Chậm sử dụng vắc-xin tại 4 tỉnh, thành phía Nam: Ðâu là nguyên nhân?

Tiêm vắc-xin phòng COVID-19 cho người dân. Ảnh: Long Phạm

Thông tin trên được đưa ra tại cuộc họp trực tuyến về đẩy nhanh tiến độ tiêm vắc-xin phòng COVID-19 do Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên chủ trì với 4 địa phương gồm: TPHCM, Đồng Nai, Long An và Bình Dương.

Bốn địa phương nhận 45% số vắc-xin trên cả nước

Theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đến nay, TPHCM, Bình Dương và Long An đã được cấp số lượng vắc-xin đủ để bao phủ 100% mũi 1 cho những người từ 18 tuổi trở lên. Riêng Đồng Nai đã cấp đủ 80% để tiêm cho mũi 1. Đến ngày 5/9, 4 địa phương trên đã tiếp nhận gần 13,8 triệu liều vắc-xin và đã tiêm hơn 9 triệu liều (đạt khoảng 65%).

Cục Y tế dự phòng cho biết, TPHCM tiêm được hơn 6,1 triệu liều vắc-xin (trong đó 5,8 triệu người đã tiêm mũi 1, số còn lại tiêm đủ 2 mũi). Tỷ lệ sử dụng vắc-xin đạt 69,1% so với số đã tiếp nhận và đạt 67,2% so với số được phân bổ. Đồng Nai tiêm gần 826.000 liều/gần 1,8 triệu liều được phân bổ (thực nhận gần 1,5 triệu liều), tỷ lệ sử dụng đạt 56,5% so với số đã tiếp nhận và 45,9% so với số được phân bổ.

Long An đã tiêm 917.000 liều trong tổng số hơn 1,6 triệu liều được phân bổ (thực nhận hơn 1,3 triệu). Tỷ lệ sử dụng đạt 69% so với số đã tiếp nhận và 55,5% so với số được phân bổ, trong đó 100% người dân thuộc “vùng đỏ” được tiêm vắc-xin. Bình Dương đã tiêm hơn 1 triệu liều vắc-xin, tỷ lệ sử dụng đạt 52,3% so với số đã tiếp nhận và 45,6% so với số được phân bổ.

Tại cuộc họp, nhiều ý kiến cũng đề cập đến nguyên nhân tỷ lệ sử dụng vắc-xin tại các tỉnh, thành phố này còn thấp. Đại diện lãnh đạo Cục Y tế dự phòng cho hay, điều này một phần do lượng vắc-xin của các địa phương tiếp nhận lớn. Quyết định phân bổ vắc-xin gần đây nhất mới được ban hành hôm 30/8. Trong một tuần qua, các địa phương đã tăng tốc tiếp nhận và đẩy nhanh tốc độ tiêm chủng.

Đơn cử tại Bình Dương, Giám đốc Sở Y tế cho biết đến nay tỉnh đã tiếp nhận 1,8 triệu liều vắc-xin COVID-19. Trong 2-3 ngày tới, tỉnh này sẽ tiếp nhận thêm hơn 300.000 liều vắc-xin AstraZeneca và Pfizer. Lãnh đạo Sở Y tế Bình Dương cho biết 2 ngày tới đây sẽ hoàn tất tiêm số 750.000 liều vắc-xin Sinopharm mới tiếp nhận cách đây vài ngày. Sau đó, tỉnh sẽ tiêm hết 300.000 liều AstraZeneca và Pfizer. Bình Dương ưu tiên tiêm mũi 1 cho người dân, phấn đấu đến ngày 10/9, 100% dân số trên 18 tuổi ở tỉnh được tiêm vắc-xin.

Ngoài ra còn nguyên nhân nữa khiến tỷ lệ sử dụng vắc-xin thấp là do để đảm bảo vắc-xin đủ để tiêm mũi 2 cho người dân, các tỉnh, thành phố cũng lưu kho, chưa tiếp nhận hết lượng vắc-xin phân bổ. Do đó, tỷ lệ vắc-xin đã được sử dụng trên tổng vắc-xin tiếp nhận/phân bổ bị kéo giảm.

Tại cuộc họp, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên thẳng thắn chỉ ra hạn chế khi các địa phương có kế hoạch tổng thể nhưng lại chưa có kế hoạch chi tiết theo từng quận, huyện. Vấn đề báo cáo, nhập dữ liệu chưa kịp thời, chưa tính toán đầy đủ theo hướng dẫn của Bộ Y tế nên số liệu thực tế đã tiêm và số cập nhật lên hệ thống bị chênh. Đây là nguyên nhân khiến việc đánh giá kết quả sử dụng vắc-xin ở những địa phương này còn thấp so với yêu cầu.

Thực tế, qua quá trình báo cáo, kiểm điểm, tổng số vắc-xin đã tiêm ở 4 địa phương này nâng lên hơn 9,8 triệu liều, cao hơn gần 1 triệu liều so với con số cập nhật dữ liệu lên Bộ Y tế, đạt 72% số vắc-xin đã tiếp nhận.

Lập kế hoạch chi tiết tới từng huyện/thị xã/quận

Theo dự kiến, trong tháng 9 và quý IV, lượng vắc-xin về nhiều, đặc biệt với các loại vắc-xin như AstraZeneca, Pfizer và Sinopharm. Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên đề nghị TPHCM, Đồng Nai, Long An và Bình Dương nghiêm túc thực hiện Công điện 1102 của Thủ tướng. Trong Công điện này có nêu rõ chủ trương khuyến khích doanh nghiệp, tổ chức cá nhân nhập khẩu vắc-xin.

Thứ trưởng Bộ Y tế lưu ý: “Các doanh nghiệp muốn nhập khẩu vắc-xin phải nằm trong danh mục được Bộ Y tế cấp phép nhập khẩu; vắc-xin phải rõ nguồn gốc, xuất xứ; khi về Việt Nam vắc-xin phải được Bộ Y tế cấp phép, thẩm định, tổ chức tiêm chủng”. Đồng thời đề nghị 4 địa phương quán triệt nguyên tắc “vắc-xin tốt nhất là vắc-xin được tiêm nhanh nhất” theo tinh thần vắc-xin về phải tiêm ngay, không chậm trễ, không chờ đợi, không lựa chọn, có vắc-xin nào tiêm ngay loại đó.

Ngoài ra, các địa phương cần có kế hoạch chi tiết về tiềm chủng vì sau ngày 15/9, mỗi quận, huyện sẽ áp dụng các hình thức giãn cách xã hội khác. Khi đó, mỗi địa bàn cần hình thức tổ chức tiêm chủng khác nhau.

“Cần phải có kế hoạch chi tiết để có sự chỉ đạo thống nhất, sẵn sàng thực hiện khi vắc-xin về thêm. Tôi đề nghị kế hoạch chi tiết này phải hoàn thành trước ngày 10/9”, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên lưu ý trong kế hoạch này cần tính toán việc tiêm vắc-xin cho phụ nữ có thai từ 13 tuần trở lên.

Đối với việc tiếp nhận vắc-xin, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên yêu cầu Viện Pasteur TP HCM chủ động thông báo cho các địa phương trong vòng 24 giờ từ khi có quyết định phân bổ của Bộ Y tế. Và ngay khi nhận thông báo này, các địa phương phải chủ động liên hệ, tổ chức tiếp nhận vắc-xin trong 24 giờ.

Hà Minh