Chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng Bắc Kạn

Theo các tài liệu lịch sử, tờ báo Việt Nam Độc Lập do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập, ra số báo đầu tiên ra ngày 01-8-1941 có thể được coi là nguồn gốc của báo chí cách mạng Bắc Kạn. Bởi vì Báo Việt Nam Độc Lập lúc đầu là cơ quan tuyên truyền của Tỉnh hội Việt Minh Cao Bằng - Rồi sau đó là cơ quan của Tỉnh hội Việt Minh Cao Bằng - Bắc Kạn và là cơ quan của Liên Tỉnh hội Việt Minh Cao - Bắc - Lạng.

Trong quá trình hoạt động, Báo Việt Nam Độc Lập đã phản ánh nhiều tin bài tuyên truyền, cổ động phong trào cách mạng ở Bắc Kạn, điển hình như đưa tin về việc thành lập UBND lâm thời Châu Trưng Vương ngày 30/3/1945, là chính quyền cách mạng của tỉnh Bắc Kạn. Theo đó, Báo Việt Nam Độc Lập số 213 ra ngày 21/4/1945 đưa tin: “Châu Trưng Vương, tỉnh (Chu Trinh) đã thành lập Ủy ban nhân dân lâm thời kháng Nhật. Tháng 3/1945 Nhân dân Châu lỵ Trưng Vương và các vùng lân cận họp mít tinh tấp nập để bầu ra Ủy ban nhân dân Châu lâm thời. Đến tham gia có rất nhiều người trong giáo giới và trong viên chức quan lại yêu nước thương dân. Ủy ban nhân dân lâm thời mới được thành lập tuyên bố bỏ thuế, bỏ phu, cấm ăn tiền của dân và cho dân mọi quyền tự do, bình đẳng...”

Báo Việt Nam Độc Lập số 213 ra ngày 21/4/1945 đưa tin về việc thành lập UBND lâm thời Châu Trưng Vương. Ảnh: Tư liệu Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn.

Sau Cách mạng Tháng Tám và trong kháng chiến chống Pháp, các hoạt động báo chí ở Bắc Kạn diễn ra trong bối cảnh chung của phong trào cách mạng cả nước. Các tài liệu, tin tức, truyền đơn, bản tin... được lan truyền để tuyên truyền, cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhân dân, như tờ Tin tức Bắc Kạn và Bắc Kạn thông tin do nhà thơ Nông Quốc Chấn, Trưởng Ty Thông tin Bắc Kạn là, chủ bút. Về việc hình thành 2 tờ báo trên, theo Báo cáo một năm (Từ 01/01 đến 31/12/1948) của Ủy ban Kháng chiến Hành chính tỉnh Bắc Kạn cho biết: “Đã xuất bản được tờ báo Tin tức Bắc Kạn với số lượng phát hành 16.000 tờ. Sang năm 1949, cùng với tờ "Tin tức Bắc Kạn”, Ty Thông tin còn phát hành thêm tờ “Bắc Kạn thông tin”, hai báo này mỗi tuần ra một số, được Ty Thông tin phổ biến đi các nơi, mỗi kỳ 300 bản”.

Một Bản tin do Phòng Thông tin huyện Ngân Sơn phát hành vào ngày 25/10/1948 hiện lưu ở Bảo tàng Báo chí Việt Nam.

Đánh giá về giai đoạn này, nhà thơ Nông Quốc Chấn viết: “Việc giáo dục đảng viên cũ và tuyên truyền kết nạp đảng viên mới được tiến hành bằng nhiều lớp huấn luyện ngắn ngày. Tờ Tin tức in trên mặt đá được phát hành rộng rãi, dần dần nâng lên thành tờ báo mang tên Đèo Giàng, rồi Đoàn kết, rồi Bắc Kạn”.

Nhà thơ cho biết thêm: “Tờ báo Đoàn kết - cơ quan ngôn luận của Tỉnh Đảng bộ được mở thêm trang văn hóa văn nghệ, thông qua các hoạt động sáng tác, biểu diễn... Hội Văn hóa đã tập hợp được thêm đông đảo anh chị em trí thức ngoài Đảng, có điều kiện tìm hiểu thêm về chủ nghĩa Mác - Lênin và chính sách đối ngoại của Đảng. Từ năm 1949 đến 1954, cuộc kháng chiến của nhân dân ta liên tiếp giành được thắng lợi lớn”.

Sau năm 1954, tờ Tin Bắc Kạn do Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy quản lý có chức năng như một tờ báo của Đảng bộ tỉnh. Năm 1963, Báo Bắc Kạn được thành lập trên cơ sở tờ tin Bắc Kạn, theo Nghị quyết số 05: NQ-BK ngày 18/11/1963 của Tỉnh ủy Bắc Kạn, đánh dấu sự ra đời của một cơ quan báo chí chính thức của tỉnh. Báo Bắc Kạn đã đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, phản ánh đời sống, lao động, sản xuất của nhân dân, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Khi tỉnh Bắc Thái chính thức đi vào hoạt động theo địa giới hành chính mới từ ngày 01/7/1965, Báo Bắc Kạn và Báo Thái Nguyên cũng hợp nhất thành Báo Bắc Thái, với tổng số 16 cán bộ, phóng viên, biên tập viên, do đồng chí Lê Chỉnh làm Trưởng ban Biên tập, đồng chí Hoàng Vĩnh Xuyên, nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Bắc Kạn làm Phó Ban Biên tập.

Báo Bắc Thái số 1 ra ngày 04/6/1965.

Các đồng chí Thường trực, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Thái làm việc với Chi bộ, Ban biên tập Báo Bắc Thái về nhân sự Báo Bắc Kạn tháng 11-1996 (ảnh chụp tại Tòa soạn Báo Bắc Thái).

Năm 1997 tái lập tỉnh, Bắc Kạn có ba cơ quan báo chí là Báo Bắc Kạn, Đài Phát thanh-Truyền hình tỉnh và Tạp chí Văn nghệ Ba Bể. Tùy theo chức năng, nhiệm vụ, tôn chỉ, mục đích của mình, từng cơ quan báo đã không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng, nội dung và hình thức, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác tuyên truyền trong tình hình mới. Báo chí Bắc Kạn đã trở thành cầu nối quan trọng giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân, tuyên truyền các chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật đến với người dân, phản ánh chân thực, sinh động đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội của địa phương, đồng thời phát hiện, biểu dương những điển hình tiên tiến, những cách làm hay, sáng tạo. Báo chí Bắc Kạn đã góp phần quan trọng trong việc cổ vũ, động viên nhân dân tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Hiện nay, trước sự kiện lịch sử sáp nhập tỉnh, báo chí Bắc Kạn và Thái Nguyên sẽ có sự thay đổi về tên gọi, cơ cấu tổ chức và nội dung, phương thức hoạt động. Tuy nhiên, nhiệm vụ chung là tiếp tục thông tin tuyên truyền, phản ánh đời sống kinh tế, xã hội của địa phương, đồng thời là cầu nối giữa chính quyền và người dân trong bối cảnh mới với mục tiêu cuối cùng vẫn là phục vụ tốt nhất cho sự phát triển của địa phương./.

Kim Kim