ChatGPT trong mắt bạn trẻ

ChatGPT sử dụng dữ liệu lớn để đưa ra câu trả lời đồng thời tạo cảm giác tương tác thật với con người. Tuy không phải luôn đúng tuyệt đối nhưng sự thông minh của công cụ này đã hỗ trợ không ít người dùng trong quá trình làm bài về nhà, viết bài luận...

Lo lắng và phản ứng

Trường Cao đẳng Niagara (Canada) đã phát hiện sinh viên dùng ChatGPT để hỗ trợ quá trình làm bài tập nhưng không nhận định đây là một xu hướng. Ban giám hiệu trường công tại Hamilton (Canada) khẳng định ChatGPT đang bị chặn ở tất cả thiết bị của trường.

Một số trường ở Mỹ cấm sử dụng ChatGPT trong các thiết bị trường học và mạng máy tính để tránh gian lận, ngay cả giáo viên cũng khó tiếp cận. Sở Giáo dục TP New York thông báo công cụ này bị hạn chế truy cập trong hệ thống mạng và thiết bị trường học. Tuy vậy, học sinh - sinh viên vẫn có thể truy cập từ điện thoại hoặc máy tính ở nhà. Jan Leike, Trưởng bộ phận giám sát của OpenAI, tiết lộ: "Những cách thức để xác định văn bản có sự tác động của trí tuệ nhân tạo (AI) lại chưa hiệu quả và có khi dẫn đến kết quả không chính xác".

Bản thân ChatGPT là ứng dụng có thể phân tích kho dữ liệu online một cách có hệ thống và tự nâng cao kiến thức thông qua quá trình tương tác với người dùng. Do đó, cũng giống những ứng dụng khác, con người vẫn phải quan sát và điều chỉnh nội dung ChatGPT đưa ra nếu cần. Việc biên tập những nội dung này phức tạp và yêu cầu kiến thức thực tế từ nhiều lĩnh vực khác nhau. Công nghệ vẫn tiếp tục phát triển. Thích nghi với sự có mặt của ChatGPT là thử thách và là cơ hội để các trường nâng cao chất lượng giảng dạy; người học nâng cao tư duy phản biện, phân tích.

Tác giả trải nghiệm cùng ChatGPT

Con người vẫn là yếu tố then chốt

Stephen Lockyer, một giáo viên tiểu học ở phía Tây London - Anh, đã đăng trên Twitter rằng AI có thể trở thành công cụ trợ giảng đắc lực. Anh dẫn chứng những ví dụ khi dùng ChatGPT để chuẩn bị bài giảng về cách thức hình thành núi lửa.

Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng các nhà quản lý giáo dục không nên bỏ qua những khả năng tuyệt vời mà ChatGPT có thể mang đến. Chuyên gia về AI tại New Delhi - Debarka Sengupta chỉ ra rằng gian lận và đạo văn lúc nào cũng tồn tại, bạn trẻ phải tự giác trong việc học.

Thay vì bắt đầu trận chiến không hồi kết với chatbot, các trường nên xem ChatGPT như là máy tính bỏ túi - được dùng trong vài dạng bài tập. Máy tính bỏ túi từng thay đổi cách thức toán học được giảng dạy. Trước khi máy tính bỏ túi xuất hiện, nhiều người chỉ quan tâm đến kết quả cuối cùng nhưng khi có nó thì cách thức giải toán được đề cao hơn. Nhiều chuyên gia cho rằng câu chuyện tương tự cũng xảy ra với ChatGPT: Chúng ta không chỉ chú trọng lối diễn đạt mà còn cả cách sinh viên tự biên tập, nâng cao chất lượng nội dung mà AI bước đầu hỗ trợ.

Kể cả khi chưa hoàn hảo, ChatGPT vẫn có thể trở thành bài tập đánh giá tư duy phản biện. Có nơi hướng dẫn sinh viên dùng ChatGPT làm bài tập. Sau đó, sinh viên phải đánh giá tính chính xác của câu trả lời từ ChatGPT - như cách giáo viên đánh giá câu trả lời từ sinh viên.

Là thế hệ sinh ra khi internet đã phát triển hoàn thiện, gen Z nắm bắt công nghệ rất nhanh nhưng không dễ bị phụ thuộc vào các tiện ích. Nguyễn Xuân Hà My, học sinh Trường THPT Đinh Thiện Lý (Lawrence S. Ting - quận 7, TP HCM), cho biết quan điểm về phương pháp học tốt nhất chính là kết hợp những cách học mà bản thân ưa thích.

Hà My cũng đang theo học chương trình tú tài trực tuyến Ivy Global School của Mỹ. Như nhiều bạn trẻ khác đang dấn thân vào hành trình rèn luyện bản thân lâu dài và hướng đến hội nhập toàn cầu, Hà My nhìn nhận: "Tinh thần học tập suốt đời đòi hỏi chúng ta phải cống hiến cho mục đích đó. Có những lúc bạn phải tự vực bản thân dậy và tiếp tục chặng đường ấy. Đổi lại, bạn sẽ luôn tìm được niềm vui khi tiếp tục được khai sáng và thu thập tri thức. Ngoài việc tìm hiểu thông qua sách vở và tự học, bạn cũng nên tìm những trải nghiệm cũng như bạn bè cùng chí hướng và tương tác với họ. Học đi đôi với hành là một phương pháp truyền thống và vẹn toàn".

Hà My cho rằng chính sự cầu tiến, tư duy phá cách, kỹ năng xử lý tình huống... là hành trang thiết thực mà bạn trẻ cần vun bồi. (Ảnh do nhân vật cung cấp)

Phạm Trương Ngọc Di, sinh viên Trường Đại học Bách khoa - ĐHQG TP HCM, bày tỏ: "Thuận lợi của người trẻ trong bối cảnh hiện đại chính là lượng thông tin dồi dào, dễ dàng học bất cứ đâu, bất cứ lúc nào, có quá nhiều ứng dụng và thiết bị thông minh. Song, vì lượng thông tin lớn, công nghệ phát triển vũ bão, người trẻ dễ bị lạc lối hay quá tải khi tiếp nhận. Theo tôi, ai xung quanh cũng là kho tàng kiến thức, khi chất lượng cuộc sống nâng cao thì học thức và tư duy của cộng đồng càng cao. Mỗi thế giới quan, mỗi quan điểm sống có giá trị tham khảo. Sự cải cách trong giáo dục đang ngày càng chứng minh sự hội nhập và xu hướng toàn cầu hóa, tạo cơ hội tiếp xúc với các chương trình giáo dục nước ngoài".

Với Ngọc Di, học cùng người có nguồn năng lượng tích cực càng tạo cảm giác tươi mới cho những vấn đề học thuật. ChatGPT hay bất kỳ ứng dụng nào cũng chỉ mang tính hỗ trợ, không thể thay thế khả năng tự học hay làm xói mòn tinh thần học hỏi, tính sáng tạo, động lực của một người nếu họ thật sự nhận thức được ý nghĩa tuyệt vời của hành trình tích lũy tri thức.

ThS Nguyễn Thị Ngân Hà (Washington DC - Mỹ)