Chậm khắc phục tình trạng cán bộ, công chức né tránh trách nhiệm, sợ sai không dám làm

Tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 49, sáng 5-9, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án năm 2025; các báo cáo công tác năm 2025 của Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao; các báo cáo tổng kết công tác nhiệm kỳ của Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp. Ảnh: mediaquochoi

Phát hiện, xử lý nhiều vụ án tham nhũng lớn, gây hậu quả nghiêm trọng

Liên quan đến kết quả công tác phòng, chống tham nhũng, báo cáo thẩm tra của Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp (UBPLTP) nêu rõ, trong năm 2025, mặc dù phải đồng thời thực hiện chủ trương mang tính cách mạng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và nhiều nhiệm vụ chính trị quan trọng khác nhưng công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực (PCTNLPTC) vẫn được Đảng, Nhà nước xác định là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên và đẩy mạnh thực hiện trên các lĩnh vực.

Theo đó, công tác hoàn thiện thể chế và thực hiện các giải pháp phòng ngừa tham nhũng đạt kết quả tích cực. Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực qua hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm toán tiếp tục được đẩy mạnh; phát hiện, xử lý nhiều vụ án tham nhũng lớn, gây hậu quả nghiêm trọng.

Số tài sản tham nhũng thu hồi ở giai đoạn điều tra tăng rất cao (tăng 181,01%). Tội phạm liên quan đến lãng phí trong đầu tư, xây dựng gây thiệt hại nghiêm trọng đến ngân sách nhà nước bị phát hiện, xử lý nhiều hơn.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra chỉ rõ, một số chủ trương của Đảng về PCTNLPTC còn chậm được thể chế hóa. Chất lượng một số văn bản pháp luật còn hạn chế. Việc chậm ban hành, chậm thực hiện kết luận thanh tra chưa được xử lý triệt để. Công tác tự kiểm tra, phát hiện tham nhũng trong nội bộ chưa có chuyển biến tích cực. Chất lượng, tiến độ giải quyết một số vụ việc, vụ án tham nhũng chưa đạt yêu cầu. Giá trị tài sản tham nhũng phải thu hồi vẫn tồn đọng lớn. Tình trạng tham nhũng ngay trong các cơ quan có nhiệm vụ PCTN; nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công chưa được khắc phục.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: mediaquochoi

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng tán thành với đánh giá của Chính phủ về tình hình tham nhũng năm 2025 còn diễn biến phức tạp trên một số lĩnh vực.

“Việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng còn chưa phát huy hiệu quả, có sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của một số tập thể, cá nhân, người đứng đầu. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực thi quyền lực chưa được quan tâm đúng mức. Việc khắc phục tình trạng cán bộ, công chức né tránh trách nhiệm, sợ sai không dám làm còn chậm. Nhiều tồn tại, hạn chế là thực trạng kéo dài nhiều năm nhưng đến nay chưa có giải pháp khắc phục hiệu quả”, đại biểu Hoàng Thanh Tùng nêu.

Tập trung thanh tra lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh tham nhũng

Thảo luận tại phiên họp, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga nhấn mạnh, một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa thực sự hiệu quả, còn mang tính hình thức.

Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga. Ảnh: mediaquochoi

Quá trình giám sát của các cơ quan của Quốc hội và ý kiến của cử tri cho thấy, hiện nay, có một bộ phận cán bộ, công chức nảy sinh tư tưởng “làm nhiều sai nhiều” nên làm việc cầm chừng. Đại biểu Lê Thị Nga đề nghị Chính phủ đánh giá và có giải pháp về thực trạng này.

Thông tin thêm tại phiên họp, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, ngành Thanh tra đang thanh tra 2 chuyên đề diện rộng trên phạm vi cả nước.

Chuyên đề thứ nhất là thanh tra phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng cơ sở nhà đất do các cơ quan, đơn vị và doanh nghiệp nhà nước quản lý; cuộc thanh tra chuyên đề này cơ bản đến hết năm 2025 sẽ hoàn thành.

Chuyên đề thứ hai là thanh tra các dự án khó khăn, vướng mắc tồn tại kéo dài, có nguy cơ thất thoát, lãng phí, đến ngày 30-9 cơ bản xong.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong phát biểu tại phiên họp. Ảnh: mediaquochoi

Theo Tổng Thanh tra, năm 2025, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực tiếp tục được triển khai đồng bộ. Qua công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, đã phát hiện nhiều vi phạm, đã kiến nghị xử lý hàng nghìn tập thể, cá nhân, chuyển cơ quan điều tra hàng trăm vụ việc, đối tượng để xử lý theo thẩm quyền. Thời gian tới, ngành Thanh tra sẽ tập trung thanh tra những lĩnh vực nhạy cảm, dư luận xã hội quan tâm, dễ phát sinh tham nhũng, lãng phí tiêu cực, tăng cường công khai các hoạt động thanh tra, đảm bảo chặt chẽ, khách quan, đúng pháp luật.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, UBTVQH cơ bản thống nhất với các báo cáo và đánh giá cao kết quả đã đạt được trong công tác tư pháp, công tác phòng, chống tội phạm vi phạm pháp luật, công tác phòng, chống tham nhũng, công tác thi hành án và các nội dung trong báo cáo công tác nhiệm kỳ của Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao.

Để tiếp tục hoàn chỉnh các báo cáo trình Quốc hội xem xét thảo luận tại kỳ họp thứ 10 tới, UBTVQH đề nghị Chính phủ, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Tòa án nhân dân Tối cao tiếp thu đầy đủ ý kiến của UBTVQH, các ý kiến kiến nghị của cơ quan thẩm tra để hoàn thiện các báo cáo.

"Đề nghị trong báo cáo nêu rõ hơn về phương hướng, giải pháp khắc phục những hạn chế", Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Minh Thúy