'Chàng trai vàng' Olympic Toán và khát vọng chinh phục AI

Tại kỳ thi Olympic Toán học sinh viên Toàn quốc năm 2025 (kỳ thi do Liên hiệp Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đồng bảo trợ), Phan Vĩnh Tiến (Trường Đại học Quản lý và Công nghệ TPHCM (UMT) đã xuất sắc giành “cú đúp” Huy chương Vàng ở cả hai môn thi Đại số và Giải tích.

Phan Vĩnh Tiến (Trường Đại học Quản lý và Công nghệ TPHCM (UMT) đã xuất sắc giành “cú đúp” Huy chương Vàng ở cả hai môn thi Đại số và Giải tích. Ảnh: Mai Loan.

"Em cảm thấy rất vui và tự hào. Trước khi thi, em khá lo lắng vì nghe nói đề thi năm nay có những thay đổi và rất khó. Lại thêm năm nay môn Đại số không được dùng máy tính cầm tay. Mọi số liệu đều phải tính toán bằng tay, đòi hỏi sự cẩn thận, chính xác và cả tốc độ nữa. Nhưng khi nhận được kết quả, mọi mệt mỏi, áp lực dường như tan biến hết", Tiến chia sẻ niềm vui. Để chạm tới kết quả ấn tượng này, là một hành trình nỗ lực của cậu học trò nghèo quê Phú Yên.

Hành trình tới “cú đúp” HCV Olympic Toán của cậu học trò nghèo

Trò chuyện với Tri thức và Cuộc sống, Phan Vĩnh Tiến cho biết, em có niềm yêu thích với môn Toán từ nhỏ. Sinh ra trong một gia đình nghèo tại phường Hòa Hiệp Trung (thị xã Đông Hòa, Phú Yên), Tiến không có điều kiện học tập như nhiều bạn cùng trang lứa. Hầu như không đi học thêm, Tiến chủ yếu tự học.

Vậy nhưng, năm học nào Tiến cũng đạt học sinh giỏi, xuất sắc. Năm lớp 9, Tiến đạt giải nhất môn Toán kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh. Lớp 11, cũng tại kỳ thi chọn học sinh giỏi Toán cấp tỉnh, Tiến đạt giải Nhì. Tại Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022, Vĩnh Tiến đạt 51,65 điểm, trở thành thủ khoa khối khoa học tự nhiên của tỉnh. Đặc biệt, môn Hóa học em đạt điểm 10 duy nhất của khối khoa học tự nhiên. Không chỉ có những thành tích đáng nể ở các môn khoa học tự nhiên, Tiến còn học rất tốt môn Anh văn. Tiến đạt 6.5 điểm thi IELTS ngay từ bậc THPT.

Ước mơ học ngành y, nhưng do điều kiện gia đình, em đành chọn nguyện vọng phù hợp hơn. Được Trường ĐH Quản lý và công nghệ TP.HCM cấp học bổng cho cả 4 năm học, Tiến chọn học Trí tuệ nhân tạo (AI) và Khoa học dữ liệu. Nhiều người có thể nghĩ rằng đây là một bước chuyển hướng, nhưng với Tiến, đó là sự tiếp nối tự nhiên của tình yêu Toán học.

Giành “cú đúp” Huy chương Vàng Olympic Toán học sinh viên toàn quốc, với Tiến là thành quả của một quá trình nỗ lực không ngừng và tiếp thêm cho em ngọn lửa đam mê đối với môn Toán.

Toán học - không chỉ là "cộng trừ nhân chia"

"Đối với em, Toán học không chỉ dừng lại ở những phép tính cộng trừ nhân chia thông thường. Nó là nền tảng, là ngôn ngữ của rất nhiều ngành khoa học hiện đại, đặc biệt là những ngành em đang theo học như AI và Khoa học dữ liệu”, Tiến khẳng định.

Phan Vĩnh Tiến là 1 trong 6 sinh viên có thành tích đặc biệt xuất sắc được vinh danh tại Olympic Toán học sinh viên 2025. Ảnh: BTC.

Giải thích rõ hơn, Tiến cho biết, AI hay Khoa học dữ liệu là những ngành đòi hỏi tư duy logic cực kỳ cao, khả năng phân tích, xử lý vấn đề và làm việc với dữ liệu khổng lồ. Tất cả những kỹ năng đó đều được rèn luyện qua quá trình học Toán. Nếu chỉ học Toán ở mức cơ bản, sẽ rất khó để đi sâu, nghiên cứu và phát triển những công nghệ mới, những tri thức mới trong lĩnh vực AI.

Khi được hỏi liệu một người không quá xuất sắc về Toán có thể theo đuổi ngành AI hay không, Tiến cho biết, AI có nhiều nhánh, có những nhánh ứng dụng thực tiễn không đòi hỏi quá sâu về lý thuyết Toán. Tuy nhiên, để thực sự hiểu sâu, làm chủ công nghệ và có thể nghiên cứu, phát triển cái mới, thì nền tảng Toán học vững chắc là yếu tố cực kỳ quan trọng. Với một người không có kiến thức Toán học tốt, sẽ khó khăn hơn rất nhiều.

Khi được hỏi về "bí quyết" học tập, Tiến cười hiền: "Không có bí quyết gì đặc biệt. Quan trọng nhất vẫn là sự nỗ lực và niềm đam mê”. Từ bậc học phổ thông, không có điều kiện đi học thêm, Tiến phát huy hết sức khả năng tự học của mình. Tiến thường mượn sách của những anh chị lớp lớn, lên mạng để tìm tòi thêm kiến thức mỗi ngày, tự học, tự giải đề và cố gắng học thêm những kiến thức quan trọng liên quan

Lên đại học, dù không theo ngành chuyên sâu về Toán, nhưng Tiến luôn duy trì thói quen học và giải Toán mỗi ngày. “Bận rộn với bài vở trên lớp hay các hoạt động khác, em vẫn cố gắng dành ra ít nhất 30 phút đến 1 tiếng mỗi ngày để giải Toán. Việc luyện tập thường xuyên giúp bộ não quen với việc tư duy logic, xử lý vấn đề nhanh nhạy hơn," Tiến chia sẻ.

Ngoài kiến thức thầy cô truyền đạt trên lớp, Tiến còn chủ động tìm tòi, học hỏi từ các tài liệu trên mạng, các chuyên đề của những trường đại học khác.

Tham dự Kỳ thi Olympic Toán học sinh viên toàn quốc, với Tiến, không chỉ là nơi để tranh tài, giành huy chương mà còn là sân chơi để em cọ xát, rèn luyện bản lĩnh, thể hiện khả năng của mình và quan trọng hơn là được giao lưu, học hỏi từ các bạn giỏi Toán trên khắp cả nước. Điều này đã tiếp thêm động lực, đam mê nghiên cứu Toán học và giúp Tiến có định hướng phát triển tốt hơn trong tương lai.

"Nếu năm sau còn đủ điều kiện và cơ hội, em chắc chắn sẽ tiếp tục tham gia kỳ thi, chinh phục những thử thách mới," Tiến chia sẻ.

Mời quý độc giả xem video: Khai mạc Kỳ thi Olympic Toán học Sinh viên và Học sinh lần thứ 30. Nguồn: Trường ĐH Duy Tân (Đà Nẵng)

Mai Loan