Chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2-9-1945 - 2-9-2025): Khánh Hòa 80 năm vươn mình cùng đất nước
Mùa thu này, đất nước kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2-9. Trong ngày hội non sông, cùng nhìn lại những thời khắc lịch sử, mỗi người dân Khánh Hòa không khỏi tự hào về tinh thần cách mạng, sự phát triển lớn mạnh của quê hương sau 80 năm nước nhà độc lập.
Ký ức mùa thu độc lập
Một ngày đầu thu, khi cả nước hướng về kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2-9, chúng tôi có dịp gặp gỡ, lắng nghe ông Lê Văn Thành (phường Tây Nha Trang) kể về những tháng ngày lịch sử của mùa thu cách mạng năm 1945 - thời khắc thay đổi vận mệnh của cả dân tộc cũng như cuộc đời ông. Lớn lên trong nỗi đau mất nước, cả ba anh em ông Thành đều sớm giác ngộ cách mạng, tham gia biểu tình giành chính quyền ở Diên Khánh. “Những ngày đó, không khí vui tươi phấn khởi rộng khắp. Ai cũng vui mừng vì mình đã trở thành người dân của một nước độc lập, được làm chủ vận mệnh của mình. Người người, nhà nhà hăng hái tham gia các phong trào do chính quyền cách mạng phát động", ông Thành xúc động khi nhắc đến cao trào Cách mạng Tháng Tám 1945, không khí của ngày đất nước giành được độc lập.
Bí thư Tỉnh ủy Nghiêm Xuân Thành thăm ông Lê Văn Thành nhân dịp kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.
Sau khi giành chính quyền, toàn Đảng bộ và Nhân dân Khánh Hòa bắt tay vào thực hiện nhiệm vụ mới của cách mạng, cùng Nhân dân cả nước ra sức chiến đấu bảo vệ và xây dựng nền độc lập, tự do của Tổ quốc. Trong trí nhớ ông Thành, thời điểm năm 1945, Khánh Hòa tuy nghèo khó nhưng rất giàu tinh thần yêu nước. Theo lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người dân trong tỉnh đã ủng hộ tiền, vàng cho chính quyền cách mạng. Theo lịch sử Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa (cũ), sau khởi nghĩa giành chính quyền, trong kho bạc tỉnh chỉ còn khoảng 60 vạn đồng, phần lớn rách nát không dùng được. Nhưng chính quyền cách mạng không bó tay, mà dựa vào sức dân để xây dựng đất nước. Những ngày ấy, từ nông thôn đến thành thị, người giàu, người nghèo đều nô nức tham gia "Quỹ độc lập", "Tuần lễ vàng". Nhiều người mang những kỷ vật quý giá nhất của gia đình để góp ủng hộ, số tài sản đóng góp lên đến hàng trăm lạng vàng. Ở khu vực phía nam tỉnh Khánh Hòa (tỉnh Ninh Thuận cũ), sau khi khởi nghĩa giành chính quyền vào ngày 21-8-1945, người dân cũng nô nức ủng hộ cách mạng. Trong mỗi gia đình đều lập ra hũ gạo cứu quốc để nuôi quân và cứu đói đồng bào miền Bắc. Đồng bào còn ủng hộ cho Việt Minh hàng tấn đồng đưa về binh công xưởng để đúc vũ khí bảo vệ nền độc lập non trẻ của Tổ quốc.
