Charlie Kirk bị sát hại: Bùng nổ tranh cãi bạo lực chính trị ở Mỹ

Ba nghìn người tham dự sự kiện của Turning Point USA, nơi Charlie Kirk phát biểu và bị ám sát hôm 10/9, trên một bãi cỏ ngoài trời tại Đại học Utah Valley. Quy mô khổng lồ của sự kiện là bằng chứng cho thấy Kirk xây dựng được một phong trào mạnh sau chiến dịch kéo dài nhiều năm nhằm truyền cảm hứng cho làn sóng cực hữu trong giới trẻ ở độ tuổi thiếu niên và đôi mươi.

Charlie Kirk.

Trong phần hỏi đáp, một người đặt vấn đề rằng có bao nhiêu người Mỹ chuyển giới là kẻ xả súng hàng loạt trong thập kỷ qua, và Kirk trả lời: "Quá nhiều". Người đó tiếp tục hỏi: "Anh có biết đã có bao nhiêu kẻ xả súng hàng loạt ở Mỹ trong mười năm qua không?" Kirk đáp: "Tính hay không tính bạo lực băng đảng?".

Rồi tiếng nổ súng xuất hiện, Kirk gục xuống. Không lâu sau khoảng thời gian hỗn loạn, người phát ngôn của Kirk thông báo rằng anh đã thiệt mạng.

Cái chết của Kirk lan truyền những câu hỏi về bạo lực chính trị ở Mỹ, dù trong các vụ việc tương tự, động cơ của thủ phạm có thể không được công bố rõ ràng.

Không lâu trước đây, hàng loạt các vụ án đặt ra câu hỏi về động cơ chính trị, như vụ Luigi Mangione bị cáo buộc giết hại Tổng giám đốc điều hành UnitedHealthcare. James Fields lái xe tông vào đám đông người phản đối tại cuộc biểu tình Unite the Right ở Charlottesville. Thomas Crooks ám sát ông Trump vào mùa hè năm ngoái. Cody Balmer bị buộc tội ném bom xăng vào dinh thự chính thức của Thống đốc Josh Shapiro, tại Harrisburg, Pennsylvania. Vance Boelter - nhà hoạt động chống phá thai lâu năm - bị cáo buộc sát hại nhà lập pháp tiểu bang Minnesota cùng với chồng bà hồi tháng 6...

Tuy động cơ trong những vụ việc này khó có thể khái quát hóa để đổ lỗi cho bất kỳ phe phái nào, sau vụ việc của Kirk, ảnh hưởng của những hành vi bạo lực đối với chính trị được chú ý hơn. Ngay sau tin tức về vụ bắn Kirk, cựu quan chức chính quyền Obama và nhà bình luận tự do Tommy Vietor đã tái khẳng định quan điểm: "Bạo lực chính trị là xấu xa và không thể bào chữa. Nó là một căn bệnh ung thư sẽ tự nuôi dưỡng và lây lan".

Các mối đe dọa nhắm vào các thành viên Quốc hội Mỹ cũng đã leo thang đáng kể trong thập kỷ qua. Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Lisa Murkowski, đại diện Alaska, phát biểu tại một hội nghị vào mùa hè này: "Bản thân tôi thường rất lo lắng về việc sử dụng tiếng nói của mình, bởi vì sự trả thù là có thật".

Sau vụ xả súng vào các nhà lập pháp ở Minnesota, nghị sĩ Đảng Dân chủ Greg Landsman nói với tờ Times rằng mỗi khi ông tham gia chiến dịch tranh cử, ông đều bị ám ảnh bởi hình ảnh mình bị sát hại. "Nó vẫn còn trong đầu tôi. Tôi không nghĩ nó sẽ biến mất", ông nói.

Điều mà các chính trị gia có thể kiểm soát là cách họ phản ứng. Phát biểu từ Phòng Bầu dục, ông Trump chỉ trích "những người theo cánh tả cấp tiến" và thề sẽ tìm ra những người mà ông cho là chịu trách nhiệm về “bạo lực chính trị, bao gồm cả các tổ chức tài trợ và hỗ trợ".

Tại một cuộc họp báo sau đó, cảnh sát cho biết: "Chúng tôi đã cố gắng bảo vệ căn cứ của mình, và thật không may, hôm nay, chúng tôi đã không làm được". Nhóm phụ trách hôm đó chỉ có sáu cảnh sát để bảo vệ đám đông ba nghìn người.

Phương Anh (Nguồn: The New Yorker )