảy ra tình trạng ngập.

Thời gian theo dõi cần phải trải qua một mùa mưa để đánh giá khả năng tiêu thoát nước mới chính xác theo hồ sơ thiết kế vì hồ sơ này được tính toán trên lý thuyết, cần phải trải qua thực tiễn chứng minh.

Chấm dứt hợp đồng sẽ phải bồi thường

Theo Sở Xây dựng TP.HCM, hợp đồng kinh tế số 44/HĐKT thuê siêu máy bơm giữa Trung tâm điều hành chống ngập nước (nay là Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP.HCM) có thời gian 7 năm, từ 2017 đến hết năm 2023. Giá 14,2 tỷ đồng/năm từ nguồn kinh phí duy tu hệ thống thoát nước hàng năm.

Siêu máy bơm của Tập đoàn Quang Trung lắp đặt trên đường Nguyễn Hữu Cảnh để chống ngập cho con đường này những năm qua. Ảnh: Lê Giang.

Phía Tập đoàn Quang Trung khẳng định thực hiện hợp đồng này với phương châm “không hết ngập không lấy tiền”.

Theo tìm hiểu của phóng viên, điều 14.3 của hợp đồng số 44/HĐKT quy định: “Trong mọi trường hợp đơn phương chấm dứt hợp đồng thì bên vi phạm ngoài việc phải bồi thường thiệt hại thì còn bị phạt 8% giá trị hợp đồng".

Cho nên, trong trường hợp chấm dứt hợp đồng, TP.HCM sẽ phải bồi thường thiệt hại và bị phạt thêm 8% giá trị hợp đồng kinh tế số 44/HĐKT cho Tập đoàn Quang Trung. Sở Xây dựng cho rằng giá trị bồi thường thiệt hại nêu trên chưa xác định được và nếu trường hợp không có sự thống nhất sẽ có khả năng xảy ra khiến nại hợp đồng.

Do vậy, Sở đề xuất UBND TP.HCM giao Trung tâm quản lý hạ tầng kỹ thuật (đơn vị ký hợp đồng) chủ trì đàm phán chấm dứt hợp đồng với Tập đoàn Quang Trung. Khi có kết quả đàm phán, UBND TP.HCM giao Sở Xây dựng phối hợp với các sở ngành liên quan tham mưu, đề xuất UBND xử lý kết quả đàm phán.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Tăng Cường - Giám đốc Công ty Quang Trung đánh giá siêu máy bơm từ khi được sử dụng đã giải quyết rất tốt tình trạng ngập đường Nguyễn Hữu Cảnh.

Sau khi TP.HCM hoàn tất nâng cấp đường để chống ngập, đến nay vẫn chưa có đủ cơ sở để đánh giá việc nâng cấp này có thật sự giải quyết được tình trạng ngập hay không vì chưa có một trận mưa lớn (vũ lượng 120mm/3giờ) kết hợp với triều cường.

Để xác so sánh hiệu quả chống ngập của việc nâng đường và siêu máy bơm, lãnh đạo Tập đoàn Quang Trung cho rằng nên mời một số cơ quan chuyên môn đánh giá độc lập cho khu vực 75ha thuộc phạm vi chống ngập của siêu máy bơm mới có kết quả chính xác.

“Liên Hiệp hội Khoa học kỹ thuật TP.HCM kết hợp với Trung tâm chống ngập nước đã từng xây dựng phương pháp so sánh công nghệ máy bơm của tập đoàn với phương pháp chống ngập truyền thống, đánh giá hiệu quả chống ngập của máy bơm đạt hiệu quả cao và tiết kiệm hơn 68% chi phí chống ngập cho thành phố”, ông Cường cho biết.

Trong việc Trung tâm Quản lý hạ tầng kỹ thuật TP.HCM đơn phương dừng hợp đồng, ông Nguyễn Tăng Cường cho rằng đây là một việc “chẳng đặng đừng, các bên đều không muốn”.

Từ chỗ là "rốn ngập" nặng nhất, đến nya đường Nguyễn Hữu Cảnh đã khang trang và không còn cảnh ngập nước. Ảnh: Lê Giang.

Vị lãnh đạo Tập đoàn Quang Trung tỏ ra rất tiếc nuối vì công nghệ chống ngập này phía Tập đoàn và riêng ông đã đổ rất nhiều công sức, tâm huyết, kinh phí nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng và đạt hiệu quả cao để cùng thành phố chống ngập.

Do vậy ông đề xuất, hiện nay còn nhiều điểm ngập, TP nên xem xét di chuyển hệ thống máy bơm đến chống ngập. “Việc này chỉ tốn chi phí di chuyển và lắp đặt nên hiệu quả sẽ rất cao và tập đoàn sẵn sàng thực hiện”, Giám đốc Tập đoàn Quang Trung chia sẻ.

Lê Giang