Khi thực dân Pháp quay lại đánh chiếm miền Nam và có mưu đồ đưa quân tiến ra miền Bắc, quân và dân Khánh Hòa cùng các đoàn quân Nam tiến đã chiến đấu 101 ngày đêm kiên cường để cầm chân giặc Pháp ở Nha Trang; giữ vững giao thông thông suốt để chi viện cho chiến trường miền Nam. Cuộc kháng chiến với tinh thần "Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh" đó đã được Bác Hồ viết thư khen. Ngày 6-1-1946, Nhân dân Khánh Hòa và Ninh Thuận (cũ) cùng Nhân dân cả nước lần đầu tiên nô nức đi làm nghĩa vụ thiêng liêng của người công dân, tới các địa điểm bỏ phiếu để bầu những đại biểu của Quốc hội nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Từ đầu năm 1946, thực hiện chủ trương kháng chiến lâu dài, các chiến khu cách mạng cũng được thành lập ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh. Tinh thần tất cả vì độc lập, thống nhất của đất nước đó đã được Đảng bộ và Nhân dân Khánh Hòa và Ninh Thuận (cũ) tiếp nối trong suốt 30 năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, góp phần mang lại thắng lợi cuối cùng vào mùa xuân 1975, đất nước thống nhất, non sông nối liền một dải. Những trang sử hào hùng về phong trào cách mạng ở Khánh Hòa và Ninh Thuận (cũ) vẫn luôn được khắc ghi.
Những bước tiến vững chắc
Sau năm 1975, cả Khánh Hòa và Ninh Thuận (cũ) đều phải đối mặt với vô vàn khó khăn của thời kỳ hậu chiến và bao cấp. "Sản xuất công nghiệp hầu như không có, nông nghiệp manh mún thô sơ, gần 2 vạn héc-ta ruộng đất bị hoang hóa", lịch sử Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa (cũ) ghi rõ. Cho đến bây giờ, ông Nguyễn Văn Triết (phường Đông Ninh Hòa) vẫn nhớ như in hình ảnh ngày về lại quê hương vào năm 1976, sau hơn 20 năm xa cách kể từ khi tập kết ra Bắc. Từ Ninh Hòa, ông phải đi bộ về Hòn Khói. Cả vùng Hòn Khói lúc đó chưa có điện, chỉ vài nhà có radio, đời sống của diêm dân, ngư dân còn rất khổ; dụng cụ sản xuất còn rất thiếu thốn. “Sau giải phóng, tôi làm Bí thư Đảng ủy xã Ninh Diêm, khi ấy, đời sống của xã viên còn cơ cực. Mãi đến khi đổi mới, đời sống của người dân mới dần khá lên” - ông Triết kể.
Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn nghe báo cáo về Dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.
Với công cuộc đổi mới, Khánh Hòa đã bắt đầu thay da đổi thịt. Từng bước những con đường hiện đại xuất hiện: Đại lộ Nguyễn Tất Thành, đường Phạm Văn Đồng kết nối với Trần Phú tạo thành cung đường biển đẹp của Việt Nam. Những khu đô thị mới mọc lên thay thế ruộng vườn cũ. Khách sạn cao cấp nối dài ven biển. Các khu du lịch nổi tiếng như Vinpearl, Hòn Tằm cùng hệ thống trung tâm thương mại hiện đại đã tạo diện mạo mới cho Nha Trang. Những năm gần đây, Khánh Hòa duy trì nhịp tăng trưởng ấn tượng, cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, hạ tầng được đầu tư đồng bộ, diện mạo đô thị và nông thôn ngày càng khởi sắc. Ở khu vực phía nam tỉnh Khánh Hòa (Ninh Thuận cũ), kinh tế cũng dần khởi sắc. Những cánh đồng điện gió, điện mặt trời thay thế triền đồi khô cằn. Những bãi biển, thắng cảnh hoang sơ ngày trước đã được thay thế bằng những điểm du lịch nổi tiếng với các khu du lịch đẳng cấp. “Nắng to, gió lớn, đất khô cằn - những thứ đã khiến Ninh Thuận trong suốt nhiều thế kỷ là một vùng đất nghèo khó, nay trở thành nguồn lực phát triển hiện đại mạnh mẽ hiếm thấy”, chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên khẳng định.
Đánh giá về sự phát triển của tỉnh, đồng chí Nghiêm Xuân Thành - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy cho biết: “Giai đoạn 2020 - 2025, kinh tế của Khánh Hòa và Ninh Thuận (cũ) thuộc nhóm tăng trưởng cao của cả nước. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng; thu ngân sách tăng trưởng hai con số”. 5 năm qua, hạ tầng chiến lược, nhất là hạ tầng giao thông được đầu tư đồng bộ, hiện đại. Nhiều tuyến đường bộ cao tốc được đầu tư hoàn thành, đưa vào sử dụng như: Nha Trang - Cam Lâm và Cam Lâm - Vĩnh Hảo, Vân Phong - Nha Trang, cùng nhiều tuyến giao thông trọng điểm khác đang được triển khai như cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột giai đoạn 1 và các tuyến đường ven biển, đường liên vùng… góp phần tăng khả năng kết nối các vùng động lực, phát triển logistics và kinh tế biển. Hạ tầng đô thị, phát triển đô thị đã tạo nhiều dấu ấn nổi bật, nhiều dự án đầu tư có quy mô lớn được chấp thuận chủ trương đầu tư; tăng trưởng kinh tế ngày càng gắn kết chặt chẽ với phát triển bền vững, tiến bộ và công bằng xã hội; đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân hai tỉnh từng bước được nâng lên; hoàn thành trước thời hạn Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát với hơn 3.500 căn nhà cho hộ nghèo, cận nghèo và gia đình chính sách trên địa bàn.
Khát vọng vươn tầm
Sau sáp nhập, sắp xếp, không gian phát triển của tỉnh Khánh Hòa được mở rộng. Nguồn tài nguyên dồi dào và phong phú là lợi thế rất lớn để Khánh Hòa tăng tốc phát triển kinh tế, đặc biệt là kinh tế biển. Các tiềm năng, lợi thế của mỗi vùng đất, mỗi địa phương trong tỉnh được cộng hưởng và phát huy tối đa, bổ trợ nhau. Việc kết hợp hai nền kinh tế, văn hóa có nhiều điểm tương đồng sẽ tạo nên sự phong phú, đa dạng trong cơ cấu ngành nghề, tạo ra chuỗi liên kết toàn diện và mở rộng, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới. Theo các chuyên gia kinh tế, Khánh Hòa đang có nhiều thuận lợi để trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030, trở thành cực tăng trưởng cao của cả nước.
Khánh Hòa ngày càng phát triển giàu đẹp. Ảnh: VƯƠNG MẠNH CƯỜNG
Để hiện thực hóa khát vọng phát triển, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 01 về tăng trưởng kinh tế hai con số giai đoạn 2025 - 2030 với mục tiêu sớm đưa Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030. Nghị quyết đề ra 4 mục tiêu cụ thể với những nhiệm vụ, giải pháp, trong đó tập trung 4 trụ cột động lực tăng trưởng kinh tế (công nghiệp; năng lượng; dịch vụ, du lịch; đô thị) và khơi thông 3 điểm nghẽn, nút thắt để tạo sức bật tăng trưởng cho kinh tế của tỉnh.
Đồng chí Trần Quốc Nam - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh cho biết: Chào mừng 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2-9, Khánh Hòa đã đồng loạt khởi công 4 dự án lớn trên các lĩnh vực công nghiệp, đô thị, giáo dục. Hiện nay, tỉnh đẩy nhanh tiến độ triển khai các bước xây dựng Dự án Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1, Ninh Thuận 2 và các dự án thành phần; xây dựng một số cơ chế, chính sách đặc biệt áp dụng cho tỉnh để thực hiện thành công các dự án. Dự kiến, đến năm 2031, khi Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Ninh Thuận 2 đưa vào vận hành, tỉnh sẽ có thêm 4.800MW năng lượng sạch. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chú trọng phát triển du lịch, dịch vụ logistics, kinh tế số theo hướng đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số mạnh mẽ, hướng đến tăng trưởng xanh. Cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và nhân dân trong tỉnh quyết tâm biến tiềm năng thành hiện thực, đưa Khánh Hòa trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030, đem lại cho Nhân dân đời sống cao, hiền hòa, hạnh phúc.
Từ nền tảng lịch sử hào hùng, ý chí quật cường trong chiến tranh, đến những bước phát triển ngoạn mục trong thời kỳ đổi mới, Khánh Hòa đang viết tiếp câu chuyện phát triển đầy tự hào, vươn mình cùng đất nước, kiến tạo một tương lai thịnh vượng và bền vững.
